English    Türkçe    فارسی   

5
1059-1083

  • Bir adam tabak olsa da tabaklık sanatını yaparken kirli bir hırka giyse bu hırka, onun zenginliğini ululuğunu azaltmaz ki.
  • در دباغی گر خلق پوشید مرد  ** خواجگی خواجه را آن کم نکرد 

  • Demirci, demir döverken yırtık pırtık bir elbiseye bürünse halk yanında itibarı eksilmez ki. 1060
  • وقت دم آهنگر ار پوشید دلق  ** احتشام او نشد کم پیش خلق 

  • Şu halde kibir elbisesini bedeninden çıkar. Bir şey belleyip öğrenme hususunda aşağılık bir elbiseye bürün.
  • پس لباس کبر بیرون کن ز تن  ** ملبس ذل پوش در آموختن 

  • Bilgi sahibi olmanın yolu sözledir. Sanat bellemenin yolu işle.
  • علم آموزی طریقش قولی است  ** حرفت آموزی طریقش فعلی است 

  • Yokluk istiyorsan o, konuşup görüşmeyle kaimdir. Bu hususta ne dilin işe yarar ne elin.
  • فقر خواهی آن به صحبت قایمست  ** نه زبانت کار می‌آید نه دست 

  • Can yokluk bilgisini bir candan beller. Bu bilgi ne defterden bellenir, ne dilden!
  • دانش آن را ستاند جان ز جان  ** نه ز راه دفتر و نه از زبان 

  • O rumuz, yolcunun gönlünde varsa, ben de remizler bilirim derse yolcu, henüz remizleri bilmiyor demektir. 1065
  • در دل سالک اگر هست آن رموز  ** رمزدانی نیست سالک را هنوز 

  • Yolcunun gönlü açılır,nurlanırsa o vakit Tanrı, “senin göğsünü açmadık mı? Seni ferahlandırmadık mı?” buyurur.
  • تا دلش را شرح آن سازد ضیا  ** پس الم نشرح بفرماید خدا 

  • Senin içini açtık göğsünü ferahlattık.
  • که درون سینه شرحت داده‌ایم  ** شرح اندر سینه‌ات بنهاده‌ایم 

  • Sense hala onu dışarıdan istemektesin. Süt sağılan yer, sensin de sen, başkalarının süt sağmasını bekliyorsun.
  • تو هنوز از خارج آن را طالبی  ** محلبی از دیگران چون حالبی 

  • Sende kıyısı bucağı olmayan bir süt kaynağı var. Sen neden tulumda süt arasın?
  • چشمه‌ی شیرست در تو بی‌کنار  ** تو چرا می‌شیر جویی از تغار 

  • A su çeken, denize bir deliğin, bir yolun var senin. utan kuyudan su çekmeye! 1070
  • منفذی داری به بحر ای آبگیر  ** ننگ دار از آب جستن از غدیر 

  • “Elem neşrah” ayetinde bildirildiği gibi senin göğsün şerh edilmedi mi ki? Öyleyse neden sıkılır, neden yine şerh istersin ki?
  • که الم نشرح نه شرحت هست باز  ** چون شدی تو شرح‌جو و کدیه‌ساز 

  • İçinde gönlünün ferahlanmasına, şerh edilmesine bak ki “Onlar, kendilerinde olan Tanrı delillerini görmezler” ayetindeki kınamaya uğramayasın.
  • در نگر در شرح دل در اندرون  ** تا نیاید طعنه‌ی لا تبصرون 

  • ”O sizinle beraberdir” ayetinin tefsiri
  • تفسیر و هو معکم 

  • Başının üstünde bir sepet dolusu ekmek var da sen hala şuraya buraya koşup duruyor, ekmek istiyorsun.
  • یک سپد پر نان ترا بی‌فرق سر  ** تو همی خواهی لب نان در به در 

  • Şaşkın mısın ne? Kendi başına dolan. Neden her kapıyı dövüp durursun? Yürü, gönül kapısını döv!
  • در سر خود پیچ هل خیره‌سری  ** رو در دل زن چرا بر هر دری 

  • Dizine kadar dereye girmişsimde kendinden gafilsin, şundan bundan su isteyip durursun. 1075
  • تا بزانویی میان آب‌جو  ** غافل از خود زین و آن تو آب جو 

  • Önünde de sana yardım edecek su var, ardında da. Fakat kaynaklara ulaşman için önünde de set var, ardında da.
  • پیش آب و پس هم آب با مدد  ** چشمها را پیش سد و خلف سد 

  • Ata binmişsin, at oyluğunun altında, fakat süvari at arıyor. Bu nedir? dense at, fakat nerede? Diyor.
  • اسپ زیر ران و فارس اسپ‌جو  ** چیست این گفت اسپ لیکن اسپ کو 

  • Hey gidi hey! Bu altındaki at nedir? dedin mi evet diyor, at ama o atı kim gördü acaba?
  • هی نه اسپست این به زیر تو پدید  ** گفت آری لیک خود اسپی که دید 

  • Suyun sarhoşu su da gözünün önünde. Kendisi su içinde, fakat akar sudan haberi bile yok.
  • مست آب و پیش روی اوست آن  ** اندر آب و بی‌خبر ز آب روان 

  • İnci gibi hani. İnci de deniz içinde deniz nerede? Der. Sedef gibi olan hayal onun duvarı. 1080
  • چون گهر در بحر گوید بحر کو  ** وآن خیال چون صدف دیوار او 

  • Nerede demesi kendisine hicap olmakta, güneşin ziyasını kaplayan bir bulut kesilmede.
  • گفتن آن کو حجابش می‌شود  ** ابر تاب آفتابش می‌شود 

  • Kendi kötü gözü, gözüne perde olmada. Ben seddimi kaldırdım demesi, kendisine set kesilmede.
  • بند چشم اوست هم چشم بدش  ** عین رفع سد او گشته سدش 

  • Aklı kulağına bağ olmada. Ey Tanrı şaşkını, aklını Tanrı’ya ver.
  • بند گوش او شده هم هوش او  ** هوش با حق دار ای مدهوش او 

  • Mustafa aleyhisselam’ın “Bütün dertlerini bir dert yapanı, Tanrı başka dertlerden kurtarır. Fakat dertlerini dağıtan, birçok şeylere dertlenen kişiyi, hangi vadide helak olacaksa Tanrı kayırmaz”hadisinin tefsiri
  • در تفسیر قول مصطفی علیه‌السلام من جعل الهموم هما واحدا کفاه الله سائر همومه و من تفرقت به الهموم لا یبالی الله فی ای واد اهلکه