- Aşkın, hoşnutluk zamanında, kızgın değilken bile her an öyle zalim bir huyu vardır ki...
- عشق خود بی‌خشم در وقت خوشی ** خوی دارد دم به دم خیره‌کشی
- Bu hoşnut olduğu zamanda böyle. Artık kızgın olunca neler yapmaz? Ben ne söyleyeyim?
- این بود آن لحظه کو خشنود شد ** من چه گویم چونک خشم‌آلود شد
- Fakat can yaylası, bu aşkın öldürdüğü, bu aşk kılıcının kestiği aslana feda olsun! 4005
- لیک مرج جان فدای شیر او ** کش کشد این عشق و این شمشیر او
- Bu çeşit öldürülme binlerce hayattan iyidir. Saltanatlar bile böyle kulluğa kurban olsun!
- کشتنی به از هزاران زندگی ** سلطنت‌ها مرده‌ی این بندگی
- Şehzadeler, yüzlerce korkuyla, yüzlerce çekinmeyle sırlarını kinaye yollu hafif, hafif birbirlerine söylüyorlardı.
- با کنایت رازها با هم‌دگر ** پست گفتندی به صد خوف و حذر
- Sırlara Tanrı’dan başka mahrem yoktur. Ah’a ancak gökyüzü hemdemdir.
- راز را غیر خدا محرم نبود ** آه را جز آسمان هم‌دم نبود
- Birbirlerine bir şey bildirirken aralarında kendilerine ait ıstılahlar vardı.
- اصطلاحاتی میان هم‌دگر ** داشتندی بهر ایراد خبر
- Alelade halk da bu kuşdilinin bir kısmını bellemiştir de şatafatlar satmışlar, ululuklar etmeye kalkışmışlardır. 4010
- زین لسان الطیر عام آموختند ** طمطراق و سروری اندوختند
- Fakat onların sözü, kuşların seslerinin suretinden ibarettir. Ham kişi kuşların ahvalinden gafildir.
- صورت آواز مرغست آن کلام ** غافلست از حال مرغان مرد خام
- Nerede bir Süleyman ki kuşdilini anlasın. Şeytan da saltanat sürer ama Süleyman değildir ki.
- کو سلیمانی که داند لحن طیر ** دیو گرچه ملک گیرد هست غیر
- Şeytan, Süleyman’a benzer, tahta oturur, hile bilgisi vardır, fakat “ Biz ona kuşdilini öğrettik” sırrına mazhar değildir ki.
- دیو بر شبه سلیمان کرد ایست ** علم مکرش هست و علمناش نیست
- Süleyman, Tanrı’dan muştuluklara nail olmuştu da bu yüzden “ Biz ona kuşdili öğrettik” sırrına erişmişti.
- چون سلیمان از خدا بشاش بود ** منطق الطیری ز علمناش بود
- Sen “ Min ledün” kuşlarını görmemişsin. Artık o hava kuşlarına bak da onlardan anla. 4015
- تو از آن مرغ هوایی فهم کن ** که ندیدستی طیور من لدن
- Simurgların yeri, Kaf dağıdır. Her hayal oraya el atamaz.
- جای سیمرغان بود آن سوی قاف ** هر خیالی را نباشد دست‌باف
- Ancak o birleşmeyi gören hayal, o makamı görür. Gördükten sonra da yine araya ayrılık düşer.
- جز خیالی را که دید آن اتفاق ** آنگهش بعدالعیان افتد فراق
- Fakat işi tamamıyla kesen ayrılık değildir bu. Bu iş, bu makam her türlü ayrılıktan emindir.
- نه فراق قطع بهر مصلحت ** که آمنست از هر فراق آن منقبت
- Ruha mensup olan o kalıbın baki kalması için güneş, bir an kendisini kardan çeker.
- بهر استبقاء آن روحی جسد ** آفتاب از برف یک‌دم درکشد
- Sen onlardan kendi canın için bir düzenlik ara; onların sözlerinden ıstılah çalmaya kalkışma. 4020
- بهر جان خویش جو زیشان صلاح ** هین مدزد از حرف ایشان اصطلاح
- Zeliha’ da çöreotundan öd ağacına kadar her şeyin adını Yusuf takmıştı.
- آن زلیخا از سپندان تا به عود ** نام جمله چیز یوسف کرده بود
- Onun adını gizli bir surette yazmış, mahremlerine o sırrı bildirmişti.
- نام او در نامها مکتوم کرد ** محرمان را سر آن معلوم کرد
- Mum, ateşten yumuşadı dese bu söz, o sevgili bize alıştı, sevdalandı demekti.
- چون بگفتی موم ز آتش نرم شد ** این بدی کان یار با ما گرم شد
- Ay doğdu, bakın dese, yahut söğüt ağacı yeşerdi diye bir söz söylese...
- ور بگفتی مه برآمد بنگرید ** ور بگفتی سبز شد آن شاخ بید
- Yapraklar ne güzel oynamakta; çöreotu ne hoş yanıyor… 4025
- ور بگفتی برگها خوش می‌طپند ** ور بگفتی خوش همی‌سوزد سپند
- Gül, bülbülle sırrını söyledi; padişah, sevgilisine sır söyledi…
- ور بگفتی گل به بلبل راز گفت ** ور بگفتی شه سر شهناز گفت
- Bahtımız ne de kutlu; yaygıları döşeyin…
- ور بگفتی چه همایونست بخت ** ور بگفتی که بر افشانید رخت