Gönlün işaret ettiği dilin “ Ey o” diye dile getirdiği yerde.3320
آن طرف که دل اشارت میکند ** چون زبان یا هو عبارت میکند
Nereden, nerede diye aramaya lüzum yok, Tanrıyla iste, keşke ben de çulhalar gibi hep mekik deyip dursam bu sırrı bilen aklı dileseydim.
او معالله است بی کو کو همی ** کاش جولاهانه ماکو گفتمی
Aklımız doğuyu da görür batıyı da. Akıldan ruhlara yüzlerce çeşit şimşekler çakar.
عقل ما کو تا ببیند غرب و شرق ** روحها را میزند صد گونه برق
O, köpüklü bir denizle beraber kabardı, kıyıyı kapladı. Sonra denizle beraber çekildi. Kıyıyı kaplayışı geçti, çekilişi kaldı!
جزر و مدش بد به بحری در زبد ** منتهی شد جزر و باقی ماند مد
Dokuz bin altın borcum var. elimden tutanım yok. Elimde yalnız bütün şehirden toplanmış yüz altın var, işte bu kadar!
نه هزارم وام و من بی دسترس ** هست صد دینار ازین توزیع و بس
Tanrı, seni çekti aldı. Ben bu kargaşalıklar içinde kaldım. Ey toprağı bile güzel zat, ümitsiz bir halde gidiyorum.3325
حق کشیدت ماندم در کشمکش ** میروم نومید ای خاک تو خوش
Seni hasretinle iştiyakınla dolu olan kuluna bir himmet et ey yüzü de eli de himmeti de kutlu zat!
همتی میدار در پر حسرتت ** ای همایون روی و دست و همتت
Kaynağın, ırmakların başına geldim, fakat orada su yerine kan buldum.
آمدم بر چشمه و اصل عیون ** یافتم در وی به جای آب خون
Gök, o gök, fakat ay ışığı o ay ışığı değil. Irmak o ırmak, fakat su o su değil!
چرخ آن چرخست آن مهتاب نیست ** جوی آن جویست آب آن آب نیست
İhsan sahipleri var ama o tertemiz ihsan sahibi nerede? Yıldızlar var ama hani o güneş?
محسنان هستند کو آن مستطاب ** اختران هستند کو آن آفتاب
Ey saygı değer zat, en Tanrı’ya gittin, bari ben de Tanrıya gideyim.3330
تو شدی سوی خدا ای محترم ** پس به سوی حق روم من نیز هم
Bütün devirlerde gelip geçenlerin toplandıkları yer, bayrağın dibidir, orası ne güzel bir topluluk yeridir. Tanrı “ Her şey tapımızda toplanır” der. Tanrı topluluk yeridir.
مجمع و پای علم ماوی القرون ** هست حق کل لدینا محضرون
Resimler ister haberdar olsunlar, ister olmasınlar, hepsi de ressamın elinde toplanır.
نقشها گر بیخبر گر با خبر ** در کف نقاش باشد محتصر
O nişansız Tanrı anbean onların düşünce sahifesinde bir şeyler yazar, yazdıklarından bir kısmını siler durur.
دم به دم در صفحهی اندیشهشان ** ثبت و محوی میکند آن بینشان
خشم میآرد رضا را میبرد ** بخل میآرد سخا را میبرد
Aklım fikrim, zihnim yarım lahza bile bu yazıyı bozmadan hali değil.3335
نیم لحظه مدرکاتم شام و غدو ** هیچ خالی نیست زین اثبات و محو
Testici testi ile uğraşıp durdukça testi hiç kendiliğinden genişleyebilir, büyür mü?
کوزهگر با کوزه باشد کارساز ** کوزه از خود کی شود پهن و دراز
Tahta dülgerin elindedir. Yoksa nasıl olur da kesilir, yahut başka bir tahtayla birleşir?
چوب در دست دروگر معتکف ** ورنه چون گردد بریده و متلف
Kumaş, bir terzinin elinde olmadıkça kendiliğinden nasıl dikilir yahut biçilir?
جامه اندر دست خیاطی بود ** ورنه از خود چون بدوزد یا درد
Su kabı, ey akıllı adam sakanın elindedir. Öyle olmasa kendi kendine nasıl dolar, boşalır?
مشک با سقا بود ای منتهی ** ورنه از خود چون شود پر یا تهی
Sen de her an dolmada boşalmadasın. Bil ki onun sanat elindesin.3340
هر دمی پر میشوی تی میشوی ** پس بدانک در کف صنع ویی
Gözündeki bu bağ kalktı mı sanatın sanatkarın elinde halden hale girmekte olduğunu anlarsın.
چشمبند از چشم روزی کی رود ** صنع از صانع چه سان شیدا شود
Gözün varsa kendi gözünle bir bak. Hiçbir şeyden haberi olmayan bir ahmağın gözüyle bakma.
چشمداری تو به چشم خود نگر ** منگر از چشم سفیهی بیخبر
Kulağın varsa kendi kulağınla dinle duy. Neden sersemlerin kulağına kapılıyorsun?
گوش داری تو به گوش خود شنو ** گوش گولان را چرا باشی گرو
Taklide uymaksızın bakmayı adet edin, kendi aklını koru, onu düşün sen.
بی ز تقلیدی نظر را پیشه کن ** هم برای عقل خود اندیشه کن
(BASLIK YOK)
دیدن خوارزمشاه رحمه الله در سیران در موکب خود اسپی بس نادر و تعلق دل شاه به حسن و چستی آن اسپ و سرد کردن عمادالملک آن اسپ را در دل شاه و گزیدن شاه گفت او را بر دید خویش چنانک حکیم رحمةالله علیه در الهینامه فرمود چون زبان حسد شود نخاس یوسفی یابی از گزی کرباس از دلالی برادران یوسف حسودانه در دل مشتریان آن چندان حسن پوشیده شد و زشت نمودن گرفت کی و کانوا فیه من الزاهدین