English    Türkçe    فارسی   

1
3019-3068

  • Reyine, tedbirine benzer isabetli bir rey, yerinde bir tedbir bulunmamakla beraber yine Peygamber’e “ Şâvirhum” emri geldi.
  • امر شاورهم پیمبر را رسید ** گر چه رایی نیست رایش را ندید

  • Terazide arpa, altınla arkadaş olmuştur. Fakat bununla arpanın da altın gibi kıymetlenmesi icabetmez. 3020
  • در ترازو جو رفیق زر شده ست ** نی از آن که جو چو زر گوهر شده ست‌‌

  • Ruh, şimdilik kalıba yoldaş olmuştur. (kalıp, ruhu korumaktır). Nitekim köpek de bir zaman için kapıyı korur.
  • روح قالب را کنون همره شده ست ** مدتی سگ حارس درگه شده ست‌‌

  • Bunlar; kudretli, şevketli aslanın maiyetinde dağa doğru gittikleri zaman
  • چون که رفتند این جماعت سوی کوه ** در رکاب شیر با فر و شکوه‌‌

  • İşleri rast geldi, bir dağ öküzü, bir dağ keçisi, bir de semiz tavşan avladılar.
  • گاو کوهی و بز و خرگوش زفت ** یافتند و کار ایشان پیش رفت‌‌

  • Savaşçı aslanın maiyetinde giden kişinin kebabı, gece olsun, eksik olmaz.
  • هر که باشد در پی شیر حراب ** کم نیاید روز و شب او را کباب‌‌

  • Ölmüş yaralanmış, kan içinde bulunan avlarını dağdan çeke çeke ormana getirince, 3025
  • چون ز که در بیشه آوردندشان ** کشته و مجروح و اندر خون کشان‌‌

  • Kurt ve tilki padişahlara lâyık bir adaletle av hayvanlarının paylaşılmasına tamahlandılar.
  • گرگ و روبه را طمع بود اندر آن ** که رود قسمت به عدل خسروان‌‌

  • İkisinin de tamahı, aslana aksetti, o tamahın sebebini anladı.
  • عکس طمع هر دوشان بر شیر زد ** شیر دانست آن طمعها را سند

  • Sırların aslanı ve beyi olan, kalpten geçenleri bilir.
  • هر که باشد شیر اسرار و امیر ** او بداند هر چه اندیشد ضمیر

  • Kendine gel, ey düşüncelere dalmayı huy edinen gönül! Onun huzurunda kötü düşüncelerden sakın!
  • هین نگه دار ای دل اندیشه جو ** دل ز اندیشه‌‌ی بدی در پیش او

  • O bilir, o anlar, eşeği sükût içinde sürer. Sırrını bildiğini anlatmamak, ayıbını yüzüne vurmamak için de yüzüne güler. 3030
  • داند و خر را همی‌‌راند خموش ** در رخت خندد برای روی‌‌پوش‌‌

  • Aslan, onların vesveselerini anladıysa da açmadı, bir şey söylemedi, onları korudu.
  • شیر چون دانست آن وسواسشان ** وانگفت و داشت آن دم پاسشان‌‌

  • Fakat kendi kendine “Yoksul hasisler sizi! Ben, sizin cezanızı veririm, size gösteririm ben!
  • لیک با خود گفت بنمایم سزا ** مر شما را ای خسیسان گدا

  • ”Size benim hükmüm kâfi gelmedi mi? Benim ihsanım hususunda zannınız bu mu?
  • مر شما را بس نیامد رای من ** ظنتان این است در اعطای من‌‌

  • Sizin akıllarınız, reyleriniz de benden; benim dünyamı aydınlatan ihsanlarımdandır.
  • ای عقول و رایتان از رای من ** از عطاهای جهان آرای من‌‌

  • Resim ressamı nasıl ayıplayabilir? Resme o ayıbı, o kötü görünüşü veren ressamdır. 3035
  • نقش با نقاش چه سگالد دگر ** چون سگالش اوش بخشید و خبر

  • Benim hakkımda böyle hasisçe bir zanna mı düşeceksiniz? Zamanın ayıbı, arı asıl sizsiniz.
  • این چنین ظن خسیسانه به من ** مر شما را بود ننگان زمن‌‌

