- Nerede vasıta çoğalırsa ulaşma kaybolur gider.
- واسطه هر جا فزون شد وصل جست ** واسطه کم ذوق وصل افزونترست
- Şaşkınlığın, her şeyi sebepten bilmendendir. Halbuki hayret, sana o tapıya yol açar. 795
- از سبب‌دانی شود کم حیرتت ** حیرت تو ره دهد در حضرتت
- Bu varlıkları yokluklardan buldun. Öyleyse neden yokluktan yüz çevirdin?
- این بقاها از فناها یافتی ** از فنااش رو چرا برتافتی
- O yokluktan ne ziyana uğradın ki varlığa yapıştın a yer faresi!
- زان فناها چه زیان بودت که تا ** بر بقا چفسیده‌ای ای نافقا
- Madem ki ikinci evvelkinden daha iyidir, yokluğu ara, insanı halden hale değiştirene tap.
- چون دوم از اولینت بهترست ** پس فنا جو و مبدل را پرست
- A inatçı, varlığa düştüğün demden beri şimdiye kadar her lahza yüz binlerce haşir gördün.
- صد هزاران حشر دیدی ای عنود ** تاکنون هر لحظه از بدو وجود
- Haberin yokken cemad aleminden yetişip gelişen nebat alemine geldin. Nebat aleminden de hayat ve iptila alemine düştün. 800
- از جماد بی‌خبر سوی نما ** وز نما سوی حیات و ابتلا
- Sonra tekrar güzelim akıl ve temyiz alemine gider, bu beş duyguyla altı cihet aleminden kurtulursun.
- باز سوی عقل و تمییزات خوش ** باز سوی خارج این پنج و شش
- Bu ayak izleri, deniz kıyısına kadar gider. Sonra deniz içinde ayak izleri yok olur biter.
- تا لب بحر این نشان پایهاست ** پس نشان پا درون بحر لاست
- Çünkü kuruluk menzillerinde ihtiyat için köyler vardır, yurtlar vardır, konaklar vardır.
- زانک منزلهای خشکی ز احتیاط ** هست دهها و وطنها و رباط
- Deniz konakları da durup dinlenmeyen, sahası ve tavanı olmayan dalgalanmalardır.
- باز منزلهای دریا در وقوف ** وقت موج و حبس بی‌عرصه و سقوف
- O menzillerin nişanesi adı sanı yoktur. 805
- نیست پیدا آن مراحل را سنام ** نه نشانست آن منازل را نه نام
- Nebat aleminden sırf ruh alemine kadar her iki konak arasında bunlar gibi yüzlerce konak vardır.
- هست صد چندان میان منزلین ** آن طرف که از نما تا روح عین
- Yokluklarda bu varlığı gördün de nasıl beden varlığına böyle yapıştın?
- در فناها این بقاها دیده‌ای ** بر بقای جسم چون چفسیده‌ای
- Kendine gel ey kuzgun, kendine gel de şu canı ver, doğan kuşu ol. Tanrı’nın halden hale döndürmesi karşısında canınla başınla oyna.
- هین بده ای زاغ این جان باز باش ** پیش تبدیل خدا جانباز باش
- Yeniyi al, eskiyi bırak. Çünkü her yılın, geçen üç yıldan daha artıştır daha üstün.
- تازه می‌گیر و کهن را می‌سپار ** که هر امسالت فزونست از سه پار
- Hurma fidanı gibi ihsan sahibi olamazsam var, eskiyi eskiye kat ambarına yığ! 810
- گر نباشی نخل‌وار ایثار کن ** کهنه بر کهنه نه و انبار کن
- O eski, kokmuş ve pörsümüş şeyi körlere hediye et.
- کهنه و گندیده و پوسیده را ** تحفه می‌بر بهر هر نادیده را
- Yeniyi gören seni almaz. O Tanrı’ya av olur, sana tutulmaz.
- آنک نو دید او خریدار تو نیست ** صید حقست او گرفتار تو نیست
- Ey kara ve tuzlu su, nerede kör kuş varsa bölük, bölük senin başına toplanır.
- هر کجا باشند جوق مرغ کور ** بر تو جمع آیند ای سیلاب شور
- Bu suretle de körlükleri artar. Çünkü kara su, körlüğü arttırır.
- تا فزاید کوری از شورابها ** زانک آب شور افزاید عمی
- Dünya ehlinin bu sebeple gönül gözleri kördür; onlar, balçıkla bulanmış su içerler. 815
- اهل دنیا زان سبب اعمی‌دل‌اند ** شارب شورابه‌ی آب و گل‌اند
- Madem ki gizli bir alemde abıhayatın yok, şu halde kara ve tuzlu suyu ver, kötülüğü al bu alemde!
- شور می‌ده کور می‌خر در جهان ** چون نداری آب حیوان در نهان
- Bu halle bir de varlık istiyor, onu anıyorsun ha. Halbuki sen, zenci gibi kara yüzlü olmakla neşelisin.
- با چنین حالت بقا خواهی و یاد ** هم‌چو زنگی در سیه‌رویی تو شاد
- Zenci aslından öyle doğduğundan, aslından zenci olduğundan o kara renkten hoşlanır, rahattır.
- در سیاهی زنگی زان آسوده است ** کو ز زاد و اصل زنگی بوده است