- Yakîn yolunun bekçisi olan bu hayal yüzünden din ehli, tam yetmiş iki fırka oldu.
- زین خیال ره‌زن راه یقین ** گشت هفتاد و دو ملت اهل دین
- Yalnız yakîn eri, vehim ve hayalden kurtulur. Kaşının kılını yeni ay sanmaz.
- مرد ایقان رست از وهم و خیال ** موی ابرو را نمی‌گوید هلال
- Fakat bir kimseye Ömerin nuru, dayanç olmadıkça onun eğri kaşı yolunu vurur.
- وآنک نور عمرش نبود سند ** موی ابروی کژی راهش زند
- Yüz binlerce koskocaman gemi, vehim denizinde paramparça olmuştur.
- صد هزاران کشتی با هول و سهم ** تخته تخته گشته در دریای وهم
- Bunların en aşağısı akıllı ve filozof Firavun'dur. Onun ayı da vehim burcunda tutulup gitti. 2660
- کمترین فرعون چست فیلسوف ** ماه او در برج وهمی در خسوف
- Hiç kimse orospu kadın kimdir bilmez. Bilen, o kadını iyice tanıyan da hakkında şüpheye düşmez.
- کس نداند روسپی‌زن کیست آن ** وانک داند نیستش بر خود گمان
- Vehmin, seni şaşkın bir hale getirdiyse nede öbür vehmin etrafında dönüp dolaşırsın?
- چون ترا وهم تو دارد خیره‌سر ** از چه گردی گرد وهم آن دگر
- Ben kendi benliğimden âciz kaldım. Sen neden benlikle dolu bir halde önümde duruyorsun?
- عاجزم من از منی خویشتن ** چه نشستی پر منی تو پیش من
- Canla başla benlikten, varlıktan kurtulmayı istiyorum ki onun o güzelim savlicanına top olayım.
- بی‌من و مایی همی‌جویم به جان ** تا شوم من گوی آن خوش صولجان
- Kim benliğinden kurtulursa bütün benlikler onun olur. Kendisine dost olmadığı için herkese dost kesilir. 2665
- هر که بی‌من شد همه من‌ها خود اوست ** دوست جمله شد چو خود را نیست دوست
- Nakışsız bir ayna haline gelir, değer kazanır| Çünkü bütün nakışları aksettirir.
- آینه بی‌نقش شد یابد بها ** زانک شد حاکی جمله نقشها
- Tanrı sırrını kutlu etsin, Gazneli Şeyh Muhammed-i Serrezi'nin hikâyesi
- حکایت شیخ محمد سررزی غزنوی قدس الله سره
- Gazne'de bilgiler emen bir zahit vardı. Adı Muhammed'di, Künyesi Serrezi.
- زاهدی در غزنی از دانش مزی ** بد محمد نام و کفیت سررزی
- Her gece üzüm çotuğunun ucunu yer, onunla iftar ederdi. Yedi yıl bu haldeydi.
- بود افطارش سر رز هر شبی ** هفت سال او دایم اندر مطلبی
- Varlık padişahından birçok şaşılacak şeyler gördü. Fakat maksadı padişahın cemalini görmekti.
- بس عجایب دید از شاه وجود ** لیک مقصودش جمال شاه بود
- O kendine doymuş er, bir dağ başına çıktı. Dedi ki: Ya bana kendini göster, yahut kendimi dağdan atacağım. 2670
- بر سر که رفت آن از خویش سیر ** گفت بنما یا فتادم من به زیر
- Tanrı dedi ki: O ihsanın zamanı gelmedi. Kendini atarsan da ölmezsin, ben seni öldürmem.
- گفت نامد مهلت آن مکرمت ** ور فرو افتی نمیری نکشمت
- Şeyh, iştiyakından kendisini o yüce dağdan derin bir suya attı.
- او فرو افکند خود را از وداد ** در میان عمق آبی اوفتاد
- O canına doymuş er ölmedi. Ölümden kurtulduğuna feryadetmeğe başladı.
- چون نمرد از نکس آن جان‌سیر مرد ** از فراق مرگ بر خود نوحه کرد
- Çünkü bu yaşayış ona ölüm gibi görünmedeydi. İş onca tersineydi.
- کین حیات او را چو مرگی می‌نمود ** کار پیشش بازگونه گشته بود
- O, gayb âleminden ölüm istiyor, hayatım ölümümdedir deyip duruyordu. 2675
- موت را از غیب می‌کرد او کدی ** ان فی موتی حیاتی می‌زدی
- Ölümü, hayat gibi kabul etmede, helakine gönül vermedeydi.
- موت را چون زندگی قابل شده ** با هلاک جان خود یک دل شده
- Ali gibi kılıçla hançer, ona reyhan kesilmiş, nerkisle nesrin, canına düşman olmuştu.
- سیف و خنجر چون علی ریحان او ** نرگس و نسرین عدوی جان او
- Açıklıktan da ileri, gizlilikten de ileri bir duyulmamış ses geldi: Yürü, ovayı bırak, şehire git!
- بانگ آمد رو ز صحرا سوی شهر ** بانگ طرفه از ورای سر و جهر
- Dedi ki: Ey kıldan kıla bütün gizliliklerimi bilen Tanrı, şehirde ne yapayım? Söyle.
- گفت ای دانای رازم مو به مو ** چه کنم در شهر از خدمت بگو
- Tanrı dedi ki: Nefsini alçaltma için Abbas-ı Debs gibi rüsvay ol, dilen. 2680
- گفت خدمت آنک بهر ذل نفس ** خویش را سازی تو چون عباس دبس