  • Tanrı hakkında kötü zanda bulunanlar, sizin kellenizi uçurmazsam bu işim, hatanın ta kendisidir.
  • ظانین بالله ظن السوء را ** گر نبرم سر بود عین خطا

  • Dünyayı sizin ayıbınızdan kurtarayım da bu hikâye, dünya durdukça söylenip dursun dedi.
  • وارهانم چرخ را از ننگتان ** تا بماند بر جهان این داستان‌‌

  • Aslan bu düşünceyle açıkça gülüyordu. Aslanın gülümsemelerine emin olma.
  • شیر با این فکر می‌‌زد خنده فاش ** بر تبسمهای شیر ایمن مباش‌‌

  • Dünya malı, Tanrının gülümsemeleridir. Bizi bu suret sarhoş, mağrur ve perişan etmiştir. 3040
  • مال دنیا شد تبسمهای حق ** کرد ما را مست و مغرور و خلق‌‌

  • Ey Kadri yüce kişi! Sana yoksulluk ve hastalık iyidir. Çünkü o gülümseme nihayet tuzağını kurar, seni düşürür!
  • فقر و رنجوری به استت ای سند ** کان تبسم دام خود را بر کند

  • Aslanın kurdu imtihan ederek “ Kurt, huzuruma gel, bu avları aramızda payet “ demesi
  • امتحان کردن شیر گرگ را و گفتن که پیش آی ای گرگ بخش کن صیدها را میان ما

  • Aslan “Bunları payet. Ey koca kurt, adaleti tazele!
  • گفت شیر ای گرگ این را بخش کن ** معدلت را نو کن ای گرگ کهن‌‌

  • Pay etmede benim vekilim ol da ne mahiyettesin, meydana çıksın” dedi.
  • نایب من باش در قسمت‌‌گری ** تا پدید آید که تو چه گوهری‌‌

  • Kurt “Padişahım, yaban öküzü senin payın. O büyük, sen de büyük, iri ve çeviksin.
  • گفت ای شه گاو وحشی بخش تست ** آن بزرگ و تو بزرگ و زفت و چست‌‌

  • Keçi orta boyda, orta irilikte, onun için benim. Tilki, sen de tavşanı al. Tavşan tam sana münasip” dedi. 3045
  • بز مرا که بز میانه ست و وسط ** روبها خرگوش بستان بی‌‌غلط

  • Aslan dedi ki: “Ey kurt, hele bir daha söyle, ne dedin? Ben varken sen pay istiyorsun ha!
  • شیر گفت ای گرگ چون گفتی بگو ** چون که من باشم تو گویی ما و تو

  • Kurt, ne köpek oluyor ki benim gibi misli, naziri bulunmayan bir aslanın huzurunda kendisini görüyor, varım sanıyor!
  • گرگ خود چه سگ بود کاو خویش دید ** پیش چون من شیر بی‌‌مثل و ندید

  • Kendini beğenen eşek, ileri gel!” Kurt ileri gelince bir pençe vurup onu parçaladı.
  • گفت پیش آ ای خری کاو خود بدید ** پیشش آمد پنجه زد او را درید

  • Onda akıl ve isabetli bir tedbir görmeyince cezasını verip derisini yüzdü.
  • چون ندیدش مغز و تدبیر رشید ** در سیاست پوستش از سر کشید

  • Mademki beni görmek, seni kendinden geçirmedi, huzurumda yok olmadın. Böyle cana inleyerek ölmek gerek. 3050
  • گفت چون دید منت از خود نبرد ** این چنین جان را بباید زار مرد

  • Mademki huzurumda mahvolmadı, boynunu vurmak farz oldu.
  • چون نبودی فانی اندر پیش من ** فضل آمد مر ترا گردن زدن‌‌

  • Tanrı’dan başka her şey fânidir. Mademki onun zatında fâni değilsin, varlık arama!
  • کل شی‌‌ء هالک جز وجه او ** چون نه‌‌ای در وجه او هستی مجو

