- Öyle bir anlat ki duyunca fazilet sahibi de kabul etsin, bir şeyden anlamaz adam da.
- آنچنانک فاضل و مرد فضول ** چون به گوش او رسد آرد قبول
- Herkesin aklının ereceği, fikrinin anlayacağı bir tarzda anlat.
- آنچنانش شرح کن اندر کلام ** که از آن هم بهره یابد عقل عام
- Söz söyleyen kemal sahibi olursa söz söyleme sofrasını yaydı mı sofrası, her çeşit aşlarla doludur. 1895
- ناطق کامل چو خوان‌پاشی بود ** خوانش بر هر گونه‌ی آشی بود
- Hiçbir konuk mahrum kalmaz. Herkes o sofrada kendi gıdasını bulur.
- که نماند هیچ مهمان بی نوا ** هر کسی یابد غذای خود جدا
- O sofra, Kur’an’a benzer; Kur’an’ın da yedi manası vardır; alelâde halk da ondan doyar, halkın bilgide, irfanda ileri gelenleri de” dedi.
- همچو قرآن که بمعنی هفت توست ** خاص را و عام را مطعم دروست
- Derviş dedi ki: “ Herkesçe şu muhakkaktır ki âlem Allah emrine râm olmuştur.
- گفت این باری یقین شد پیش عام ** که جهان در امر یزدانست رام
- O padişahın kaza ve kaderi olmadıkça ağaçtan yaprak bile düşmez.
- هیچ برگی در نیفتد از درخت ** بی قضا و حکم آن سلطان بخت
- Allah lokmaya, gir içeri diye emretmedikçe boğazdan lokma bile geçmez. 1900
- از دهان لقمه نشد سوی گلو ** تا نگوید لقمه را حق که ادخلوا
- İnsanların yuları, dizgini olan, insanları dilediği yere sürüp götüren istekler de o gani Allah’ın emriyle meydana gelir.
- میل و رغبت کان زمام آدمیست ** جنبش آن رام امر آن غنیست
- Yeryüzünde olsun, göklerde olsun… Bir zerre bile onun hükmü olmadıkça kanat çırpmaz, harekete gelemez;
- در زمینها و آسمانها ذره‌ای ** پر نجنباند نگردد پره‌ای
- Onun yürür ve kadim fermanı olmadıkça kımıldayamaz bile. Bunu anlatmaya imkân da yoktur, bu hususta ısrar da hoş değil.
- جز به فرمان قدیم نافذش ** شرح نتوان کرد و جلدی نیست خوش
- Ağaçların yapraklarını kim sayabilir? Sonu olmayan şey, nasıl söze sığar?
- کی شمرد برگ درختان را تمام ** بی‌نهایت کی شود در نطق رام
- Sen şu kadar duy, mademki bütün işler, Allah’ın emrine tabi; Allah’ın emri olmadıkça hiçbir şey olmuyor. 1905
- این قدر بشنو که چون کلی کار ** می‌نگردد جز بامر کردگار
- Allah’ın takdiri, kulun rızası olur; kul Allah takdirine rıza verir, onun hükmünü diler, isterse…
- چون قضای حق رضای بنده شد ** حکم او را بنده‌ی خواهنده شد
- Zorla yahut sevaba girmek için değil de bu razılık, kendiliğinden meydana gelir, ona hoş görünürse,
- بی تکلف نه پی مزد و ثواب ** بلک طبع او چنین شد مستطاب
- Artık o kul yaşamayı bu lezzetli hayattan zevk almak için istemez. Hayatı kendisi için istenen bir şey olmaktan çıkar.
- زندگی خود نخواهد بهر خوذ ** نه پی ذوقی حیات مستلذ
- Ezelî emir, neyse ona uyarı hayatla ölüm, onun yanında bir olur.
- هرکجا امر قدم را مسلکیست ** زندگی و مردگی پیشش یکیست
- Yaşarsa Allah için yaşar, mal, mülk ve hazine için değil… Ölürse Allah için ölür, korkudan hastalıktan değil! 1910
- بهر یزدان می‌زید نه بهر گنج ** بهر یزدان می‌مرد نه از خوف رنج
- İmanı, onun dileği, onun rızası içindir, cennet için, ağaçlar, ırmaklar için değil!
- هست ایمانش برای خواست او ** نه برای جنت و اشجار و جو
- Küfrü terk edişi de cehenneme gideceğim diye korkudan değildir, Allah içindir.
- ترک کفرش هم برای حق بود ** نه ز بیم آنک در آتش رود
- Bu ahlâk, ona ezelden verilmiştir; gözü ve sevgilinin cemalinin güzelliğiyle dolmuş aydın olmuştur.
- این چنین آمد ز اصل آن خوی او ** نه ریاضت نه بجست و جوی او
- Bu çeşit kul, Allah rızasını görünce güler, neşelenir. Kaza, ona şekerle yapılmış helva gibi gelir.
- آنگهان خندد که او بیند رضا ** همچو حلوای شکر او را قضا
- Bu kulun huyu ve yaradılışı böyle olursa âlem, onun emrine, onun fermanına tabi değil de nedir?” 1915
- بنده‌ای کش خوی و خلقت این بود ** نه جهان بر امر و فرمانش رود
- Peki… Neden dua edip de Yarabbi, bu takdiri sen tebdil et diye yalvarsın?
- پس چرا لابه کند او یا دعا ** که بگردان ای خداوند این قضا
- İşte şeyhe göre Allah rızası bakımından kendi ölümü de evlâtlarının ölümü de helva gibiydi.
- مرگ او و مرگ فرزندان او ** بهر حق پیشش چو حلوا در گلو