English    Türkçe    فارسی   

5
3539-3588

  • And once more Gabriel would appear in person, saying, “Do it not, O thou peerless (spiritual) king!”
  • باز خود پیدا شدی آن جبرئیل  ** که مکن این ای تو شاه بی‌بدیل 

  • Even thus he would continue until the veil was lifted, so that he gained the pearl (of his desire) from the bosom (of his inmost consciousness). 3540
  • هم‌چنین می‌بود تا کشف حجاب  ** تا بیابید آن گهر را او ز جیب 

  • Since people kill themselves on account of any affliction, this (separation from God) is the root of (all) afflictions: how should they endure it?
  • بهر هر محنت چو خود را می‌کشند  ** اصل محنتهاست این چونش کشند 

  • Men are amazed at the Fidá’í, (but) every one of us is a Fidá’í in his behaviour.
  • از فدایی مردمان را حیرتیست  ** هر یکی از ما فدای سیرتیست 

  • Oh, blest is he that has sacrificed his body for the sake of that for which it is worth while to sacrifice one's self.
  • ای خنک آنک فدا کردست تن  ** بهر آن کارزد فدای آن شدن 

  • Inasmuch as every one is devoted to some calling wherein he spends his life and is killed—
  • هر یکی چونک فدایی فنیست  ** کاندر آن ره صرف عمر و کشتنیست 

  • Is killed somewhere (either) in the West or in the East, at which time neither the desiring subject nor the desired object remains (in existence)— 3545
  • کشتنی اندر غروبی یا شروق  ** که نه شایق ماند آنگه نه مشوق 

  • After all, this fortunate man is devoted to the calling wherein a hundred lives are (gained) in being killed;
  • باری این مقبل فدای این فنست  ** کاندرو صد زندگی در کشتنست 

  • Its lover and beloved and love are everlastingly prosperous and renowned in both worlds.
  • عاشق و معشوق و عشقش بر دوام  ** در دو عالم بهرمند و نیک‌نام 

  • O my generous friends, have pity on the votaries of passion: ’tis their business to go down to destruction after destruction.
  • یا کرامی ارحموا اهل الهوی  ** شانهم ورد التوی بعد التوی 

  • (The people said), “O Amír, pardon his (the ascetic's) violence: consider his sorrow and ill-fortune,
  • عفو کن ای میر بر سختی او  ** در نگر در درد و بدبختی او 

  • In order that God may pardon thy sins likewise and heap forgiveness on thy faults. 3550
  • تا ز جرمت هم خدا عفوی کند  ** زلتت را مغفرت در آکند 

  • Thou hast heedlessly broken many a jug and set thy heart on the hope of pardon.
  • تو ز غفلت بس سبو بشکسته‌ای  ** در امید عفو دل در بسته‌ای 

  • Pardon, that thou mayst win pardon in return: the (Divine) decree splits hairs (is exceedingly scrupulous) in (giving every one his) deserts.”
  • عفو کن تا عفو یابی در جزا  ** می‌شکافد مو قدر اندر سزا 

  • How the Amír answered those neighbours of the ascetic who interceded for him: “Why,” said he, “did he behave (so) impudently and why did he break my jug (of wine)? I will not listen to intercession in this matter, for I have sworn to punish him as he deserves.”
  • جواب گفتن امیر مر آن شفیعان را و همسایگان زاهد را کی گستاخی چرا کرد و سبوی ما را چرا شکست من درین باب شفاعت قبول نخواهم کرد کی سوگند خورده‌ام کی سزای او را بدهم 

  • The Amír said, “Who is he that he should throw a stone at my jug and break it?
  • میر گفت او کیست کو سنگی زند  ** بر سبوی ما سبو را بشکند 

  • When the fierce lion passes through my quarter, he passes in great affright and with a hundred precautions.
  • چون گذر سازد ز کویم شیر نر  ** ترس ترسان بگذرد با صد حذر 

  • Why did he vex the heart of my slave and put me to shame before my guests? 3555
  • بنده‌ی ما را چرا آزرد دل  ** کرد ما را پیش مهمانان خجل 

  • He spilt a beverage that is better than his (own) blood, and now he has fled from me, like women.
  • شربتی که به ز خون اوست ریخت  ** این زمان هم‌چون زنان از ما گریخت 

  • But how shall he save his life from my hand? (Even) suppose that he flies up on high like a bird,
  • لیک جان از دست من او کی برد  ** گیر هم‌چون مرغ بالا بر پرد 

  • I will shoot the arrow of my vengeance at his wings, I will tear out his good-for-nothing wings and feathers.
  • تیر قهر خویش بر پرش زنم  ** پر و بال مردریگش بر کنم 

  • If he enter the hard rock (to escape) from my pursuit, I will drag him forth from the heart of the rock just now.
  • گر رود در سنگ سخت از کوششم  ** از دل سنگش کنون بیرون کشم 

  • I will inflict on his body such a blow as will be a warning to base scoundrels. 3560
  • من برانم بر تن او ضربتی  ** که بود قوادکان را عبرتی 

  • Hypocrisy to all and even to me! I will give him and a hundred like him their due at this moment.”
  • با همه سالوس با ما نیز هم  ** داد او و صد چو او این دم دهم 

  • His (the Amír's) bloodthirsty wrath had become a rebel: a fire (of rage) was coming up from his mouth.
  • خشم خون‌خوارش شده بد سرکشی  ** از دهانش می بر آمد آتشی 

  • How the neighbours of the ascetic, who were interceding for him, kissed the hands and feet of the Amír and humbly entreated him a second time.
  • دو بار دست و پای امیر را بوسیدن و لابه کردن شفیعان و همسایگان زاهد 

