- O sonuçlar, senin birleşmelerinden doğdu. Kendine gel de her eşe hemen sevinme.
- آن نتایج از قرانات تو زاد ** هین مگرد از هر قرینی زود شاد
- Vaktini bekle. O zürriyetlerin sana ulaşacağından emin ol.
- منتظر می‌باش آن میقات را ** صدق دان الحاق ذریات را
- Onlar, amelden ve sebeplerden doğmuşlardır. Her birinin sözü vardır, mekânı vardır.
- کز عمل زاییده‌اند و از علل ** هر یکی را صورت و نطق و طلل
- O güzelim perdelerden sesleri erişir: Ey bizden gafil olan, hadi, çabuk yücel!
- بانگشان درمی‌رسد زان خوش حجال ** کای ز ما غافل هلا زوتر تعال
- Kadının canı da kıyamet gününü bekler, erkeğin canı da. Bu âlemde emeklemen nedir ki? Daha çabuk adım at. 3900
- منتظر در غیب جان مرد و زن ** مول مولت چیست زوتر گام زن
- O er, o yalancı sabah yüzünden yolunu kaybetti de sinek gibi ayran kabına. düştü işte.
- راه گم کرد او از آن صبح دروغ ** چون مگس افتاد اندر دیگ دوغ
- Başkomutanın, yaptığı cinayetten pişman olarak o halayıkcağıza, bu işi Halifeye söylememesi için ant vermesi
- پشیمان شدن آن سرلشکر از آن خیانت کی کرد و سوگند دادن او آن کنیزک را کی به خلیفه باز نگوید از آنچ رفت
- Birkaç gün murat alıp murat verdiler. Fakat sonra o büyük suçtan pişman oldu.
- چند روزی هم بر آن بد بعد از آن ** شد پشیمان او از آن جرم گران
- Ey güneş yüzlü, bu işe dair Halifeye bir şey söyleme diye cariyeye yemin verdi.
- داد سوگندش کای خورشیدرو ** با خلیفه زینچ شد رمزی مگو
- Halife cariyeyi görünce sarhoş oldu, onun tası da damdan düştü.
- چون ندید او را خلیفه مست گشت ** پس ز بام افتاد او را نیز طشت
- Onu, övdüklerinin yüz misli güzel buldu. Hiç görme, işitmeye benzer mi? 3905
- دید صد چندان که وصفش کرده بود ** کی بود خود دیده مانند شنود
- Övme, akıl kulağı için bir tasvirdir. Fakat suret, bil ki gözün harcıdır, kulağın değil.
- وصف تصویرست بهر چشم هوش ** صورت آن چشم دان نه زان گوش
- Birisi, bilir bir adama sordu: A sözü güzel er, hak nedir, bâtıl ne?
- کرد مردی از سخن‌دانی سال ** حق و باطل چیست ای نیکو مقال
- O er, adamın kulağını tutup bu bâtıldır dedi, gözse haktır onun her şeye yakîni vardır.
- گوش را بگرفت و گفت این باطلست ** چشم حقست و یقینش حاصلست
- O, yani duymak, buna nispetle bâtıldır. emin kişi, sözlerin çoğu da nispetten ibarettir.
- آن به نسبت باطل آمد پیش این ** نسبتست اغلب سخنها ای امین
- Yarasa güneşten gizlenir, perde ardına girerse güneşin hayalinden gizlenmiş değildir. 3910
- ز آفتاب ار کرد خفاش احتجاب ** نیست محجوب از خیال آفتاب
- Korku, ona bir hayal verir. İşte o hayal, onu karanlığa çeker.
- خوف او را خود خیالش می‌دهد ** آن خیالش سوی ظلمت می‌کشد
- Nur hayali, onu korkutur da karanlık gecelere sarılmasına sebep olur.
- آن خیال نور می‌ترساندش ** بر شب ظلمات می‌چفساندش
- Sen, düşmanın hayali ve tasavvuru yüzünden sevgiliye ve dosta sarılmışsındır.
- از خیال دشمن و تصویر اوست ** که تو بر چفسیده‌ای بر یار و دوست
- Ey Musa sana keşfedilen tecelli nurları, dağa vurdu. Fakat o hayaller kuran dağ, senin hakikatinin ziyasına tahammül edemedi.
- موسیا کشفت لمع بر که فراشت ** آن مخیل تاب تحقیقت نداشت
- Kendine gel de hayaline kabiliyetim var diye gururlanma, bu yoldan hakikate ulaşacağını umma. 3915
- هین مشو غره بدانک قابلی ** مر خیالش را و زین ره واصلی
- Savaş hayalinden kimse korkmaz. Savaştan önce yiğitlik yoktur; bunu bil, kâfi.
- از خیال حرب نهراسید کس ** لا شجاعه قبل حرب این دان و بس
- Puşt da, savaş hayaline kapılır, aklından Rüstemler gibi yiğitlikler geçirir.
- بر خیال حرب خیز اندر فکر ** می‌کند چون رستمان صد کر و فر
- Hamam duvarına yapılan Rüstem resmine her ham kişi saldırabilir.
- نقش رستم که آن به حمامی بود ** قرن حمله فکر هر خامی بود
- Fakat duymadan meydana gelen bu hayal, göz önüne geldi mi puşt kim oluyor? Rüstem bile âciz kalır.
- این خیال سمع چون مبصر شود ** حیز چه بود رستمی مضطر شود
- Çalış da o duyduğun şeyi gör. Bâtıl olan hak olsun. 3920
- جهد کن کز گوش در چشمت رود ** آنچ که آن باطل بدست آن حق شود