- Külhandaki adama nasılsın diye neye sorayım? Nasıl olacak; baş aşağı bir halde işte!
- خود چه پرسم آنک او باشد بتون ** که تو چونی چون بود او سرنگون
- Dünya külhana benzer, takva da hamama
- مثال دنیا چون گولخن و تقوی چون حمام
- Dünya şehveti, külhana benzer. Takva hamamı da onunla aydınlanır.
- شهوت دنیا مثال گلخنست ** که ازو حمام تقوی روشنست
- Fakat takva sahipleri bu külhanda safa ve zevk içindedirler... Çünkü onlar, hamama girmiş, yunup arınmışlardır.
- لیک قسم متقی زین تون صفاست ** زانک در گرمابه است و در نقاست
- Zenginlerse hamamdakileri ısıtmak için tezek taşıyanlara benzerler. 240
- اغنیا ماننده‌ی سرگین‌کشان ** بهر آتش کردن گرمابه‌بان
- Allah, hamam ısınsın, tavlansın diye onlara bir hırs vermiştir.
- اندریشان حرص بنهاده خدا ** تا بود گرمابه گرم و با نوا
- Bu külhandan vazgeç de hamama git... Külhanı terk etmek, bil ki hamama girmenin ta kendisidir.
- ترک این تون گوی و در گرمابه ران ** ترک تون را عین آن گرمابه دان
- Külhanda kalan dünya şehvetine sabreden, dünyadan el etek çeken kişiye hizmetçi mesabesindedir.
- هر که در تونست او چون خادمست ** مر ورا که صابرست و حازمست
- Hamamda olan, yüzünden, yüzünün temizliğinden, güzelliğinden anlaşılır.
- هر که در حمام شد سیمای او ** هست پیدا بر رخ زیبای او
- Külhandakiler de yüzlerindeki ve elbiselerindeki duman, is ve tozdan belli olurlar. 245
- تونیان را نیز سیما آشکار ** از لباس و از دخان و از غبار
- Yüzünü görmezsen kokusuna dikkat et... Koku, her köre sopa gibidir!
- ور نبینی روش بویش را بگیر ** بو عصا آمد برای هر ضریر
- Kokusunu da alamadıysan onu konuştur; yeni sözden eski sırrı anla!
- ور نداری بو در آرش در سخن ** از حدیث نو بدان راز کهن
- Altın babası külhancı der ki: Bugün akşama kadar tam yirmi küfe tezek taşıdım.
- پس بگوید تونیی صاحب ذهب ** بیست سله چرک بردم تا به شب
- Bunun gibi senin hırsın da, bu dünyada ateşe benzer... Her alevi, yüzlerce ağız açmıştır!
- حرص تو چون آتشست اندر جهان ** باز کرده هر زبانه صد دهان
- 250.Gerçi tezek, ateşi alevler, kuvvetlendirir ama akla göre bu altın, hiç de hoşa gitmeyen fışkıdır, tezektir. 250
- پیش عقل این زر چو سرگین ناخوشست ** گرچه چون سرگین فروغ آتشست
- Ateşten dem vuran güneş, yaş fışkıyı ateşe atılmaya değer bir hale getirir.
- آفتابی که دم از آتش زند ** چرک تر را لایق آتش کند
- İşte bunun gibi hırs külhanı yüzlerce kıvılcımla kıvılcımlansın, alevlensin diye o taşı altın haline getiren de yine güneştir.
- آفتاب آن سنگ را هم کرد زر ** تا بتون حرص افتد صد شرر
- Mal topladım diyen ne diyor yani? Bu kadar fışkı, bu kadar tezek getirdim diyor!
- آنک گوید مال گرد آورده‌ام ** چیست یعنی چرک چندین برده‌ام
- Bu söz, rezilliği arttıran bir sözdür ama külhandakiler, aralarında bununla övünürler!
- این سخن گرچه که رسوایی‌فزاست ** در میان تونیان زین فخرهاست
- Sen akşama kadar altı küfe tezek getirdin... Hâlbuki ben, hiç zahmet çekmeden tamam yirmi küfe tezek taşıdım, derler. 255
- که تو شش سله کشیدی تا به شب ** من کشیدم بیست سله بی کرب
- Külhanda doğup temizlik nedir görmeyen kişiye mis koklatsın incinir, hasta olur!
- آنک در تون زاد و پاکی را ندید ** بوی مشک آرد برو رنجی پدید
- Güzel koku satanların pazarında güzel kokularla mis kokusundan bayılan ve hasta düşen derici
- قصه‌ی آن دباغ کی در بازار عطاران از بوی عطر و مشک بیهوش و رنجور شد
- Birisi, güzel koku satanların pazarına gelince aklı başından gitti, büzülüp yere yıkıldı.
- آن یکی افتاد بیهوش و خمید ** چونک در بازار عطاران رسید
- Kerem sahibi attarlardan gelen güzel kokular, başını döndürdü, yere düştü!
- بوی عطرش زد ز عطاران راد ** تا بگردیدش سر و بر جا فتاد
- O bihaber, gün ortasında yol uğrağına bir leş gibi yıkıldı, kaldı.
- هم‌چو مردار اوفتاد او بی‌خبر ** نیم روز اندر میان ره‌گذر
- Derhal halk, başına üşüştü... Herkes lâhavle diyerek derdine derman aramaktaydı. 260
- جمع آمد خلق بر وی آن زمان ** جملگان لاحول‌گو درمان کنان
- Birisi, eliyle kalbini yokluyor, öbürü yüzüne gülsuyu serpiyordu.
- آن یکی کف بر دل او می براند ** وز گلاب آن دیگری بر وی فشاند