English    Türkçe    فارسی   

6
4054-4103

  • The eldest (brother) said, “O my brethren, from waiting (so long) this soul of mine is on the verge (of leaving my body).
  • آن بزرگین گفت ای اخوان من  ** ز انتظار آمد به لب این جان من 
  • I have become reckless, I can endure no more: this endurance has set me on fire. 4055
  • لا ابالی گشته‌ام صبرم نماند  ** مر مرا این صبر در آتش نشاند 
  • My strength is exhausted by this fortitude: my plight is a warning to (all) lovers.
  • طاقت من زین صبوری طاق شد  ** راقعه‌ی من عبرت عشاق شد 
  • I am weary of my life in separation (from the beloved): ’tis hypocrisy to be alive in separation.
  • من ز جان سیر آمدم اندر فراق  ** زنده بودن در فراق آمد نفاق 
  • How long will the anguish of separation from her be killing me? Cut off my head, in order that Love may give me a (new) head.
  • چند درد فرقتش بکشد مرا  ** سر ببر تا عشق سر بخشد مرا 
  • My religion is, to be (kept) alive by Love: life (derived) from this (animal) soul and head is a disgrace to me.
  • دین من از عشق زنده بودنست  ** زندگی زین جان و سر ننگ منست 
  • The sword (of Love) sweeps the dust away from the lover's soul, because the sword is a wiper-out of sins. 4060
  • تیغ هست از جان عاشق گردروب  ** زانک سیف افتاد محاء الذنوب 
  • When the bodily dust is gone, my moon shines: my spirit's moon finds a clear sky.
  • چون غبار تن بشد ماهم بتافت  ** ماه جان من هوای صاف یافت 
  • For ages, O adored one, I have been beating the drum of love for thee (to the tune of) ‘Lo, my life depends on my dying.’
  • عمرها بر طبل عشقت ای صنم  ** ان فی متی حیاتی می‌زنم 
  • My spirit has boasted that it is a water-bird: how should it lament the flood of tribulation?
  • دعوی مرغابی کردست جان  ** کی ز طوفان بلا دارد فغان 
  • What cares the duck for shipwreck? Her feet in the water are ship enough.
  • بط را ز اشکستن کشتی چه غم  ** کشتی‌اش بر آب بس باشد قدم 
  • My soul and body are (kept) alive by this boast: how should I refrain from making this boast? 4065
  • زنده زین دعوی بود جان و تنم  ** من ازین دعوی چگونه تن زنم 
  • I am dreaming but I am not asleep; I am a boaster but I am not a liar.
  • خواب می‌بینم ولی در خواب نه  ** مدعی هستم ولی کذاب نه 
  • Though you behead me a hundred times, I am like a candle: I will burn brightly (still).
  • گر مرا صد بار تو گردن زنی  ** هم‌چو شمعم بر فروزم روشنی 
  • Though the stack (of my existence) catch fire (both) in front and behind, the stack (halo) of that Moon is enough for travellers in the night.
  • آتش ار خرمن بگیرد پیش و پس  ** شب‌روان را خرمن آن ماه بس 
  • Joseph was hidden and concealed from Jacob the prophet by the trickery of his brethren.
  • کرده یوسف را نهان و مختبی  ** حیلت اخوان ز یعقوب نبی 
  • They put him out of sight by an artifice, (but) at last his shirt gave an information.” 4070
  • خفیه کردندش به حیلت‌سازیی  ** کرد آخر پیرهن غمازیی 
  • The two (brothers of the eldest prince) admonished him in converse, saying, “Do not ignore the dangers.
  • آن دو گفتندش نصیحت در سمر  ** که مکن ز اخطار خود را بی‌خبر 
  • Hark, do not put salt on our wounds! Beware, do not drink this poison rashly and in doubt (of the consequences).
  • هین منه بر ریش‌های ما نمک  ** هین مخور این زهر بر جلدی و شک 
  • How canst thou go without being counselled by a wise Shaykh, since thou hast not a discerning heart?
  • جز به تدبیر یکی شیخی خبیر  ** چون روی چون نبودت قلبی بصیر 
  • Woe to the unfledged bird that flies up to the zenith and falls into peril!”
  • وای آن مرغی که ناروییده پر  ** بر پرد بر اوج و افتد در خطر 
  • Intelligence is wings and feathers to a man: when he lacks intelligence, (he must rely on) the intelligence of a guide. 4075
  • عقل باشد مرد را بال و پری  ** چون ندارد عقل عقل رهبری 
  • Either be victorious or in search of a victor: either have insight or be in search of one endowed with insight.
  • یا مظفر یا مظفرجوی باش  ** یا نظرور یا نظرورجوی باش 
  • Without (possession of) the key, namely, intelligence, this knocking at the door is prompted by self-will, not by right motives.
  • بی ز مفتاح خرد این قرع باب  ** از هوا باشد نه از روی صواب 
  • See a whole world ensnared by self-will and by wounds (harmful things) that look like remedies (beneficial things).
  • عالمی در دام می‌بین از هوا  ** وز جراحت‌های هم‌رنگ دوا 
  • The snake, (terrible) as death, stands (raises itself) on its breast, with a big leaf in its mouth in order to catch its prey.
