- Maksadın yüceliği de ey sınanan adam, yolun sıkıntısından, yolda aşılmaz geçitler ve yol kesiciler bulunmasından belli olur.
- عزت مقصد بود ای ممتحن ** پیچ پیچ راه و عقبه و راه‌زن
- Kâbenin şerefi, o sıkıntılarda, çöl Araplarının yol kesiciliğinde ve çölün uzunluğundadır.
- عزت کعبه بود و آن نادیه ** ره‌زنی اعراب و طول بادیه
- İyi olan her gidişin, her yolun bir tehlikesi, bir manii, bir yol kesiciliği vardır. 3225
- هر روش هر ره که آن محمود نیست ** عقبه‌ای و مانعی و ره‌زنیست
- Bu gidiş, öbürüne hasededer, düşman kesilir. Mukallit de iki yolun arasında şaşırır kalır.
- این روش خصم و حقود آن شده ** تا مقلد در دو ره حیران شده
- Her iki yolun doğruluğu, yürüyüşte birbirine zıd görünür. Her fırka, kendi yolunda hoştur, o yoldan memnundur.
- صدق هر دو ضد بیند در روش ** هر فریقی در ره خود خوش منش
- Bir yolun yolcusu, cevap vermezse kavgaya girişir. Bu, ezelden kıyamete kadar böyle gelmiş, böyle gider.
- گر جوابش نیست می‌بندد ستیز ** بر همان دم تا به روز رستخیز
- Her fırka, biz bilmeyiz ama ulularımız, buna cevap verebilir der.
- که مهان ما بدانند این جواب ** گرچه از ما شد نهان وجه صواب
- Vesvesenin ağzını bağlıyan, ancak aşktır.Yoksa vesveseyi kim bağlıyabilmistir ki? 3230
- پوزبند وسوسه عشقست و بس ** ورنه کی وسواس را بستست کس
- Yüzü güzel dilber ara da âşık ol. Dere dere dolan, bir su kuşu tut.
- عاشقی شو شاهدی خوبی بجو ** صید مرغابی همی‌کن جو بجو
- Yüzünün suyunu döken sudan ne elde edebilirsin? Anlayışını mahveden şeyden ne anlarsın?
- کی بری زان آب کان آبت برد ** کی کنی زان فهم فهمت را خورد
- Şu akılla anlaşılacak şeylerden başka aşkta, akılla anlaşılacak daha nice parlak ve güzel şeyler vardır.
- غیر این معقولها معقولها ** یابی اندر عشق با فر و بها
- Tanrı'da senin bu aklından başka akıllar var ki gökyüzünün sebepleri onlarla tedbire girer.
- غیر این عقل تو حق را عقلهاست ** که بدان تدبیر اسباب سماست
- Rızıklarını bu akılla elde dersin. Öbür akla gelince: Onunla yedi kat gökleri, kendine bir döşeme yaparsın. 3235
- که بدین عقل آوری ارزاق را ** زان دگر مفرش کنی اطباق را
- Tanrı sevgisine düşer, aklınla oynarsan Tanrı, sana o aklın onlarca fazlasını, hattâ yedi yüzünü ihsan eder.
- چون ببازی عقل در عشق صمد ** عشر امثالت دهد یا هفت‌صد
- O kadındır, akıllarıyle oynadılar da Yusuf'un aşk sayvanına sıçradılar.
- آن زنان چون عقلها درباختند ** بر رواق عشق یوسف تاختند
- Ömür sakisi, bir an onların akıllarını aldı, ömürlerinin sonuna kadar akla doydular, adını bile anmadılar.
- عقلشان یک‌دم ستد ساقی عمر ** سیر گشتند از خرد باقی مرد
- Ululuk ıssı Tanrı'nın güzelliğiyse yüzlerce Yusuf güzelliğinin de aslıdır. Ey kadından aşağı adam, o güzelliğe feda ol.
- اصل صد یوسف جمال ذوالجلال ** ای کم از زن شو فدای آن جمال
- Ey can, bahsi ancak akıl keser. Nerde insanı dedikodudan kurtarıp feryada yetişen biri? 3240
- عشق برد بحث را ای جان و بس ** کو ز گفت و گو شود فریاد رس
- O söze aşk yüzünden bir hayrettir gelir, macerayı nakletmeye takati kalmaz.
- حیرتی آید ز عشق آن نطق را ** زهره نبود که کند او ماجرا
- Çünkü bir cevap verirse içindeki incinin düşeceğinden korkar.
- که بترسد گر جوابی وا دهد ** گوهری از لنج او بیرون فتد
- O, hayırdan da adamakıllı dudağını yummuştur,, serden de. Ağzından incinin düşeceğinden ürker.
- لب ببندد سخت او از خیر و شر ** تا نباید کز دهان افتد گهر
- Nitekim Peygamber'in dostu da demiştir ki: Peygamber, bize bir şeyden haber verdi, bir şey söyledi mi..
- هم‌چنانک گفت آن یار رسول ** چون نبی بر خواندی بر ما فصول
- O seçilmiş Peygamber, bu incileri saçtığı sırada bizden yüzlerce huzur, yüzlerce vekar isterdi. 3245
- آن رسول مجتبی وقت نثار ** خواستی از ما حضور و صد وقار
- Hani başında bir kuş olur da uçmasın diye canin titrer.
- آنچنان که بر سرت مرغی بود ** کز فواتش جان تو لرزان شود
- Yerinden bile kımıldamaz,o güzelim kuş havalanmasın dersin.
- پس نیاری هیچ جنبیدن ز جا ** تا نگیرد مرغ خوب تو هوا