- Mahşer nuru, onların gözlerini açar... Onların gözlerini sen bağlıyordun ya... Bu yüzden rüsvay olursun sen!
- نور محشر چشمشان بینا کند ** چشم بندی ترا رسوا کند
- İşin sonunu gören, canların ve gözlerin hasedini çeken kişileri gör! 1690
- بنگر آنها را که آخر دیدهاند ** حسرت جانها و رشک دیدهاند
- Bir de bu günkü gören kişileri seyret! Bunlar, içleri bozuk kişilerdir... Asıldan baş çekmişler, ayrılmışlardır!
- بنگر آنها را که حالی دیدهاند ** سر فاسد ز اصل سر ببریدهاند
- Bugünü görenlere, bu yüzden bilgisizlikte ve şüphede kalanlara göre suphu sadıkla suphu kâzibin ikisi de birdir.
- پیش حالیبین که در جهلست و شک ** صبح صادق صبح کاذب هر دو یک
- Suphu kâzip, yüz binlerce kervanı helak yeliyle süpürmüş, gitmiştir civanım!
- صبح کاذب صد هزاران کاروان ** داد بر باد هلاکت ای جوان
- Cihanda hiçbir nakit yoktur ki o, isteklileri yanıltmasın... Vay o kişinin canına ki mihengi makası yoktur!
- نیست نقدی کش غلطانداز نیست ** وای آن جان کش محک و گاز نیست
- Dâvaya kalkışan kişiye, dâvadan geçmesi için ısrar ve peygamberlere uymasını emrediş
- زجر مدعی از دعوی و امر کردن او را به متابعت
- Ebu Süleyman dedi ki: ben de Ahmet’im... Ahmet’in dinini hileyle vurup kıracağım 1695
- بو مسیلم گفت خود من احمدم ** دین احمد را به فن برهم زدم
- Ebu Süleyman’a de ki: Pek kibirlenme, işin önüne bakıp böbürlenme, sonuna bak!
- بو مسیلم را بگو کم کن بطر ** غرهی اول مشو آخر نگر
- Başına adam toplama hırsıyla kılavuzluğa kalkışma... Kılavuza uy, ardından git de önünde mum gidedursun, sen de yolunu gör!
- این قلاوزی مکن از حرص جمع ** پسروی کن تا رود در پیش شمع
- Mum, ay gibi maksadını gösterir... bu tarafta tane var, yahut burası tuzak der!
- شمع مقصد را نماید همچو ماه ** کین طرف دانهست یا خود دامگاه
- Elinde bir ışık oldu mu istesen de istemesen de doğan iziyle karga izini görür, ayırt edersin!
- گر بخواهی ور نخواهی با چراغ ** دیده گردد نقش باز و نقش زاغ
- Fakat mumun yoksa buna imkân yoktur. Çünkü bu kargalar hilekârdır... Akdoğanların seslerini öğrenmişlerdir. 1700
- ورنه این زاغان دغل افروختند ** بانگ بازان سپید آموختند
- Yiğit, hüthüdün sesini öğrense de nerede hüthüdün sesi, Seba’nın haberi?
- بانگ هدهد گر بیاموزد فتی ** راز هدهد کو و پیغام سبا
- Arızi sesi, asıl sesten bil... Padişahların taçları, hüthütlerin taçlarından alınmadır!
- بانگ بر رسته ز بر بسته بدان ** تاج شاهان را ز تاج هدهدان
- Dervişlerin sözleriyle ariflerin nüktelerini şu hayâsızlar, dillerine dolamışlardır.
- حرف درویشان و نکتهی عارفان ** بستهاند این بیحیایان بر زبان
- Eski ümmetlerin helâk olması, hep katı taşı öd ağacı sanmalarındandır!
- هر هلاک امت پیشین که بود ** زانک چندل را گمان بردند عود
- Onu anlayacak, meydana çıkaracak temyiz kabiliyetleri vardı ama hırs ve tamah, insanı kör ve sağır eder! 1705
- بودشان تمییز کان مظهر کند ** لیک حرص و آز کور و کر کند
- Körlerin körlüğü rahmetten uzak değildir, onlara acınır. Fakat hırs körlüğüne özür yoktur!
- کوری کوران ز رحمت دور نیست ** کوری حرص است که آن معذور نیست
- Padişahın çarmıha gerdiği adama acınır, fakat haset çarmıhına gerilen bağışlanmaz!
- چارمیخ شه ز رحمت دور نی ** چار میخ حاسدی مغفور نی
- A balık, sonuna bak işin, oltaya değil! Fakat pisboğazlığın, senin işin sonunu gören gözünü kapattı!
- ماهیا آخر نگر بنگر بشست ** بدگلویی چشم آخربینت بست
- İki gözle evveli sonu gör... Kendine gel, iblis gibi tek gözlü olma!
- با دو دیده اول و آخر ببین ** هین مباش اعور چو ابلیس لعین
- Tek gözlü ona derler ki yalnız içinde bulunduğu hali görür... Hayvanlar gibi başka şeyden haberi yoktur. 1710
- اعور آن باشد که حالی دید و بس ** چون بهایم بیخبر از بازپس
- Öküzün iki gözünü çıkarmanın cezası bir gözü çıkarma cezasıdır... Çünkü onda şeref yoktur ki!
- چون دو چشم گاو در جرم تلف ** همچو یک چشمست کش نبود شرف
- Öküzün iki gözü, değerinin yarısıdır... Çünkü onun iki gözle yapacağı şeyi, sen ona yaptırabilirsin!
- نصف قیمت ارزد آن دو چشم او ** که دو چشمش راست مسند چشم تو
- Fakat bir insanın tek gözünü çıkarsan değerinin yarısını vermek gerek!
- ور کنی یک چشم آدمزادهای ** نصف قیمت لایقست از جادهای