- Sendeki hayır ve şer ihtiyarı, ilham ve vesveselerle birken on olur, on kişinin ihtiyarına sahip olursun. 2985
- می‌شود ز الهامها و وسوسه ** اختیار خیر و شرت ده کسه
- A tatlı adam, namazın dışındaki işlerin helâl olması için namazdan çıkarken meleklere selâm vermek gerektir.
- وقت تحلیل نماز ای با نمک ** زان سلام آورد باید بر ملک
- Bu selâm, sizin güzel ilhamınız ve duanız yüzünden ihtiyarımla şu namazı kıldım demektir.
- که ز الهام و دعای خوبتان ** اختیار این نمازم شد روان
- Suçtan sonra da tutar, İblise lanet edersin. Çünkü bu eğriliğe onun yüzünden düştün.
- باز از بعد گنه لعنت کنی ** بر بلیس ایرا کزویی منحنی
- Şeytanla melek, gayıp perdesi ardında gizlice bu kötülükle iyiliği sana gösterir.
- این دو ضد عرضه کننده‌ت در سرار ** در حجاب غیب آمد عرضه‌دار
- Fakat gözünün önünden gayıp perdesi kalktı mı seni hayıra, şerre sevk edenlerin yüzlerini görürsün. 2990
- چونک پرده‌ی غیب برخیزد ز پیش ** تو ببینی روی دلالان خویش
- Onların sözlerinden, gizlice söz söyleyenlerin bunlar olduğunu tanırsın.
- وآن سخنشان وا شناسی بی‌گزند ** که آن سخن‌گویان نهان اینها بدند
- Şeytan, ey tabiat ve ten tutsağı der, ben bunu sana gösterdim, fakat zorlamadım ki.
- دیو گوید ای اسیر طبع و تن ** عرضه می‌کردم نکردم زور من
- Melek de, ben sana, bu neşe yüzünden gamın artar demedim mi ?
- وآن فرشته گویدت من گفتمت ** که ازین شادی فزون گردد غمت
- Falan günde ben sana şöyle demedim mi? Cinler yolu, o tarafa giden yoldur.
- آن فلان روزت نگفتم من چنان ** که از آن سویست ره سوی جنان
- Biz, senin canına dostuz, ruhuna ruhlar katarız. Senin babana ihlâsla secde etmişiz. 2995
- ما محب جان و روح افزای تو ** ساجدان مخلص بابای تو
- Şimdi de sana hizmet etmekte, hizmet edilme yoluna seni çağırmadayız.
- این زمانت خدمتی هم می‌کنیم ** سوی مخدومی صلایت می‌زنیم
- Bu şeytanlar, babana da düşmandı. "Secde edin" emrine uymadılar.
- آن گره بابات را بوده عدی ** در خطاب اسجدوا کرده ابا
- Fakat sen ona uydun da bizi dinlemedin. Hizmet haklarımızı tanımadın bile.
- آن گرفتی آن ما انداختی ** حق خدمتهای ما نشناختی
- Şimdi biz de meydandayız, onlar da. Sözümüzden, sesimizden tanı, gör der.
- این زمان ما را و ایشان را عیان ** در نگر بشناس از لحن و بیان
- Gece yarısı dosttan bir sır duydun, onun söz söyleyişini işittin mi, sabahleyin söz söyleyenin o dost olduğunu anlarsın. 3000
- نیم شب چون بشنوی رازی ز دوست ** چون سخن گوید سحر دانی که اوست
- Geceleyin iki kişi, sana haber getirirse sabahleyin ikisini de seslerinden tanırsın.
- ور دو کس در شب خبر آرد ترا ** روز از گفتن شناسی هر دو را
- Geceleyin aslan ve köpek seslerini duysan karanlıkta yüzlerini görmezsin ama,
- بانگ شیر و بانگ سگ در شب رسید ** صورت هر دو ز تاریکی ندید
- Gündüz olunca yine bağırdıkları zaman aklınla o sesleri ayırdeder, hangi hayvanlara ait olduğunu anlarsın.
- روز شد چون باز در بانگ آمدند ** پس شناسدشان ز بانگ آن هوشمند
- Hâsılı Şeytanla ruh, sana kötülüğü ve iyiliği gösterirler. Her ikisi de ihtiyarın olduğuna delildir.
- مخلص این که دیو و روح عرضه‌دار ** هر دو هستند از تتمه‌ی اختیار
- Bizde bir gizli ihtiyar vardır, iki şey gördün mü, artar, harekete gelir. 3005
- اختیاری هست در ما ناپدید ** چون دو مطلب دید آید در مزید
- Hocalar, çocukları döverler, hiç karataş terbiye kabul eder mi?
- اوستادان کودکان را می‌زنند ** آن ادب سنگ سیه را کی کنند
- Hiç taşa yarın gel, gelmezsen seni kötü bir surette cezalandırırım der mi?
- هیچ گویی سنگ را فردا بیا ** ور نیایی من دهم بد را سزا
- Hiç akıllı adam, bir toprak parçasını döver, bir taşı azarlar mı ?
- هیچ عاقل مر کلوخی را زند ** هیچ با سنگی عتابی کس کند
- Akıl bakımından cebir, kadere inanmamaktan da daha rezilce bir iştir. Çünkü Cebrî olan, kendi duygusunu inkâr ediyor demektir.
- در خرد جبر از قدر رسواترست ** زانک جبری حس خود را منکرست