  • مار استادست بر سینه چو مرگ  ** در دهانش بهر صید اشگرف برگ 
  • It stands erect, like a herb, amidst the herbage, (so that) the bird thinks it is the stalk of a plant. 4080
  • در حشایش چون حشیشی او بپاست  ** مرغ پندارد که او شاخ گیاست 
  • When it (the bird) settles on the leaf for the purpose of eating, it falls into the mouth of the snake and (into the jaws of) death.
  • چون نشیند بهر خور بر روی برگ  ** در فتد اندر دهان مار و مرگ 
  • A crocodile opens its mouth: its teeth are surrounded by long worms.
  • کرده تمساحی دهان خویش باز  ** گرد دندانهاش کرمان دراز 
  • The worms were produced by the residue of food left in its teeth; and it gave them lodging there.
  • از بقیه‌ی خور که در دندانش ماند  ** کرم‌ها رویید و بر دندان نشاند 
  • The little birds see the worms and the food and imagine that coffin to be a meadow.
  • مرغکان بینند کرم و قوت را  ** مرج پندارند آن تابوت را 
  • When its mouth is filled with birds, it suddenly swallows them and closes its mouth (again). 4085
  • چون دهان پر شد ز مرغ او ناگهان  ** در کشدشان و فرو بندد دهان 
  • Know that this world full of dessert (viands) and bread is like the open mouth of the crocodile.
  • این جهان پر ز نقل و پر ز نان  ** چون دهان باز آن تمساح دان 
  • O thou who scrapest together the means of livelihood, (in thy desire) for worms and morsels do not feel secure from the artfulness of the crocodile, (which is) Time.
  • بهر کرم و طعمه ای روزی‌تراش  ** از فن تمساح دهر آمن مباش 
  • A fox falls (and lies) flat under his earth: above his earth are deceptive grains,
  • روبه افتد پهن اندر زیر خاک  ** بر سر خاکش حبوب مکرناک 
  • In order that the heedless crow may approach them and the crafty one cunningly seize her by the leg.
  • تا بیاید زاغ غافل سوی آن  ** پای او گیرد به مکر آن مکردان 
  • Since there are a hundred thousand cunning tricks in animals, how (great) must be the cunning of Man who is superior (to all other animals)! 4090
  • صدهزاران مکر در حیوان چو هست  ** چون بود مکر بشر کو مهترست 
  • In his hand (he carries) a copy of the Holy Book as (though he were) Zaynu ’l- ‘Ábidín; (but) in his sleeve a vengeful dagger.
  • مصحفی در کف چو زین‌العابدین  ** خنجری پر قهر اندر آستین 
  • He addresses thee smilingly—“O my lord,” (while) in his heart there is a Babylon of sorcery and guileful spells.
  • گویدت خندان کای مولای من  ** در دل او بابلی پر سحر و فن 
  • (He is) deadly poison, (though) in appearance he is honey and milk. Beware, do not go (on thy way) save in company with a wise (spiritual) preceptor.
  • زهر قاتل صورتش شهدست و شیر  ** هین مرو بی‌صحبت پیر خبیر 
  • All selfish pleasures are a deceit and fraud: round the lightning-flash is a wall of darkness.
  • جمله لذات هوا مکرست و زرق  ** سوز و تاریکیست گرد نور برق 
  • The lightning is (but) a brief gleam, false and fleeting, surrounded by darkness; and thy way is long. 4095
  • برق نور کوته و کذب و مجاز  ** گرد او ظلمات و راه تو دراز 
  • By its light thou canst neither read a letter nor ride to thy destination.
  • نه به نورش نامه توانی خواندن  ** نه به منزل اسپ دانی راندن 
  • But, as a penalty for thy being enthralled by the lightning, the beams of sunrise withdraw themselves from thee.
  • لیک جرم آنک باشی رهن برق  ** از تو رو اندر کشد انوار شرق 
  • Mile after mile through the night the lightning's deception leads thee on, without a guide, in a dark wilderness.
  • می‌کشاند مکر برقت بی‌دلیل  ** در مفازه‌ی مظلمی شب میل میل 
  • Now thou fallest on a mountain, now into a river; now thou wanderest in this direction, now in that.
  • بر که افتی گاه و در جوی اوفتی  ** گه بدین سو گه بدان سوی اوفتی 
  • O seeker of worldly estate, thou wilt never find the guide; and if thou find him, thou wilt avert thy face from him, 4100
  • خود نبینی تو دلیل ای جاه‌جو  ** ور ببینی رو بگردانی ازو 
  • Saying, “I have travelled sixty miles on this road, and (now) this guide tells me I have lost my way.
  • که سفر کردم درین ره شصت میل  ** مر مرا گمراه گوید این دلیل 
  • If I give ear to this marvel, I must begin my journey again under his authority.
  • گر نهم من گوش سوی این شگفت  ** ز امر او راهم ز سر باید گرفت 
  • I have devoted my life to this journey: (I will pursue it) come what may. Begone, O Khwája!”
  • من درین ره عمر خود کردم گرو  ** هرچه بادا باد ای خواجه برو