English    Türkçe    فارسی   

1
3801-3850

  • I am plunged in light although my roof is ruined; I have become a garden although I am (styled) Bú Turáb (the father of dust).
  • غرق نورم گر چه سقفم شد خراب ** روضه گشتم گر چه هستم بو تراب‌‌

  • Since a motive (other than God) entered (my heart) in the (holy) war, I deemed it right to sheathe my sword,
  • چون در آمد علتی اندر غزا ** تیغ را دیدم نهان کردن سزا

  • That my name may be he loves for God's sake, that my desire may be he hates for God's sake,
  • تا احب لله آید نام من ** تا که ابغض لله آید کام من‌‌

  • That my generosity may be he gives for God's sake, that my being may be he withholds for God's sake.
  • تا که اعطا لله آید جود من ** تا که امسک لله آید بود من‌‌

  • My stinginess is for God's sake, my bounty is for God's sake alone: I belong entirely to God, I do not belong to any one (else); 3805
  • بخل من لله عطا لله و بس ** جمله لله‌‌ام نیم من آن کس‌‌

  • And that which I am doing for God's sake is not (done in) conformity, it is not fancy and opinion, it is naught but intuition.
  • و آن چه لله می‌‌کنم تقلید نیست ** نیست تخییل و گمان جز دید نیست‌‌

  • I have been freed from effort and search, I have tied my sleeve to the skirt of God.
  • ز اجتهاد و از تحری رسته‌‌ام ** آستین بر دامن حق بسته‌‌ام‌‌

  • If I am flying, I behold the place to which I soar; and if I am circling, I behold the axis on which I revolve;
  • گر همی‌‌پرم همی‌‌بینم مطار ** ور همی‌‌گردم همی‌‌بینم مدار

  • And if I am dragging a burden, I know whither: I am the moon, and the Sun is in front of me as the guide.”
  • ور کشم باری بدانم تا کجا ** ماهم و خورشید پیشم پیشوا

  • There is no means (possibility) of communicating more than this to the people: in the river there is no room for the Sea. 3810
  • بیش از این با خلق گفتن روی نیست ** بحر را گنجایی اندر جوی نیست‌‌

  • I speak low according to the measure of (their) understandings: ’tis no fault, this is the practice of the Prophet.
  • پست می‌‌گویم به اندازه‌‌ی عقول ** عیب نبود این بود کار رسول‌‌

  • “I am free from self-interest: hear the testimony of a freeman, for the testimony of slaves is not worth two barleycorns.”
  • از غرض حرم گواهی حر شنو ** که گواهی بندگان نه ارزد دو جو

  • In the religious law the testimony of a slave has no value at the time of litigation and judgement.
  • در شریعت مر گواهی بنده را ** نیست قدری وقت دعوی و قضا

  • (Even) if thousands of slaves bear witness on thy behalf, the law does not assign to them the weight of a straw.
  • گر هزاران بنده باشندت گواه ** بر نسنجد شرع ایشان را به کاه‌‌

  • In God's sight the slave of lust is worse than menials and slaves brought into servitude, 3815
  • بنده‌‌ی شهوت بتر نزدیک حق ** از غلام و بندگان مسترق‌‌

  • For the latter becomes free at a single word from his master, while the former lives sweet but dies exceedingly bitter.
  • کاین به یک لفظی شود از خواجه حر ** و آن زید شیرین و میرد سخت مر

  • The slave of lust hath no (means of) release at all except through the grace of God and His special favour.
  • بنده‌‌ی شهوت ندارد خود خلاص ** جز به فضل ایزد و انعام خاص‌‌

  • He has fallen into a pit that has no bottom, and that is his (own) sin: it is not (Divine) compulsion and injustice.
  • در چهی افتاد کان را غور نیست ** و آن گناه اوست جبر و جور نیست‌‌

  • He has cast himself into such a pit that I find no rope capable of (reaching) its bottom.
  • در چهی انداخت او خود را که من ** در خور قعرش نمی‌‌یابم رسن‌‌

  • I will make an end. If this discourse go further, not only hearts but rocks will bleed. 3820
  • بس کنم گر این سخن افزون شود ** خود جگر چه بود که خارا خون شود

  • (If) these hearts have not bled, ’tis not because of (their) hardness, ’tis (because of) heedlessness and preoccupation and ill-fatedness.
  • این جگرها خون نشد نز سختی است ** غفلت و مشغولی و بد بختی است‌‌

  • They will bleed one day when blood is no use to them: do thou bleed at a time when (thy) blood is not rejected.
  • خون شود روزی که خونش سود نیست ** خون شو آن وقتی که خون مردود نیست‌‌

  • Inasmuch as the testimony of slaves is not accepted, the approved witness is he that is not the slave of the ghoul (of sensuality).
  • چون گواهی بندگان مقبول نیست ** عدل او باشد که بنده‌‌ی غول نیست‌‌

  • (The words) We have sent thee as a witness came in the Warning (the Qur’án), because he (the Prophet) was entirely free from (creaturely) existence.
  • گشت ارسلناک شاهد در نذر ** ز آن که بود از کون او حر ابن حر

  • “Since I am free, how should anger bind me? Nothing is here but Divine qualities. Come in! 3825
  • چون که حرم خشم کی بندد مرا ** نیست اینجا جز صفات حق در آ

  • Come in, for the grace of God hath made thee free, because His mercy had the precedence over His wrath.
  • اندر آ کازاد کردت فضل حق ** ز آن که رحمت داشت بر خشمش سبق‌‌

