English    Türkçe    فارسی   

6
1825-1849

  • Ona, ey hali, nimetleri o yüceliği inkâr eden gam, dersin... 1825
  • گفتییش ای غصه‌ی منکر به حال  ** راتبه‌ی انعامها را زان کمال 

  • Her dem baharda, neşede değilsin de gül yığınına benzeyen bedenin, neyin ambarı ya?
  • گر بهر دم نت بهار و خرمیست  ** هم‌چو چاش گل تنت انبار چیست 

  • Gül yığını bedenin, düşüncen de gül suyu gibi. Gül suyu, gülü inkâr ediyor ha. Şaşılacak şey bu işte!
  • چاش گل تن فکر تو هم‌چون گلاب  ** منکر گل شد گلاب اینت عجاب 

  • Nimetleri inkâr eden maymun huylulardan saman bile esirgenir. Fakat peygamber huylu kişilere güneş ve bulut, saçı olarak saçılır.
  • از کپی‌خویان کفران که دریغ  ** بر نبی‌خویان نثار مهر و میغ 

  • O küfür inadı, maymun âdetidir. Şu hamd-ü şükürse Peygamberin yoludur.
  • آن لجاج کفر قانون کپیست  ** وآن سپاس و شکر منهاج نبیست 

  • Perdelerin yırtılması, maymun huylulara neler etti? Peygambere benzeyenlerse ibadetleri, ne faydalar verdi! 1830
  • با کپی‌خویان تهتکها چه کرد  ** با نبی‌رویان تنسکها چه کرد 

  • Mamur yerlerde kuduz köpekler vardır. Yücelik ve nur definesi, yıkık yerlerdedir.
  • در عمارتها سگانند و عقور  ** در خرابیهاست گنج عز و نور 

  • Şu doğma, ayın tutulmasında olmasaydı bunca filozof, yolu kaybeder miydi hiç?
  • گر نبودی این بزوغ اندر خسوف  ** گم نکردی راه چندین فیلسوف 

  • Akıllı fikirli kişiler, bu yol yitirme yüzünden burunlarının üstünde ahmaklık dağını gördüler!
  • زیرکان و عاقلان از گمرهی  ** دیده بر خرطوم داغ ابلهی 

  • Kazanmadan rızık dileyen yoksul hikâyesi
  • باقی قصه‌ی فقیر روزی‌طلب بی‌واسطه‌ی کسب 

  • Çaresiz bir müflis, derde düşmüştü. Hiçbir şeyi yoktu, binlerce zehir yutmuştu.
  • آن یکی بیچاره‌ی مفلس ز درد  ** که ز بی‌چیزی هزاران زهر خورد 

  • Namazlarda, dualarda yalvarmakta, ey Allahm, ey kurdu kuşu koruyan! 1835
  • لابه کردی در نماز و در دعا  ** کای خداوند و نگهبان رعا 

  • Sen, beni yorulmadan, çalışıp çabalamadan yarattın. Şu âlemde rızkımı da benim kazancım olmadan ver.
  • بی ز جهدی آفریدی مر مرا  ** بی فن من روزیم ده زین سرا 

  • Başımda gizli olan beş inci verdin. Beş duygu daha ihsan ettin ki onlar da gizli.
  • پنج گوهر دادیم در درج سر  ** پنج حس دیگری هم مستتر 

  • Bu ihsanların sayıya sığmaz. Ben utanıyorum, anlatmadan âcizim.
  • لا یعد این داد و لا یحصی ز تو  ** من کلیلم از بیانش شرم‌رو 

  • Beni yaratan yalnız sensin. Rızkımı da sen düzene koy demekteydi.
  • چونک در خلاقیم تنها توی  ** کار رزاقیم تو کن مستوی 

  • Yıllarca bu duada bulundu. Nihayet ağlayıp yalvarışı tesir etti. 1840
  • سالها زو این دعا بسیار شد  ** عاقبت زاری او بر کار شد 

  • Hani çalışmadan, yorulmadan helâl bir rızk isteyen adam vardı ya, onun gibi.
  • هم‌چو آن شخصی که روزی حلال  ** از خدا می‌خواست بی‌کسب و کلال 

  • Nihayet Allah adaletine sahip Davut Peygamber zamanında bir öküz, onu kutluluğa ulaştırmıştı.
  • گاو آوردش سعادت عاقبت  ** عهد داود لدنی معدلت 

  • Bu adamda yüzünü yerlere sürdü, yalvarıp sızladı, nihayet meydandan icabet topunu çeldi.
  • این متیم نیز زاریها نمود  ** هم ز میدان اجابت گو ربود 

  • Bazen duasının kabul edilmeyişine bakıp kötü zanlara düşüyor, niçin duam kabul edilmiyor diyor,
  • گاه بدظن می‌شدی اندر دعا  ** از پی تاخیر پاداش و جزا 

  • Derken yine Allah’nın lûtuf ve keremi, gönlüne muştuluklar veriyor, duasının kabul edileceğine delil oluyordu. 1845
  • باز ارجاء خداوند کریم  ** در دلش بشار گشتی و زعیم 

  • Çalışıp çabalarken yorulup ümitsizliğe düşünce Allah tapısında gel sesini duyuyordu.
  • چون شدی نومید در جهد از کلال  ** از جناب حق شنیدی که تعال 

  • Allah alçaltıcıdır, yücelticidir. Bu ikisinden başka hiçbir işi yoktur.
  • خافضست و رافعست این کردگار  ** بی ازین دو بر نیاید هیچ کار 

  • Yerin alçalışına bak, göğün yücelişine bak. Kâinatın devranı bu ikisinden hâli değildir.
  • خفض ارضی بین و رفع آسمان  ** بی ازین دو نیست دورانش ای فلان 

  • Şu yerin yücelip alçalışı da bir başka çeşittir. Yılın yarısında çorak bir hale gelir, yarısında yeşerir, tazeleşir.
  • خفض و رفع این زمین نوعی دگر  ** نیم سالی شوره نیمی سبز و تر