English    Türkçe    فارسی   

6
4186-4210

  • Helvacı çocuk, zarı, zarı ağladı da o ulular Şeyhinin borcunu ödediler.
  • کودک حلواییی بگریست زار  ** توخته شد وام آن شیخ کبار 

  • Bu manevi hikaye, bundan önce “Mesnevi” içinde söylendi.
  • گفته شد آن داستان معنوی  ** پیش ازین اندر خلال مثنوی 

  • Ondan başka bir yerden tamah etmeyesin diye bir yerden gönlüne bir korkudur düşer.
  • در دلت خوف افکند از موضعی  ** تا نباشد غیر آنت مطمعی 

  • Fakat bu tamaha bir başka fayda verir; o muradın başka bir kimseden meydana gelir.
  • در طمع فایده‌ی دیگر نهد  ** وآن مرادت از کسی دیگر دهد 

  • Ey bir yere sıkıca bağlanan, maksadını oradan uman, o yüce ağaçtan meyve elde edeyim diyen! 4190
  • ای طمع در بسته در یک جای سخت  ** که آیدم میوه از آن عالی‌درخت 

  • O maksadın, oradan olmaz da Tanrı onu başka bir yerden verir.
  • آن طمع زان جا نخواهد شد وفا  ** بل ز جای دیگر آید آن عطا 

  • Peki… O şeyi sana umduğun taraftan vermeyecekti de neden o tamahı sana verdi?
  • آن طمع را پس چرا در تو نهاد  ** چون نخواستت زان طرف آن چیز داد 

  • Gönlüne bir hayret gelsin diye; bir hikmet bir kudret göstermek için.
  • از برای حکمتی و صنعتی  ** نیز تا باشد دلت در حیرتی 

  • Ey fayda dileyen! Muradım acaba nereden meydana gelecek diye gönlün hayran olsun diye.
  • تا دلت حیران بود ای مستفید  ** که مرادم از کجا خواهد رسد 

  • Bu suretle kendi aczini, bilgisizliğini bilirsin de gayba olan inanın büsbütün fazlalaşır. 4195
  • تا بدانی عجز خویش و جهل خویش  ** تا شود ایقان تو در غیب بیش 

  • Gönlüm de menfaat gelecek yerde hayrete düşer. Acaba bu tamahtan bu ümitten ne hasıl olacak dersin.
  • هم دلت حیران بود در منتجع  ** که چه رویاند مصرف زین طمع 

  • Terzilikten rızık umarsın, sağ oldukça terzilikle geçinir giderim dersin.
  • طمع داری روزیی در درزیی  ** تا ز خیاطی بی زر تا زیی 

  • Derken rızkın kuyumculuktan meydana geliverir. Halbuki o vehmine bile gelmemişti senin.
  • رزق تو در زرگری آرد پدید  ** که ز وهمت بود آن مکسب بعید 

  • Peki, o rızık oradan meydana gelmeyecekti de terziliğe tamahın nedendi?
  • پس طمع در درزیی بهر چه بود  ** چون نخواست آن رزق زان جانب گشود 

  • Tanrı bilgisindeki eşsiz, örneksiz bir hikmet yüzündendi. Tanrı, onu ezelde öyle yazmıştı. 4200
  • بهر نادر حکمتی در علم حق  ** که نبشت آن حکم را در ما سبق 

  • Düşüncen şaşırsın, bütün hünerin, işin gücün hayranlıktan ibaret olsun diye Tanrı bu hikmeti halk etti.
  • نیز تا حیران بود اندیشه‌ات  ** تا که حیرانی بود کل پیشه‌ات 

  • Acaba sevgilinin vuslatına bu çalışmasıyla mı ererim, yoksa bedeni çalışmam olmaksızın başka bir yoldan mı sevgiliye ulaşırım?
  • یا وصال یار زین سعیم رسد  ** یا ز راهی خارج از سعی جسد 

  • Maksadıma bu yoldan erişeceğim demem. Yalnız bakalım, isteğim nereden meydana gelecek diye çırpınır dururum;
  • من نگویم زین طریق آید مراد  ** می‌طپم تا از کجا خواهد گشاد 

  • Başı kesilmiş kuş, can bedeninden nerede kurtulacak diye her yana koşar çırpınır , çırpınır ya.
  • سربریده مرغ هر سو می‌فتد  ** تا کدامین سو رهد جان از جسد 

  • Ben de ya bu çıkışla muradıma nail olurum, yahut burçlarla süslü gökteki başka bir burçtan muradıma ererim dersin. 4205
  • یا مراد من برآید زین خروج  ** یا ز برجی دیگر از ذات البروج 

  • Bir adam rüyasında birisini gördü. Gördüğü adam, kendisine “Zengin olmayı istiyorsun ya, bu maksadına Mısır’da erişeceksin. Orada bir define var; filan mahallede filan evde” dedi. Adam, Mısır’a gelince orada birisi, kendisine “Bağdat’ta filan mahallede filan evde bir define var” dedi. Mahallenin ve ev sahibinin adını söyledi. Adam Mısır’a gelmemdeki sebep, bu defineyi evimden başka bir yerde aramamaklığım lazımmış, bunu öğrenmek içinmiş demek. Yoksa bu defineyi, Mısır’da elde edemiyeceğim dedi.
  • حکایت آن شخص کی خواب دید کی آنچ می‌طلبی از یسار به مصر وفا شود آنجا گنجیست در فلان محله در فلان خانه چون به مصر آمد کسی گفت من خواب دیده‌ایم کی گنجیست به بغداد در فلان محله در فلان خانه نام محله و خانه‌ی این شخص بگفت آن شخص فهم کرد کی آن گنج در مصر گفتن جهت آن بود کی مرا یقین کنند کی در غیر خانه‌ی خود نمی‌باید جستن ولیکن این گنج یقین و محقق جز در مصر حاصل نشود 

  • Mal ve akara konmuş bir mirasyedi vardı. Konduğu mirasın hepsini yedi, çırçıplak kaldı.
  • بود یک میراثی مال و عقار  ** جمله را خورد و بماند او عور و زار 

  • Miras malının zaten vefası yoktur. Geçip gider, fayda etmez, geçip gider; sahibi, ondan ayrılıverir.
  • مال میراثی ندارد خود وفا  ** چون بناکام از گذشته شد جدا 

  • Mirasa konan malın kadrini bilmez çünkü kolay buldu. Dileyip savaşmadı pek o kadar zahmet çekmedi ki.
  • او نداند قدر هم کاسان بیافت  ** کو بکد و رنج و کسبش کم شتاف 

  • Sana da Tanrı bu canı bedava verdi de o yüzden canının kadrini bilmiyorsun.
  • قدر جان زان می‌ندانی ای فلان  ** که بدادت حق به بخشش رایگان 

  • Adamın elindeki para da gitti, kumaş da gitti, evler de gitti. Yıkık yerlerde baykuşlar gibi kalakaldı. 4210
  • نقد رفت و کاله رفته و خانه‌ها  ** ماند چون چغدان در آن ویرانه‌ها