- Başına adam toplama hırsıyla kılavuzluğa kalkışma... Kılavuza uy, ardından git de önünde mum gidedursun, sen de yolunu gör!
- این قلاوزی مکن از حرص جمع ** پسروی کن تا رود در پیش شمع
- Mum, ay gibi maksadını gösterir... bu tarafta tane var, yahut burası tuzak der!
- شمع مقصد را نماید همچو ماه ** کین طرف دانهست یا خود دامگاه
- Elinde bir ışık oldu mu istesen de istemesen de doğan iziyle karga izini görür, ayırt edersin!
- گر بخواهی ور نخواهی با چراغ ** دیده گردد نقش باز و نقش زاغ
- Fakat mumun yoksa buna imkân yoktur. Çünkü bu kargalar hilekârdır... Akdoğanların seslerini öğrenmişlerdir. 1700
- ورنه این زاغان دغل افروختند ** بانگ بازان سپید آموختند
- Yiğit, hüthüdün sesini öğrense de nerede hüthüdün sesi, Seba’nın haberi?
- بانگ هدهد گر بیاموزد فتی ** راز هدهد کو و پیغام سبا
- Arızi sesi, asıl sesten bil... Padişahların taçları, hüthütlerin taçlarından alınmadır!
- بانگ بر رسته ز بر بسته بدان ** تاج شاهان را ز تاج هدهدان
- Dervişlerin sözleriyle ariflerin nüktelerini şu hayâsızlar, dillerine dolamışlardır.
- حرف درویشان و نکتهی عارفان ** بستهاند این بیحیایان بر زبان
- Eski ümmetlerin helâk olması, hep katı taşı öd ağacı sanmalarındandır!
- هر هلاک امت پیشین که بود ** زانک چندل را گمان بردند عود
- Onu anlayacak, meydana çıkaracak temyiz kabiliyetleri vardı ama hırs ve tamah, insanı kör ve sağır eder! 1705
- بودشان تمییز کان مظهر کند ** لیک حرص و آز کور و کر کند
- Körlerin körlüğü rahmetten uzak değildir, onlara acınır. Fakat hırs körlüğüne özür yoktur!
- کوری کوران ز رحمت دور نیست ** کوری حرص است که آن معذور نیست
- Padişahın çarmıha gerdiği adama acınır, fakat haset çarmıhına gerilen bağışlanmaz!
- چارمیخ شه ز رحمت دور نی ** چار میخ حاسدی مغفور نی
- A balık, sonuna bak işin, oltaya değil! Fakat pisboğazlığın, senin işin sonunu gören gözünü kapattı!
- ماهیا آخر نگر بنگر بشست ** بدگلویی چشم آخربینت بست
- İki gözle evveli sonu gör... Kendine gel, iblis gibi tek gözlü olma!
- با دو دیده اول و آخر ببین ** هین مباش اعور چو ابلیس لعین
- Tek gözlü ona derler ki yalnız içinde bulunduğu hali görür... Hayvanlar gibi başka şeyden haberi yoktur. 1710
- اعور آن باشد که حالی دید و بس ** چون بهایم بیخبر از بازپس
- Öküzün iki gözünü çıkarmanın cezası bir gözü çıkarma cezasıdır... Çünkü onda şeref yoktur ki!
- چون دو چشم گاو در جرم تلف ** همچو یک چشمست کش نبود شرف
- Öküzün iki gözü, değerinin yarısıdır... Çünkü onun iki gözle yapacağı şeyi, sen ona yaptırabilirsin!
- نصف قیمت ارزد آن دو چشم او ** که دو چشمش راست مسند چشم تو
- Fakat bir insanın tek gözünü çıkarsan değerinin yarısını vermek gerek!
- ور کنی یک چشم آدمزادهای ** نصف قیمت لایقست از جادهای
- Zira insan gözü, başlı başına başka birinin yardımı olmaksızın bir iş görebilir!
- زانک چشم آدمی تنها به خود ** بی دو چشم یار کاری میکند
- Eşeğin gözü, işin sonunu görmediğinden eşek, çift gözlü olsa da tek gözlü hükmündedir. 1715
- چشم خر چون اولش بی آخرست ** گر دو چشمش هست حکمش اعورست
- Bu sözün sonu yoktur... O hafif akıllı, ekmek tamahı ile padişaha mektup yazmaya koyuldu.
- این سخن پایان ندارد وان خفیف ** مینویسد رقعه در طمع رغیف
- Nafaka istemek için kölenin padişaha mektup yazması
- بقیهی نوشتن آن غلام رقعه به طلب اجری
- Mektubu yazmadan mutfak eminine gitti... Ey cömert padişahın mutfağındaki hasis adam, dedi...
- رفت پیش از نامه پیش مطبخی ** کای بخیل از مطبخ شاه سخی
- Nafakamdan bu kadar şey kesmek padişahtan, padişahın himmetinden uzaktır!
- دور ازو وز همت او کین قدر ** از جریام آیدش اندر نظر
- Mutfak emini dedi ki: öyle iktiza etmiştir de ondan kesmiştir... Ne hasisliktendir bu, ne de darlığından!
- گفت بهر مصلحت فرموده است ** نه برای بخل و نه تنگی دست
- Köle, hayır dedi... Vallahi bu söz, bu emir, padişahın değildir... Padişahın yanında eski altın bile topraktır âdeta! 1720
- گفت دهلیزیست والله این سخن ** پیش شه خاکست هم زر کهن
- Mutfak emini, ona on türlü delil getirdi... Fakat o hırsından hepsini reddetti.
- مطبخی ده گونه حجت بر فراشت ** او همه رد کرد از حرصی که داشت