- Köpeklerin havlaması ile kervan, hiç yolundan kalır mı?
- گفت از بانگ و علالای سگان ** هیچ واگردد ز راهی کاروان
- Ay ışığı olan gecede dolunay, köpeklerin havlaması ile yürüyüşünü ağırlaştırır mı, dedi.
- یا شب مهتاب از غوغای سگ ** سست گردد بدر را در سیر تگ
- Ay, ışığını saçar, köpek de havlar durur. Herkes, yaradılışına göre bir hizmette bulunur.
- مه فشاند نور و سگ عو عو کند ** هر کسی بر خلقت خود میتند
- Takdir herkese bir hizmet vermiş, herkesi bir işe lâyık görüp iptilâya salmıştır. 15
- هر کسی را خدمتی داده قضا ** در خور آن گوهرش در ابتلا
- Ay der ki: Köpek, o pis sesini bırakmıyorsa ben ayım, gidişimi nasıl bırakırım ki?
- چونک نگذارد سگ آن نعرهی سقم ** من مهم سیران خود را چون هلم
- Sirke, sirkeliğini artırdıkça şekerin artması gerek.
- چونک سرکه سرکگی افزون کند ** پس شکر را واجب افزونی بود
- Kahır, sirkedir, lütuf da bala benzer. Sirkengübinin temeli, bu ikisidir.
- قهر سرکه لطف همچون انگبین ** کین دو باشد رکن هر اسکنجبین
- Bal, sirkeden az oldu mu sirkengübin, iyi olmaz.
- انگبین گر پای کم آرد ز خل ** آیند آن اسکنجبین اندر خلل
- Nuh’un kavmi de, ona sirke döküp duruyorlardı, fakat Allah’nın lütuf ve ihsan denizi ona daha fazla şeker dökmekteydi. 20
- قوم بر وی سرکهها میریختند ** نوح را دریا فزون میریخت قند
- Onun şekerine cömertlik denizinden yardım edilmekte idi de o yüzden âlem halkının sirkesinden fazlaydı onun şekeri.
- قند او را بد مدد از بحر جود ** پس ز سرکهی اهل عالم میفزود
- Tek bir kişi ama bine bedel... Kimdir o? Allah velisi. Hattâ o yüce Allah kulu, yüzlerce zamanın tek eridir.
- واحد کالالف کی بود آن ولی ** بلک صد قرنست آن عبدالعلی
- Denize bir yol bulmuş olan küpün önünde ırmaklar bile diz çöker.
- خم که از دریا درو راهی شود ** پیش او جیحونها زانو زند
- Hele şu deniz yok mu? Bütün denizler, bu örmekleri, bu sözleri duyunca,
- خاصه این دریا که دریاها همه ** چون شنیدند این مثال و دمدمه
- Ulu bir ad, küçücük, ehemmiyetsiz bir ada eş oldu diye utançlarından ağızları acılaşır. 25
- شد دهانشان تلخ ازین شرم و خجل ** که قرین شد نام اعظم با اقل
- Bu dünyanın o dünya ile birleşmesinden bu dünya, utanır, ortadan kalkar.
- در قران این جهان با آن جهان ** این جهان از شرم میگردد جهان
- Bu söz dardır, derecesi pek aşağıdır. Yoksa bayağı bir şeyin hasın hası ile ne münasebeti var?
- این عبارت تنگ و قاصر رتبتست ** ورنه خس را با اخص چه نسبتست
- Kuzgun,üzüm bağında kuzgunca bağırır. Fakat bülbül, bunu duyup sesini azaltır mı?
- زاغ در رز نعرهی زاغان زند ** بلبل از آواز خوش کی کم کند
- Bu “Allah dilediğini yapar” pazarında her ikisi için de ayrı alıcı var.
- پس خریدارست هر یک را جدا ** اندرین بازار یفعل ما یشا
- Dikenliğin gıdası ateştir; sarhoş dimağının gıdası da gül kokusu. 30
- نقل خارستان غذای آتش است ** بوی گل قوت دماغ سرخوش است
- Bir leş, bizce kötüdür, pistir ama domuzla köpeğe şekerdir helvadır.
- گر پلیدی پیش ما رسوا بود ** خوک و سگ را شکر و حلوا بود
- Pisler, şu pisliklerini yapa dursunlar, sular da pisleri arıtmaya savaşır.
- گر پلیدان این پلیدیها کنند ** آبها بر پاک کردن میتنند
- Yılanlar zehir saçar, acılar bizi perişan eder ama,
- گرچه ماران زهرافشان میکنند ** ورچه تلخانمان پریشان میکنند
- Bal arıları dağlarda, kovanlarda, ağaçlarda baldan şeker ambarları doldurur.
- نحلها بر کو و کندو و شجر ** مینهند از شهد انبار شکر
- Zehirler, tesirlerini yapıp dururlar ama panzehirler de hemen o tesirleri gideriverir. 35
- زهرها هرچند زهری میکنند ** زود تریاقاتشان بر میکنند
- Şu âleme baksan görürsün ki baştanbaşa savaştan ibarettir. Zerre, zerreyle âdeta dinin kâfirlerle savaşması gibi savaşır durur.
- این جهان جنگست کل چون بنگری ** ذره با ذره چو دین با کافری