English    Türkçe    فارسی   

2
95-119

  • Demirden yapılma ayna suretler içindir. Can yüzünün aynasıysa çok pahalı, çok değerlidir. 95
  • آینه‏ی آهن برای پوستهاست ** آینه‏ی سیمای جان سنگین بهاست‏

  • Can aynası ancak sevgilinin yüzüdür. O sevgilinin yüzü ki, o diyardan.
  • آینه‏ی جان نیست الا روی یار ** روی آن یاری که باشد ز آن دیار

  • Dedim ki: Ey gönül sen küllî bir ayna ara. Denize git, ırmaktan iş bitmez!
  • گفتم ای دل آینه‏ی کلی بجو ** رو به دریا کار برناید به جو

  • Kul, bu istek yüzünden civarına geldi. Meryem’i hurma fidanına derdi çekti.
  • زین طلب بنده به کوی تو رسید ** درد مریم را به خرما بن کشید

  • Gönlüm, gözünü görünce o görmemiş göz yok oldu; gönlüm gözün ta kendisi kesildi.
  • دیده‏ی تو چون دلم را دیده شد ** این دل نادیده غرق دیده شد

  • Seni ebedî olarak küllî bir ayna gördüm. Gözünden kendi suretimi müşahede ettim. 100
  • آینه‏ی کلی ترا دیدم ابد ** دیدم اندر چشم تو من نقش خود

  • Nihayet ben, beni buldum, iki gözünde aydın bir yol gördüm, dedim
  • گفتم آخر خویش را من یافتم ** در دو چشمش راه روشن یافتم‏

  • Vehmin; kendine gel, o senin hayalindir. Kendini hayalinden ayırt et dedi.
  • گفت وهمم کان خیال تست هان ** ذات خود را از خیال خود بدان‏

  • Suretim gözünden seslendi: Birlikte ben senim, sen de bensin.
  • نقش من از چشم تو آواز داد ** که منم تو تو منی در اتحاد

  • Hayal bu zevali olmayan aydın gözdeki hakikatlerden nasıl yol bulur da girer?
  • کاندر این چشم منیر بی‏زوال ** از حقایق راه کی یابد خیال‏

  • Suretini, benden başkasının gözlerinden görürsen onu hayal bil, onu reddet! 105
  • در دو چشم غیر من تو نقش خود ** گر ببینی آن خیالی دان و رد

  • Çünkü benden başkası, gözüne yokluk sürmesi çekmekte hakikatte yok olan şeylerle gözünü sürmelemekte… Şarabı, Şeytanının tasvirinden tatmaktadır.
  • ز آن که سرمه‏ی نیستی در می‏کشد ** باده از تصویر شیطان می‏چشد

  • Onun gözü hayal ve yokluk evidir. Hulâsa o, yokları var görür.
  • چشمشان خانه‏ی خیال است و عدم ** نیستها را هست بیند لاجرم‏

  • Benim gözüme ululuk sahibi Allah’ın sürmesiyle sürmelenmiştir. Varlık evidir, hayal evi değil.
  • چشم من چون سرمه دید از ذو الجلال ** خانه‏ی هستی است نه خانه‏ی خیال‏

  • Gözünde bir tek kıl olsa hayalinde gevher, yeşim taşı gibi görünür.
  • تا یکی مو باشد از تو پیش چشم ** در خیالت گوهری باشد چو یشم‏

  • Hayalinden tamamıyla geçersen o vakit yeşim taşını, gevherden ayırt edebilirsin. 110
  • یشم را آن گه شناسی از گهر ** کز خیال خود کنی کلی عبر

  • Ey gevher tanıyan kişi, bir hikâye dinle de meydanda ve apaçık olan şeyi kıyastan fark et.
  • یک حکایت بشنو ای گوهر شناس ** تا بدانی تو عیان را از قیاس‏

  • Allah razı olsun, Ömer zamanında birisinin, hayalini hilâl sanması.
  • هلال پنداشتن آن شخص خیال را در عهد عمر

  • Ömer zamanında oruç ayı geldi. Birkaç kişi bir dağın tepesine koştu.
  • ماه روزه گشت در عهد عمر ** بر سر کوهی دویدند آن نفر

  • Oruç ayının hilâlini görüp kutlulanmak, onu hayra yormak istiyorlardı. Birisi “ Ey Ömer, işte hilâl” dedi.
  • تا هلال روزه را گیرند فال ** آن یکی گفت ای عمر اینک هلال‏

  • Ömer gökyüzüne baktıysa da ayı göremedi. “ Bu ay senin hayalinden meydana geldi.
  • چون عمر بر آسمان مه را ندید ** گفت کاین مه از خیال تو دمید

  • Yoksa ben, gökleri senden daha iyi görürüm. Tertemiz hilâli nasıl olur da görmem? 115
  • ور نه من بیناترم افلاک را ** چون نمی‏بینم هلال پاک را

  • Elini ısla da kaşını sıvazla. Ondan sonra hilâle bak!” dedi.
  • گفت تر کن دست و بر ابرو بمال ** آن گهان تو بر نگر سوی هلال‏

  • Adam elini ıslayıp kaşını sıvazlayınca ayı göremedi. “ Padişahım, ay yok görünmez oldu” dedi.
  • چون که او تر کرد ابرو مه ندید ** گفت ای شه نیست مه شد ناپدید

  • Ömer dedi ki: “Evet, kaşının kılı seni şüphelendirdi; yaydan sana bir ok attı”.
  • گفت آری موی ابرو شد کمان ** سوی تو افکند تیری از گمان‏

  • Onun yolunu bir eğri kıl kesti, o yüzden ayı gördüm diye davaya kalkıştı.
  • چون یکی مو کج شد او را راه زد ** تا به دعوی لاف دید ماه زد