English    Türkçe    فارسی   

1
3040-3089

  • Dünya malı, Tanrının gülümsemeleridir. Bizi bu suret sarhoş, mağrur ve perişan etmiştir. 3040
  • مال دنیا شد تبسمهای حق ** کرد ما را مست و مغرور و خلق‌‌

  • Ey Kadri yüce kişi! Sana yoksulluk ve hastalık iyidir. Çünkü o gülümseme nihayet tuzağını kurar, seni düşürür!
  • فقر و رنجوری به استت ای سند ** کان تبسم دام خود را بر کند

  • Aslanın kurdu imtihan ederek “ Kurt, huzuruma gel, bu avları aramızda payet “ demesi
  • امتحان کردن شیر گرگ را و گفتن که پیش آی ای گرگ بخش کن صیدها را میان ما

  • Aslan “Bunları payet. Ey koca kurt, adaleti tazele!
  • گفت شیر ای گرگ این را بخش کن ** معدلت را نو کن ای گرگ کهن‌‌

  • Pay etmede benim vekilim ol da ne mahiyettesin, meydana çıksın” dedi.
  • نایب من باش در قسمت‌‌گری ** تا پدید آید که تو چه گوهری‌‌

  • Kurt “Padişahım, yaban öküzü senin payın. O büyük, sen de büyük, iri ve çeviksin.
  • گفت ای شه گاو وحشی بخش تست ** آن بزرگ و تو بزرگ و زفت و چست‌‌

  • Keçi orta boyda, orta irilikte, onun için benim. Tilki, sen de tavşanı al. Tavşan tam sana münasip” dedi. 3045
  • بز مرا که بز میانه ست و وسط ** روبها خرگوش بستان بی‌‌غلط

  • Aslan dedi ki: “Ey kurt, hele bir daha söyle, ne dedin? Ben varken sen pay istiyorsun ha!
  • شیر گفت ای گرگ چون گفتی بگو ** چون که من باشم تو گویی ما و تو

  • Kurt, ne köpek oluyor ki benim gibi misli, naziri bulunmayan bir aslanın huzurunda kendisini görüyor, varım sanıyor!
  • گرگ خود چه سگ بود کاو خویش دید ** پیش چون من شیر بی‌‌مثل و ندید

  • Kendini beğenen eşek, ileri gel!” Kurt ileri gelince bir pençe vurup onu parçaladı.
  • گفت پیش آ ای خری کاو خود بدید ** پیشش آمد پنجه زد او را درید

  • Onda akıl ve isabetli bir tedbir görmeyince cezasını verip derisini yüzdü.
  • چون ندیدش مغز و تدبیر رشید ** در سیاست پوستش از سر کشید

  • Mademki beni görmek, seni kendinden geçirmedi, huzurumda yok olmadın. Böyle cana inleyerek ölmek gerek. 3050
  • گفت چون دید منت از خود نبرد ** این چنین جان را بباید زار مرد

  • Mademki huzurumda mahvolmadı, boynunu vurmak farz oldu.
  • چون نبودی فانی اندر پیش من ** فضل آمد مر ترا گردن زدن‌‌

  • Tanrı’dan başka her şey fânidir. Mademki onun zatında fâni değilsin, varlık arama!
  • کل شی‌‌ء هالک جز وجه او ** چون نه‌‌ای در وجه او هستی مجو

  • Bizim hakikatimiz de yok olana “Her şey fânidir” cezası yoktur.
  • هر که اندر وجه ما باشد فنا ** کل شيء هالک نبود جزا

  • Çünkü o “İllâ” dadır, “Lâ” dan geçmiştir. “İllâ” da fâni olmaz.
  • ز آن که در الاست او از لا گذشت ** هر که در الاست او فانی نگشت‌‌

  • Kapıda dolaşan, Ben’den, biz’den dem vuran kapıdan sürülür, “lâ” makamında dolaşıp durur. 3055
  • هر که بر در او من و ما می‌‌زند ** رد باب است او و بر لا می‌‌تند

  • Birisinin, bir dostun kapısını döğdüğü zaman içeriden “ Kimsin “ sözüne “Benim “ demesi üzerine dostun “ Mademki sen, sensin, kapıyı açmıyorum. Çünkü dostlardan kimseyi tanımıyorum ki o, ben olsun” demesi
  • قصه‌‌ی آن کس که در یاری بکوفت از درون گفت کیست گفت منم، گفت چون تو تویی در نمی‌‌گشایم هیچ کس را از یاران نمی‌‌شناسم که او من باشد

  • Birisi, bir dostunun kapısına gelip kapıyı çaldı. Dostu “Kapıyı çalan kim?” deyince.
  • آن یکی آمد در یاری بزد ** گفت یارش کیستی ای معتمد

  • “Benim” diye cevap verdi. Dostu “Git, şimdi zamanı değil. Böyle bir sofra, ham kişinin makamı olamaz.
  • گفت من، گفتش برو هنگام نیست ** بر چنین خوانی مقام خام نیست‌‌

  • Hamı, ayrılık ateşinden başka ne pişirebilir, nifaktan ne kurtarabilir? “ dedi .
  • خام را جز آتش هجر و فراق ** کی پزد کی وا رهاند از نفاق‌‌

  • Adamcağız gitti, tam bir yıl dostunun ayrılığıyla yanıp yakıldı.
  • رفت آن مسکین و سالی در سفر ** در فراق دوست سوزید از شرر

