English    Türkçe    فارسی   

2
298-322

  • Halil “ Ben fâni olanları sevmem” dedi Halil böyle derse Ulu Allah nasıl olur da fâni şeyi diler, sever?
  • لا أحب الآفلین گفت آن خلیل ** کی فنا خواهد از این رب جلیل‏

  • “Velleyl” den maksat yine Mustafa’nın ayıp örtücülüğü, toprağa mensup olan cismidir.
  • باز و اللیل است ستاری او ** و آن تن خاکی زنگاری او

  • Bu kuşluk çağının güneşi o, gökten doğdu da gece gibi olan tene “Seni Rabb’in terk etmedi” dedi. 300
  • آفتابش چون بر آمد ز آن فلک ** با شب تن گفت هین ما ودعک‏

  • Belanın ta kendisinden vuslat meydana geldi; “ Sana darılmadı da” sözü de o tatlılıktan zuhur etti.
  • وصل پیدا گشت از عین بلا ** ز آن حلاوت شد عبارت ما قلی‏

  • Esasen her söz bir halete alâmettir. Hâl ele benzer, söz de alete.
  • هر عبارت خود نشان حالتی است ** حال چون دست و عبارت آلتی است‏

  • Kuyumcunun aleti, kunduracının elinde kuma ekilmiş tohuma döner.
  • آلت زرگر به دست کفشگر ** همچو دانه‏ی کشت کرده ریگ در

  • Çiftçinin yanında kunduracının aleti, köpeğin, önünde saman, eşeğin önünde kemik gibidir.
  • و آلت اسکاف پیش برزگر ** پیش سگ کاه استخوان در پیش خر

  • “Enel Hakk” sözü, Mansur’un ağzında nurdu. “Enallah” sözü, Firavunun ağzında yalan! 305
  • بود انا الحق در لب منصور نور ** بود انا الله در لب فرعون زور

  • Sopa, Musa’nın elinde doğruluğuna şahit oldu, sihirbazın elindeyse bir şeye yaramadı.
  • شد عصا اندر کف موسی گوا ** شد عصا اندر کف ساحر هبا

  • İsa, bu yüzden yoldaşına Tek Allah’ın o yüce adını belletmedi.
  • زین سبب عیسی بدان همراه خود ** در نیاموزید آن اسم صمد

  • Çünkü bilmez de alete noksan bulur. Taşı, toprağa vur. Hiç ateş çıkar mı?
  • کاو نداند نقص بر آلت نهد ** سنگ بر گل زن تو آتش کی جهد

  • Elle alet taşla demire benzer. Çift olması gerek ki ateş çıksın.
  • دست و آلت همچو سنگ و آهن است ** جفت باید جفت شرط زادن است‏

  • Çifti olmayan, aleti bulunmayan Tek Allah’tır. Sayıda şüphe olabilir, Fakat Allah da şüphe yoktur. 310
  • آن که بی‏جفت است و بی‏آلت یکی است ** در عدد شک است و آن یک بی‏شکی است‏

  • İki diyenler, üç diyenler daha fazla diyenler, bir olduğunda mutlaka ittifak ederler.
  • آن که دو گفت و سه گفت و بیش ازین ** متفق باشند در واحد یقین‏

  • Şaşılık gidince hepsi birleşir; iki, üç diyenler de bir derler.
  • احولی چون دفع شد یکسان شوند ** دو سه گویان هم یکی گویان شوند

  • Onun meydanında bir topsan, ona bir diyorsan durma, çevgânının etrafında dön dolaş!
  • گر یکی گویی تو در میدان او ** گرد بر می‏گرد از چوگان او

  • Top padişahın elinin darbesiyle oynarsa, kemale ermiş olur.
  • گوی آن گه راست و بی‏نقصان شود ** که ز زخم دست شه رقصان شود

  • Ey şaşı; bunları can kulağıyla dinle, gözüne kulak yoluyla ilâç ver! 315
  • گوش دار ای احول اینها را به هوش ** داروی دیده بکش از راه گوش‏

  • Temiz söz, hakikatten uzak olan gönüllerde karar etmez, nurun aslına dek gider.
  • پس کلام پاک در دلهای کور ** می‏نپاید می‏رود تا اصل نور

  • Çarpık ayakkabı, nasıl çarpık ayağa uyarsa Şeytanın afsun ve efsanesi de doğru olmayan gönüllere uyar.
  • و آن فسون دیو در دلهای کژ ** می‏رود چون کفش کژ در پای کژ

  • Hikmeti istediğin kadar tekrarla... Ona ehil değilsen hikmet, senden ne kadar uzak!
  • گر چه حکمت را به تکرار آوری ** چون تو نااهلی شود از تو بری‏

  • İster yaz, belle… İster bahset, söyle!
  • ور چه بنویسی نشانش می‏کنی ** ور چه می‏لافی بیانش می‏کنی‏

  • O, Ey inatçı senden yüzünü çeker, gizlenir; bağlarını koparır, kaçar. 320
  • او ز تو رو در کشد ای پر ستیز ** بندها را بگسلد وز تو گریز

  • Fakat sen okumasan da hakikat ilmi senin yanıp yakıldığını görürse elinde, alışmış kuş haline gelir.
  • ور نخوانی و ببیند سوز تو ** علم باشد مرغ دست‏آموز تو

  • Tavus kuşu, nasıl köylü evinde olmazsa, hakikat ilmi de her aceminin malı olmaz.
  • او نپاید پیش هر نااوستا ** همچو طاوسی به خانه‏ی روستا

  • Padişahın, doğanı ihtiyar kadının evinde bulunması
  • یافتن پادشاه باز را به خانه‏ی کمپیر زن