برگ زرد ریش و آن موی سپید ** بهر عقل پخته می‌آرد نوید
Yeni sürmüş, yeni yeşermiş yapraklarsa meyvenin hamlığına delalet eder.
برگهای نو رسیده‌ی سبزفام ** شد نشان آنک آن میوه‌ست خام
Azıksızlık azığı her şeyden vazgeçiş, Ariflik nişanesidir. Altının sarılığı, sarrafın yüzünü kızartır, benzine kan getirir.2055
برگ بی‌برگی نشان عارفیست ** زردی زر سرخ رویی صارفیست
Gül yüzlü, sakallı, bıyığı yeni terlemiş genç, henüz mektepte okuma, yazma öğrenmededir.
آنک او گل عارضست ار نو خطست ** او به مکتب گاه مخبر نوخطست
Yazısı, yazısının harfleri eğri büğrüdür... Gürbüz olsa bile delikanlıdır, aklı azdır onun!
حرفهای خط او کژمژ بود ** مزمن عقلست اگر تن می‌دود
İhtiyarın ayağı, hızlı adım atmasa da aklının iki kanadı vardır, yücelerde uçar!
پای پیر از سرعت ار چه باز ماند ** یافت عقل او دو پر بر اوج راند
Örnek istiyorsan Cafer’e bak! Allah, ona elinin, ayağının yerine iki kanat verdi!
گر مثل خواهی به جعفر در نگر ** داد حق بر جای دست و پاش پر
Altını bırak... Bu söz örtülüdür, gönlüm cıva gibi ıstıraplara düştü!2060
بگذر از زر کین سخت شد محتجب ** هم‌چو سیماب این دلم شد مضطرب
İçimizden güzel sözlü, güzel sesli yüzlerce sükût, elini ağzına komada, yeter artık demede!
ز اندرونم صدخموش خوش‌نفس ** دست بر لب می‌زند یعنی که بس
Sükût denizdir, söylemek ırmağa benzer... Deniz seni aramada, sen ırmağı arama!
خامشی بحرست و گفتن هم‌چو جو ** بحر می‌جوید ترا جو را مجو
Denizin işaretlerinden baş çevirme... Sözü bitir doğrusunu Allah daha iyi bilir!
از اشارتهای دریا سر متاب ** ختم کن والله اعلم بالصواب
O edepsiz, Peygamberin huzurunda o soğuk dudaklarından sözler çıkarmada, böylece söylenip durmadaydı.
هم‌چنین پیوسته کرد آن بی‌ادب ** پیش پیغامبر سخن زان سرد لب
O bihaber, söz fırsatını bulmuştu, boyuna söylenip duruyordu... Zaten haber de görüşe göre saçma sapan bir şeydir!2065
دست می‌دادش سخن او بی‌خبر ** که خبر هرزه بود پیش نظر
Bu haberler, hep görüş yerine geçer, görüş olmayınca habere ehemmiyet verilir... Göz önünde olandan haber verilmez; göz önünde olmayandan haber verilir!
این خبرها از نظر خود نایبست ** بهر حاضر نیست بهر غایبست
Birisi görüş makamına vardı mı artık bu haberlerin onca hiçbir değeri yoktur.
هر که او اندر نظر موصول شد ** این خبرها پیش او معزول شد
Sevgiliye ulaştın, onunla düşüp kalkmaya başladın mı kılavuzları affet artık!
چونک با معشوق گشتی همنشین ** دفع کن دلالگان را بعد ازین
Çocukluktan geçip adam olan kişiye mektup da soğuk gelir, kılavuzluk eden kadın da!
هر که از طفلی گذشت و مرد شد ** نامه و دلاله بر وی سرد شد
Mektubu okusa bile bilmeyenlere öğretmek için okur... Söz söylerse bile anlatmak için söyler!2070
نامه خواند از پی تعلیم را ** حرف گوید از پی تفهیم را
Gözlüler önünde haberden bahsetmek hatadır... Çünkü bu bahis bizim gafil olduğumuza noksanlığımıza delâlet eder.
پیش بینایان خبر گفتن خطاست ** کان دلیل غفلت و نقصان ماست
Gözlünün önünde susmak, sana fayda verir. “Kuran okunurken susun, dinleyin” emri, bu yüzden gelmiştir.
پیش بینا شد خموشی نفع تو ** بهر این آمد خطاب انصتوا