Sen elinde bir sapan, üç tane de taş olduğu halde geldin, yüz binlerce adamı birbirine kattın, kırdın, geçirdin.
تو به سه سنگ و فلاخن آمدی ** صد هزاران مرد را بر هم زدی
Taşların yüz binlerce parçaya ayrıldı, her parçası bir düşmanın kanını içti.
سنگهایت صدهزاران پاره شد ** هر یکی هر خصم را خون‌خواره شد
Demir, elinde mum gibi yumuşadı, onunla zırh yaptın, bu da âleme yayıldı, herkes bildi.
آهن اندر دست تو چون موم شد ** چون زره‌سازی ترا معلوم شد
Dağlar sana şükredici risaleler oldu, seninle berber adam gibi Zebur okudular!
کوهها با تو رسایل شد شکور ** با تو می‌خوانند چون مقری زبور
Senin sözünle yüz binlerce kişinin can gözü açıldı, gayb âlemine hazırlandı.2500
صد هزاران چشم دل بگشاده شد ** از دم تو غیب را آماده شد
Fakat onların hepsinden kuvvetli mucizen bu: Sen, insana hayat bağışlamaktasın, bu bağışlaman daimî,
و آن قوی‌تر زان همه کین دایمست ** زندگی بخشی که سرمد قایمست
Zaten bütün mucizelerin canı da bu… Ölüye ebedî hayat bağışlamak!” demekteydi.
جان جمله‌ی معجزات اینست خود ** کو ببخشد مرده را جان ابد
Zalim öldürüldü, bütün bir dünya dirildi. Halkın hepsi de yeni baştan Allah’a kul oldu.
کشته شد ظالم جهانی زنده شد ** هر یکی از نو خدا را بنده شد
İnsanın nefsi, öküzü öldüren davacıya benzer, öldüren de akıldır. Davud, Tantı yahut Allah vekili olan şeyhtir. Zalim, onun yardımıyla öldürülebilir. Çalışıp kazanamadan hesapsız rızık, onun himmetiyle elde edilebilir… İnsan, onun sayesinde devlete erişir, zenginleşir
بیان آنک نفس آدمی بجای آن خونیست کی مدعی گاو گشته بود و آن گاو کشنده عقلست و داود حقست یا شیخ کی نایب حق است کی بقوت و یاری او تواند ظالم را کشتن و توانگر شدن به روزی بی‌کسب و بی‌حساب
Nefsini öldür de âlemi dirilt. Nefis, efendisini öldürmüştür; sen, onu kendine kul, köle yap!
نفس خود را کش جهانی را زنده کن ** خواجه را کشتست او را بنده کن
Kendine gel, öküzü dâva eden senin nefsindir; kendisini efendi yerine koymuştur, ululuk taslamaktadır.2505
مدعی گاو نفس تست هین ** خویشتن را خواجه کردست و مهین
Öküzü öldüren de aklındır. Hadi, artık ten öküzünü öldüreni inkâr etme!
آن کشنده‌ی گاو عقل تست رو ** بر کشنده گاو تن منکر مشو
Akıl bir esirdir. Daima Hak’tan zahmetsizce bir rızık, tabak tabak nimetler ister.
عقل اسیرست و همی خواهد ز حق ** روزیی بی رنج و نعمت بر طبق
Onun zahmetsizce rızıklanması neye bağlıdır? Kötülüğün aslı olan öküzün öldürülmesine.
روزی بی رنج او موقوف چیست ** آنک بکشد گاو را کاصل بدیست
Nefis, “Benim öküzümü nasıl olurda öldürürsün?” der. Çünkü nefis öküz, ten suretidir.
نفس گوید چون کشی تو گاو من ** زانک گاو نفس باشد نقش تن
Velinimet zâde olan akıl, ihtiyaçlar içinde kalmış, kanlı katil nefis, efendi olmuş, öne geçmiş!2510
خواجه‌زاده‌ی عقل مانده بی‌نوا ** نفس خونی خواجه گشت و پیشوا