  • At the breath of his clamour those intercessors kissed his hands and feet several times,
  • آن شفیعان از دم هیهای او  ** چند بوسیدند دست و پای او 

  • Saying, “O Amír, it does not beseem thee to exact vengeance: if the wine is gone, (yet) thou art delicious without wine.
  • کای امیر از تو نشاید کین کشی  ** گر بشد باده تو بی‌باده خوشی 

  • Wine derives its original substance from thy goodliness; the goodliness of water regrets (its lack of) thy goodliness. 3565
  • باده سرمایه ز لطف تو برد  ** لطف آب از لطف تو حسرت خورد 

  • Act royally, forgive him, O merciful one, O generous son of a generous sire and grandsire.
  • پادشاهی کن ببخشش ای رحیم  ** ای کریم ابن الکریم ابن الکریم 

  • Every wine is the slave of this (comely) figure and (fair) cheek (of thine): all the drunken feel envy of thee.
  • هر شرابی بنده‌ی این قد و خد  ** جمله مستان را بود بر تو حسد 

  • Thou hast no need of rosy wine: take leave of (its) rosiness, thou (thyself) art (its) rosiness.
  • هیچ محتاج می گلگون نه‌ای  ** ترک کن گلگونه تو گلگونه‌ای 

  • O thou whose Venus-like countenance is (bright as) the morning sun, O thou of whose colour (all) rosinesses are beggars,
  • ای رخ چون زهره‌ات شمس الضحی  ** ای گدای رنگ تو گلگونه‌ها 

  • The wine that is bubbling invisibly in the jar bubbles thus from longing for thy face. 3570
  • باده کاندر خنب می‌جوشد نهان  ** ز اشتیاق روی تو جوشد چنان 

  • O thou who art the whole sea, what wilt thou do with dew? And O thou who art the whole of existence, why art thou seeking non-existence?
  • ای همه دریا چه خواهی کرد نم  ** وی همه هستی چه می‌جویی عدم 

  • O resplendent Moon, what wilt thou do with the dust, O thou beside whose face the moon is pallid?
  • ای مه تابان چه خواهی کرد گرد  ** ای که مه در پیش رویت روی‌زرد 

  • Thou art lovely and beautiful and the mine (source) of every loveliness: why indeed shouldst thou lay thyself under obligations to wine?
  • تاج کرمناست بر فرق سرت  ** طوق اعطیناک آویز برت 

  • The tiara of We have honoured (the sons of Adam) is on the crown of thy head; the collar of We have given thee hangs on thy breast.
  • تو خوش و خوبی و کان هر خوشی  ** تو چرا خود منت باده کشی 

  • Man is the substance, and the celestial sphere is his accident; all things are (like) a branch or the step of a ladder: he is the object. 3575
  • جوهرست انسان و چرخ او را عرض  ** جمله فرع و پایه‌اند و او غرض 

  • O thou to whom reason and foresight and intelligence are slaves, how art thou selling thyself so cheaply?
  • ای غلامت عقل و تدبیرات و هوش  ** چون چنینی خویش را ارزان فروش 

  • Service to thee is imposed on all existence as a duty: how should a substance beg for help from an accident?
  • خدمتت بر جمله هستی مفترض  ** جوهری چون نجده خواهد از عرض 

  • Thou seekest knowledge from books—oh, ridiculous! Thou seekest pleasure from halwá (sweetmeats)—oh, ridiculous!
  • علم جویی از کتبها ای فسوس  ** ذوق جویی تو ز حلوا ای فسوس 

  • Thou art the sea of knowledge hidden in a dewdrop; thou art the universe hidden in a body three ells long.
  • بحر علمی در نمی پنهان شده  ** در سه گز تن عالمی پنهان شده 

  • What is wine or music or sexual intercourse that thou shouldst seek delight and profit there from? 3580
  • می چه باشد یا سماع و یا جماع  ** تا بجویی زو نشاط و انتفاع 

  • (’Tis as though) the sun sought to borrow (light) from a mote, (or) a Zuhra begged for a cup (of wine) from a small jar.
  • آفتاب از ذره‌ای شد وام خواه  ** زهره‌ای از خمره‌ای شد جام‌خواه 

  • Thou art the unconditional spirit imprisoned in conditionality, thou art the sun imprisoned in the (descending) node: here's a pity!”
  • جان بی‌کیفی شده محبوس کیف  ** آفتابی حبس عقده اینت حیف 

  • How the Amír answered them again.
  • باز جواب گفتن آن امیر ایشان را 

  • He replied, “Nay, nay, I am the fellow for that wine: I am not content with tasting this delight (of which ye speak).
  • گفت نه نه من حریف آن میم  ** من به ذوق این خوشی قانع نیم 

  • I desire such (wine), that, like the jasmine, I may ever be reeling crookedly (now) that way, now this,
  • من چنان خواهم که هم‌چون یاسمین  ** کژ همی‌گردم چنان گاهی چنین 

  • And, having been delivered from all fear and hope, I may be swaying to every side, like the willow, 3585
  • وارهیده از همه خوف و امید  ** کژ همی‌گردم بهر سو هم‌چو بید 

  • Swaying to left and right like the willow-bough, which is made to dance all sorts of dances by the wind.”
  • هم‌چو شاخ بید گردان چپ و راست  ** که ز بادش گونه گونه رقصهاست 

  • He that is accustomed to the joy of (spiritual) wine, how should he be satisfied with this delight, Khwája, eh?
  • آنک خو کردست با شادی می  ** این خوشی را کی پسندد خواجه کی 

  • The prophets abandoned this delight because they were steeped in the Divine delight;
  • انبیا زان زین خوشی بیرون شدند  ** که سرشته در خوشی حق بدند