  • Come in now, for thou hast escaped from the peril: thou wert a (common) stone, the Elixir hath made thee a jewel.
  • اندر آ اکنون که رستی از خطر ** سنگ بودی کیمیا کردت گهر

  • Thou hast been delivered from unbelief and its thorn-thicket: blossom like a rose in the cypress-garden of Hú (God).
  • رسته‌‌ای از کفر و خارستان او ** چون گلی بشکفته در بستان هو

  • Thou art I and I am thou, O illustrious one: thou wert ‘Alí— how should I kill ‘Alí?
  • تو منی و من توام ای محتشم ** تو علی بودی علی را چون کشم‌‌

  • Thou hast committed a sin better than any act of piety, thou hast traversed Heaven in a single moment.” 3830
  • معصیت کردی به از هر طاعتی ** آسمان پیموده‌‌ای در ساعتی‌‌

  • Very fortunate (was) the sin which the man committed: do not rose-leaves spring from a thorn?
  • بس خجسته معصیت کان کرد مرد ** نی ز خاری بر دمد اوراق ورد

  • Was not the sin of ‘Umar and his attempt on (the life of) the Prophet leading him to the gate of acceptance?
  • نی گناه عمر و قصد رسول ** می‌‌کشیدش تا به درگاه قبول‌‌

  • Was not Pharaoh because of the magic of the magicians drawing them (to himself), and did not (spiritual) fortune come to their aid?
  • نی به سحر ساحران فرعونشان ** می‌‌کشید و گشت دولت عونشان‌‌

  • Had it not been for their magic and denial (of Moses), who would have brought them to rebellious Pharaoh?
  • گر نبودی سحرشان و آن جحود ** کی کشیدیشان به فرعون عنود

  • How would they have seen the rod and the miracles? Disobedience (to God) became obedience, O disobedient people. 3835
  • کی بدیدندی عصا و معجزات ** معصیت طاعت شد ای قوم عصات‌‌

  • God hath smitten the neck of despair, inasmuch as sin has become like obedience.
  • ناامیدی را خدا گردن زده است ** چون گنه مانند طاعت آمده ست‌‌

  • Since He changes evil acts (into good), He makes it (the disobedience) an act of obedience in despite of slanderers (devils).
  • چون مبدل می‌‌کند او سیئات ** طاعتی‌‌اش می‌‌کند رغم وشات‌‌

  • By this (mercy of God) the stoned (accursed) Devil is driven away and bursts with envy and is cloven asunder.
  • زین شود مرجوم شیطان رجیم ** و ز حسد او بطرقد گردد دو نیم‌‌

  • He strives to foster a sin (in us) and by means of that sin bring us into a pit;
  • او بکوشد تا گناهی پرورد ** ز آن گنه ما را به چاهی آورد

  • When he sees that the sin has become an act of obedience (to God), there comes round for him an unblest hour. 3840
  • چون ببیند کان گنه شد طاعتی ** گردد او را نامبارک ساعتی‌‌

  • “Come in! I open the door to thee. Thou spattest (on me) and I give thee a present.
  • اندر آ من در گشادم مر ترا ** تف زدی و تحفه دادم مر ترا

  • Such things I am giving to the doer of iniquity: (thou seest) in what fashion I lay my head before the left foot.
  • مر جفاگر را چنینها می‌‌دهم ** پیش پای چپ چه سان سر می‌‌نهم‌‌

  • What then do I bestow on the doer of righteousness? Know thou, (I bestow) treasures and kingdoms everlasting.
  • پس وفاگر را چه بخشم تو بدان ** گنجها و ملکهای جاودان‌‌

  • How the Prophet, on whom be peace, said in the ear of the stirrup-holder of the Prince of the Faithful ‘Alí, may God honour his person, “I tell thee, ‘Alí will be slain by thy hand.”
  • گفتن پیغامبر علیه السلام به گوش رکابدار امیر المؤمنین علی علیه السلام که کشتن علی بر دست تو خواهد بودن خبرت کردم‌‌

  • I am such a man that the honey of my kindness did not become poison in wrath (even) against my murderer.
  • من چنان مردم که بر خونی خویش ** نوش لطف من نشد در قهر نیش‌‌

  • The Prophet said in the ear of my servant that one day he would sever this head of mine from my neck. 3845
  • گفت پیغمبر به گوش چاکرم ** کاو برد روزی ز گردن این سرم‌‌

  • The Prophet by (Divine) inspiration informed my friend that in the end my destruction would be (wrought) by his hand.
  • کرد آگه آن رسول از وحی دوست ** که هلاکم عاقبت بر دست اوست‌‌

  • He (my friend) says, ‘Kill me first, in order that this hateful crime may not proceed from me.’
  • او همی‌‌گوید بکش پیشین مرا ** تا نیاید از من این منکر خطا

  • I say, ‘Since my death is (to come) from thee, how can I seek to evade the destiny (of God)?’
  • من همی‌‌گویم چو مرگ من ز تست ** با قضا من چون توانم حیله جست‌‌

  • He falls before me, saying, ‘O generous man, for God's sake cleave me in twain,
  • او همی‌‌افتد به پیشم کای کریم ** مر مرا کن از برای حق دو نیم‌‌

  • That this evil end may not come upon me, and that my soul may not burn (with grief) for (thee who art) its (very) life.’ 3850
  • تا نیاید بر من این انجام بد ** تا نسوزد جان من بر جان خود