Deve, kuvvetlenip erkek aslan kesildi mi ağır yükler çeker de yine o yüklerin altında az yer, az içer.
اشتر از قوت چو شیر نر شده ** زیر ثقل بار اندکخور شده
Dişi deve arzusuyla yüzlerce zahmet ve açlık çeker. Hatta dağ bile ona bir kıl gelir!
ز آرزوی ناقه صد فاقه برو ** مینماید کوه پیشش تار مو
Elest âleminde böyle bir rüya görmeyen bu dünyada ne kul olur, ne mürit!
در الست آنکو چنین خوابی ندید ** اندرین دنیا نشد بنده و مرید
Olsa bile gönlünde yüzlerce tereddüt vardır. Bir an şükrederse bir yıl şikâyet eder.
ور بشد اندر تردد صد دله ** یک زمان شکرستش و سالی گله
Din yolunda yüzlerce tereddütle ve inanmayarak öne doğru bir adım atarsa öbür adımı arda doğru gider.2355
پای پیش و پای پس در راه دین ** مینهد با صد تردد بی یقین
Bunu da ileride anlatırım, borcum olsun… Eğer öğrenmekte acele ediyorsan “Elemneşrah” suresini oku!
وامدار شرح اینم نک گرو ** ور شتابستت ز الم نشرح شنو
Bu manayı etraflıca anlatmaya kalkışsam ne haddi vardır, ne kenarı. Yürü öküzünü dâva edene doğru eşek sür!
چون ندارد شرح این معنی کران ** خر به سوی مدعی گاو ران
Adam dedi ki: “Yarabbi, bu suç yüzünden şu azgın adam, bana kör dedi. Bu ne iblisçe bir kıyas Yarabbi?
گفت کورم خواند زین جرم آن دغا ** بس بلیسانه قیاسست ای خدا
Ben ne vakit körcesine dua ettim. Allah’tan başka kime ihtiyacımı söyledim?
من دعا کورانه کی میکردهام ** جز به خالق کدیه کی آوردهام
Kör, bilgisizlikle halktan bir şeyler umar. Ben senden umuyorum… Her güç şey sana kolaydır.2360
کور از خلقان طمع دارد ز جهل ** من ز تو کز تست هر دشوار سهل
Asıl kör kendisi ki beni kör saydı, canla başla niyaz ettiğimi görmedi bile!
آن یکی کورم ز کوران بشمرید ** او نیاز جان و اخلاصم ندید
Benim bu körlüğüm, aşk körlüğüdür. Güzelim, sevdiği şey, insanı kör ve sağır yapar derler ya… bu körlük, o körlüktür.
کوری عشقست این کوری من ** حب یعمی و یصمست ای حسن
Allah’tan başkasını görmüyorum, fakat onu görüyorum. Aşkımın muktezası da bu değil midir? Söyle.
کورم از غیر خدا بینا بدو ** مقتضای عشق این باشد نکو
Yarabbi, sen görmektesin, beni sen de kör sanma. Senin lütfunun etrafında dönüp dolaşmaktayım, ey lütfunun etrafında dönüp dolaştığım, ey kendisinden ayrılmadığım Allah!
تو که بینایی ز کورانم مدار ** دایرم برگرد لطفت ای مدار
Yusuf-ı Sıddıyk’a rüya gösterdin da ona güvendi.2365
آنچنانک یوسف صدیق را ** خواب بنمودی و گشتش متکا
Onun gibi lütfun bana da bir rüya gösterdi. O sonsuz dualarım oyuncak değildi ya!
مر مرا لطف تو هم خوابی نمود ** آن دعای بیحدم بازی نبود
Fakat halk, benim sırlarımı bilmiyor da sözlerimi saçma sanıyor.
مینداند خلق اسرار مرا ** ژاژ میدانند گفتار مرا
Hakları da var. Gayb sırrını, sırları adamakıllı bilen ve ayıpları tamamıyla örten Allah’tan başka kim bilebilir ki?”
حقشان است و کی داند راز غیب ** غیر علام سر و ستار عیب
Düşmanı dedi ki. “Amca, neye yüzünü göğe çeviriyorsun? Bana çevir de doğru söyle!
خصم گفتش رو به من کن حق بگو ** رو چه سوی آسمان کردی عمو
Delirdin mi ki böyle hatalara düşüyor, aşktan, Allah’a yakınlıktan dem vuruyorsun?2370
Sen, gönlü ölmüş bilirsin... Hangi yüzle yüzünü göklere tutuyorsun?”
با کدامین روی چون دلمردهای ** روی سوی آسمانها کردهای
Bu hâdise yüzünden şehre bir velveledir düştü. O Müslümansa,
غلغلی در شهر افتاده ازین ** آن مسلمان مینهد رو بر زمین
“Yarabbi, bu kulunu rezil etme. Kötülük yaptıysam bile sırrımı halka açma.
کای خدا این بنده را رسوا مکن ** گر بدم هم سر من پیدا مکن
Biliyorum, uzun gecelerde yüzlerce tazarrula sana niyaz edip durdum.
تو همیدانی و شبهای دراز ** که همیخواندم ترا با صد نیاز
Halka karşı bunun hiçbir kadri, hiçbir kıymeti yok, onlar bilmez bunu; fakat senin yanında aydın bir mum gibi… Sana aşikâr ” diye niyaz etmekte, yüzünü yerlere vurmaktaydı.2375
پیش خلق این را اگر خود قدر نیست ** پیش تو همچون چراغ روشنیست
Davud aleyhisselâm’ın iki hasmın da sözlerini dinlemesi ve dâva edileni sorguya çekmesi
شنیدن داود علیه السلام سخن هر دو خصم وسال کردن از مدعی علیه