- Ayın önüne geçtin, beline eleğim sağmadan kulluk kemerini bağladın da o yüzden ayın ikiye bölünüşünden incindin.
- از قزح در پیش مه بستی کمر ** زان همی رنجی ز وانشق القمر
- “Güneş dürülür” âyetini inkâr edersin. Çünkü sence güneş, en yüce bir mertebedir.
- منکری این را که شمس کورت ** شمس پیش تست اعلی‌مرتبت
- Havanın değişmesini yıldızların tesirinden bilirsin de “And olsun yıldıza, indiği zaman” âyetinden hoşlanmazsın.
- از ستاره دیده تصریف هوا ** ناخوشت آید اذا النجم هوی
- Ay, ekmekten de tesirli değildir ya. Nice ekmek vardır ki adamın can damarını koparır.
- خود مثرتر نباشد مه ز نان ** ای بسا نان که ببرد عرق جان
- Zühre, sudan daha tesirli değildir ya. Nice su vardır ki bedeni harap eder. 100
- خود مثرتر نباشد زهره زآب ** ای بسا آبا که کرد او تن خراب
- Fakat onun sevgisi senin canındadır da onun için dostun öğüdü bir kulağından girer, bir kulağından çıkar.
- مهر آن در جان تست و پند دوست ** می‌زند بر گوش تو بیرون پوست
- Fakat bil ki senin öğüdün de bize tesir etmez, bizim öğüdümüz de sana!
- پند ما در تو نگیرد ای فلان ** پند تو در ما نگیرد هم بدان
- Meğer ki göklerin anahtarları elinde olan sevgiliden sana hususi bir anahtar ihsan edile.
- جز مگر مفتاح خاص آید ز دوست ** که مقالید السموات آن اوست
- Bu söz, yıldıza benzer, aya benzer. Fakat Allah buyruğu olmaksızın tesir etmez.
- این سخن هم‌چون ستاره‌ست و قمر ** لیک بی‌فرمان حق ندهد اثر
- Bu cihetsiz yıldız, yalnız vahiy arayan kulaklara tesir eder. 105
- این ستاره‌ی بی‌جهت تاثیر او ** می‌زند بر گوشهای وحی‌جو
- Cihetten cihetsizlik âlemine gelin de sizi kurdu paralamasın der.
- کی بیایید از جهت تا بی‌جهات ** تا ندراند شما را گرگ مات
- Onun yıldızlar saçan pırıltısı karşısında şu dünya güneşi, bir yarasaya benzer.
- آنچنان که لمعه‌ی درپاش اوست ** شمس دنیا در صفت خفاش اوست
- Yedi mavi gök, onun kulluğundadır. Bir çavuşa benzeyen ay, onun derdiyle yanmada, erimededir.
- هفت چرخ ازرقی در رق اوست ** پیک ماه اندر تب و در دق اوست
- Zühre, bir şey soracak oldu mu ona el atar, Müşteri can nakdini eline alıp huzurunda durur.
- زهره چنگ مسله در وی زده ** مشتری با نقد جان پیش آمده
- Zühal, onun elini öpme havasındadır ama kendisini bu devlete lâyık görmez. 110
- در هوای دستبوس او زحل ** لیک خود را می‌نبیند از محل
- Merih onun yüzünden elini ayağını incitmiş, Utarit onun vasfından yüzlerce kalem kırmıştır.
- دست و پا مریخ چندین خست ازو ** وآن عطارد صد قلم بشکست ازو
- Bütün bu yıldızlar, müneccimle, ey canı bırakıp rengi seçen!
- با منجم این همه انجم به جنگ ** کای رها کرده تو جان بگزیده رنگ
- Can odur,bizse hep rengiz, sayılar ve yazılarız. Onun düşünce yıldızı, bütün yıldızların canıdır diye savaşmaktadır.
- جان ویست و ما همه رنگ و رقوم ** کوکب هر فکر او جان نجوم
- Düşünce de nerede? O makam, tamamıyla pâk nurdur. Ey düşüncelere kapılan, bu düşünce lâfı senin için söylenmiştir.
- فکر کو آنجا همه نورست پاک ** بهر تست این لفظ فکر ای فکرناک
- Her yıldızın yücelerde bir evi vardır ama bizim yıldızımız, hiçbir eve sığmaz. 115
- هر ستاره خانه دارد در علا ** هیچ خانه در نگنجد نجم ما
- Yeri, yurdu yakan şey, nasıl olur da mekâna sığar? Haddi olmayan nur, nasıl olur da hadde girer?
- جای سوز اندر مکان کی در رود ** نور نامحدود را حد کی بود
- Fakat sevdalı ve bir zayıf kişi anlasın diye bir örnek verir, bir suretle tasvir ederler.
- لیک تمثیلی و تصویری کنند ** تا که در یابد ضعیفی عشقمند
- O şey, örnektir, onun misli değil. Bu örneği de donmuş kalmış akıl, bunu anlasın diye getirirler.
- مثل نبود لیک باشد آن مثال ** تا کند عقل مجمد را گسیل
- Akıl keskindir ama ayağı gevşektir. Çünkü gönlü yıkıktır, bedeni sağlam.
- عقل سر تیزست لیکن پای سست ** زانک دل ویران شدست و تن درست
- Bu çeşit aklı olanların akılları, neye takılırsa sımsıkı takılır ama şehveti bırakmayı hiç mi hiç düşünmezler. 120
- عقلشان در نقل دنیا پیچ پیچ ** فکرشان در ترک شهوت هیچ هیچ