- Ben, kendim üç dirhem gelmem aslanım... İçinde on dirhemlik inci nasıl bulunur?
- من نیم خود سه درمسنگ ای اسد ** ده درمسنگ اندرونم چون بود
- Adam, bu söz üzerine kendine geldi, hadi dedi... o üçüncü güzel öğüdü de ver bakalım!
- خواجه باز آمد به خود گفتا که هین ** باز گو آن پند خوب سیومین
- Kuş dedi ki: Evet. Allah için o ikisini iyi tuttun da üçüncüsünü sana bedava söyleyeceğim ha!
- گفت آری خوش عمل کردی بدان ** تا بگویم پند ثالث رایگان
- Uykuya dalmış bilgisiz kişiye öğüt vermek, çorak yere tohum saçmaktır.
- پند گفتن با جهول خوابناک ** تخت افکندن بود در شوره خاک
- Aptallık ve bilgisizlik yırtığı yama kabul etmez... Ey öğütçü, ona hikmet tohumunu pek saçma. 2265
- چاک حمق و جهل نپذیرد رفو ** تخم حکمت کم دهش ای پندگو
- O yarı akıllı balığın kurtulmak için bir çare düşünmesi ve kendisini ölü göstermesi
- چاره اندیشیدن آن ماهی نیم‌عاقل و خود را مرده کردن
- Öbür balık, o belâ çağında aklının gölgesinden ayrı düştü de dedi ki:
- گفت ماهی دگر وقت بلا ** چونک ماند از سایه‌ی عاقل جدا
- O, denize vardı, gamdan azat oldu... Ben öyle bir iyi arkadaştan ayrıldım.
- کو سوی دریا شد و از غم عتیق ** فوت شد از من چنان نیکو رفیق
- Fakat artık onu düşünmeyeyim de kendi kendime bir çare bulayım... Şimdi kendimi ölü göstereyim ben...
- لیک زان نندیشم و بر خود زنم ** خویشتن را این زمان مرده کنم
- Suyun üstüne çıkıp karnımı yukarıya, sırtı mı aşağıya verip kendimi salı vereyim... Su, nereye götürürse gideyim.
- پس برآرم اشکم خود بر زبر ** پشت زیر و می‌روم بر آب بر
- Yüzen kişi gibi değil de âdeta bir saman çöpü gibi su üstünde sürükleneyim. 2270
- می‌روم بر وی چنانک خس رود ** نی بسباحی چنانک کس رود
- Kendimi ölüye benzetip suya bırakayım... Ölümden önce ölmek, azaptan kurtuluştur.
- مرده گردم خویش بسپارم به آب ** مرگ پیش از مرگ امنست از عذاب
- Ey yiğit ölümden önce ölmek emniyettir... Bize Mustafa böyle buyurdu.
- مرگ پیش از مرگ امنست ای فتی ** این چنین فرمود ما را مصطفی
- Dedi ki: Size ölüm, sınamalarla gelmeden hepiniz ölün.
- گفت موتواکلکم من قبل ان ** یاتی الموت تموتوا بالفتن
- Balık, güya öldü, karnını yukarıya çevirdi... Su, onu gâh yukarıya çıkarıyor, gâh aşağıya alıyordu.
- هم‌چنان مرد و شکم بالا فکند ** آب می‌بردش نشیب و گه بلند
- Balıkçıların her biri eyvah dediler... En iyi balık öldü... Hepsi de pek kederlendi. 2275
- هر یکی زان قاصدان بس غصه برد ** که دریغا ماهی بهتر بمرد
- Balık onların eyvah demelerinden sevindi... Bu oyunla kılıçtan kurtuldum galibi dedi.
- شاد می‌شد او کز آن گفت دریغ ** پیش رفت این بازیم رستم ز تیغ
- Balıkçının biri onu yakaladı... Tuh yazıklar olsun deyip fırlattı, toprağa attı.
- پس گرفتش یک صیاد ارجمند ** پس برو تف کرد و بر خاکش فکند
- Balık çırpına çırpına gizlice suya fırladı gitti. Öbür ahmak, ıstıraplar içinde kalakaldı.
- غلط غلطان رفت پنهان اندر آب ** ماند آن احمق همی‌کرد اضطراب
- O ahmak sıçrayıp kilimini kurtarmak için sağa sola çırpındı durdu.
- از چپ و از راست می‌جست آن سلیم ** تا بجهد خویش برهاند گلیم
- Fakat avcılar ağı attılar... Ağın içinde kaldı; ahmaklık onu ateşe attı. 2280
- دام افکندند و اندر دام ماند ** احمقی او را در آن آتش نشاند
- Ateş üstünde tava içinde ahmaklıkla eş oldu.
- بر سر آتش به پشت تابه‌ای ** با حماقت گشت او همخوابه‌ایی
- Ateşin hararetiyle kızıp kaynadıkça akıl ona “sana hiç korkutucu bir zat gelmedi mi?” diyordu.
- او همی جوشید از تف سعیر ** عقل می‌گفتش الم یاتک نذیر
- O da, o işkencenin, o belânın içinde kâfirlerin canları gibi “Evet, geldi” demekteydi.
- او همی‌گفت از شکنجه وز بلا ** هم‌چو جان کافران قالوا بلی
- Sonra da eğer bu sefer, şu boynumu kıran mihnetten kurtulursam,
- باز می‌گفت او که گر این بار من ** وا رهم زین محنت گردن‌شکن
- 2285.Denizden başka yerde yurt tutmam... Bir gölcükte oturmam artık. 2285
- من نسازم جز به دریایی وطن ** آبگیری را نسازم من سکن