  • Bizim hakikatimiz de yok olana “Her şey fânidir” cezası yoktur.
  • هر که اندر وجه ما باشد فنا ** کل شيء هالک نبود جزا

  • Çünkü o “İllâ” dadır, “Lâ” dan geçmiştir. “İllâ” da fâni olmaz.
  • ز آن که در الاست او از لا گذشت ** هر که در الاست او فانی نگشت‌‌

  • Kapıda dolaşan, Ben’den, biz’den dem vuran kapıdan sürülür, “lâ” makamında dolaşıp durur. 3055
  • هر که بر در او من و ما می‌‌زند ** رد باب است او و بر لا می‌‌تند

  • Birisinin, bir dostun kapısını döğdüğü zaman içeriden “ Kimsin “ sözüne “Benim “ demesi üzerine dostun “ Mademki sen, sensin, kapıyı açmıyorum. Çünkü dostlardan kimseyi tanımıyorum ki o, ben olsun” demesi
  • قصه‌‌ی آن کس که در یاری بکوفت از درون گفت کیست گفت منم، گفت چون تو تویی در نمی‌‌گشایم هیچ کس را از یاران نمی‌‌شناسم که او من باشد

  • Birisi, bir dostunun kapısına gelip kapıyı çaldı. Dostu “Kapıyı çalan kim?” deyince.
  • آن یکی آمد در یاری بزد ** گفت یارش کیستی ای معتمد

  • “Benim” diye cevap verdi. Dostu “Git, şimdi zamanı değil. Böyle bir sofra, ham kişinin makamı olamaz.
  • گفت من، گفتش برو هنگام نیست ** بر چنین خوانی مقام خام نیست‌‌

  • Hamı, ayrılık ateşinden başka ne pişirebilir, nifaktan ne kurtarabilir? “ dedi .
  • خام را جز آتش هجر و فراق ** کی پزد کی وا رهاند از نفاق‌‌

  • Adamcağız gitti, tam bir yıl dostunun ayrılığıyla yanıp yakıldı.
  • رفت آن مسکین و سالی در سفر ** در فراق دوست سوزید از شرر

  • Yanıp pişerek tekrar döndü, geldi. Dostunun evinin etrafında dolaşmaya başladı. 3060
  • پخته گشت آن سوخته پس باز گشت ** باز گرد خانه‌‌ی همباز گشت‌‌

  • Kapıya varıp ağzından edepten dışarı bir söz çıkmasın diye yüzlerce korku ile edepli edepli halkayı çaldı.
  • حلقه زد بر در به صد ترس و ادب ** تا بنجهد بی‌‌ادب لفظی ز لب‌‌

  • Sevgilisi “Kim o?” deyince “Gönlümü alan sevgili sensin” diye cevap verdi.
  • بانگ زد یارش که بر در کیست آن ** گفت بر درهم تویی ای دلستان‌‌

  • Sevgili “ Mademki bensin, ey ben, gel içeri gir! Ev dar, iki kişi sığmıyor dedi.
  • گفت اکنون چون منی ای من در آ ** نیست گنجایی دو من را در سرا

  • İğneye geçirilecek iplik iki ayrı iplik olursa geçmez. Mademki birsin, bu iğneden geç!
  • نیست سوزن را سر رشته دو تا ** چون که یکتایی درین سوزن در آ

  • İpliğin iğne ile münasebeti vardır, geçer. Fakat deve, iğne yordamından geçmez ki. 3065
  • رشته را با سوزن آمد ارتباط ** نیست در خور با جمل سم الخیاط

  • Devenin vücudu riyazat ve ibadet maksadından başka bir şeyle incelir mi?
  • کی شود باریک هستی جمل ** جز به مقراض ریاضات و عمل‌‌

  • Bu işe Tanrı eli kudreti gerektir. Çünkü Tanrı, her hayali, bir iradesiyle var eder.
  • دست حق باید مر آن را ای فلان ** کاو بود بر هر محالی کن فکان‌‌

  • Her olmayacak şey, onun eliyle mümkün olur; her serkeş onun kokusuyla sakinleşir.
  • هر محال از دست او ممکن شود ** هر حرون از بیم او ساکن شود