  • Yanıp pişerek tekrar döndü, geldi. Dostunun evinin etrafında dolaşmaya başladı. 3060
  • پخته گشت آن سوخته پس باز گشت ** باز گرد خانه‌‌ی همباز گشت‌‌

  • Kapıya varıp ağzından edepten dışarı bir söz çıkmasın diye yüzlerce korku ile edepli edepli halkayı çaldı.
  • حلقه زد بر در به صد ترس و ادب ** تا بنجهد بی‌‌ادب لفظی ز لب‌‌

  • Sevgilisi “Kim o?” deyince “Gönlümü alan sevgili sensin” diye cevap verdi.
  • بانگ زد یارش که بر در کیست آن ** گفت بر درهم تویی ای دلستان‌‌

  • Sevgili “ Mademki bensin, ey ben, gel içeri gir! Ev dar, iki kişi sığmıyor dedi.
  • گفت اکنون چون منی ای من در آ ** نیست گنجایی دو من را در سرا

  • İğneye geçirilecek iplik iki ayrı iplik olursa geçmez. Mademki birsin, bu iğneden geç!
  • نیست سوزن را سر رشته دو تا ** چون که یکتایی درین سوزن در آ

  • İpliğin iğne ile münasebeti vardır, geçer. Fakat deve, iğne yordamından geçmez ki. 3065
  • رشته را با سوزن آمد ارتباط ** نیست در خور با جمل سم الخیاط

  • Devenin vücudu riyazat ve ibadet maksadından başka bir şeyle incelir mi?
  • کی شود باریک هستی جمل ** جز به مقراض ریاضات و عمل‌‌

  • Bu işe Tanrı eli kudreti gerektir. Çünkü Tanrı, her hayali, bir iradesiyle var eder.
  • دست حق باید مر آن را ای فلان ** کاو بود بر هر محالی کن فکان‌‌

  • Her olmayacak şey, onun eliyle mümkün olur; her serkeş onun kokusuyla sakinleşir.
  • هر محال از دست او ممکن شود ** هر حرون از بیم او ساکن شود

  • Anadan doğma kör ve alaca illetine tutulmuş kişiler nedir ki? Onları bir tarafa bırak; ölü bile o aziz Tanrı’nın afsuniyle dirilir.
  • اکمه و ابرص چه باشد مرده نیز ** زنده گردد از فسون آن عزیز

  • Ölüden daha ölü yokluk bile, onun var etme avucunda muztar kalır, (varlığa bürünür). 3070
  • و آن عدم کز مرده مرده‌‌تر بود ** در کف ایجاد او مضطر بود

  • Külle yevmin hüve fi’şe’n âyetini oku da onu katiyyen işsiz, güçsüz bilme.
  • کل يوم هو فی شأن بخوان ** مر و را بی‌‌کار و بی‌‌فعلی مدان‌‌

  • En az işi bu dünyaya her gün üç bölük asker yollamasıdır.
  • کمترین کاریش هر روز است آن ** کاو سه لشکر را کند این سو روان‌‌

  • Bir bölük asker, rahimde (çocukların) yetişip yeşermesi için babaların bellerinden analara gider.
  • لشکری ز اصلاب سوی امهات ** بهر آن تا در رحم روید نبات‌‌

  • Bir bölük asker, dünyayı erkek ve kadınla doldurmak üzere rahimlerden bu yeryüzüne sefer eder.
  • لشکری ز ارحام سوی خاکدان ** تا ز نر و ماده پر گردد جهان‌‌

  • Bir bölüğü de herkesin yaptığı işin karşılığını görmesi için yeryüzünden ecel tarafına yürür. 3075
  • لشکری از خاک ز آن سوی اجل ** تا ببیند هر کسی حسن عمل‌‌

  • Bu sözün sonu yoktur. Kendine gel de iki temiz dostun hikâyesine dön!
  • این سخن پایان ندارد هین بتاز ** سوی آن دو یار پاک پاک باز

  • ”Benim” diyen kişinin pişman olarak suçuna karşılık tövbe ve istiğfar için bir yıl riyazat çekmesi ve o tövbekârın, tekrar dönüp o eve gelince ev sahibinin “Kim o” demesine “Sensin” diye cevap vermesi
  • صفت توحید

  • Sevgilisi “Ey tamamı ile ben olan, içeri gir. Yeşillikteki gül ve diken gibi aykırı değilsin.
  • گفت یارش کاندر آ ای جمله من ** نی مخالف چون گل و خار چمن‌‌

  • İplik bir oldu, artık ey yanlışlık, ortadan kalk! Kâf ve Nûn harflerini iki görürsen de hakikatte birdir” dedi.
  • رشته یکتا شد غلط کم شد کنون ** گر دو تا بینی حروف کاف و نون‌‌

  • Yokluğu, büyük ve müşkül işleri cezbetmek için Kâf ve Nûn çekicidir.
  • کاف و نون همچون کمند آمد جذوب ** تا کشاند مر عدم را در خطوب‌‌

  • İş yapma hususunda bir olmakla beraber halat, surette iki kattır. 3080
  • پس دو تا باید کمند اندر صور ** گر چه یکتا باشد آن دو در اثر

  • İster iki ayak olsun, ister dört... Yol yürür. Makasa benzer, iki ağızlı olduğu halde birden keser.
  • گر دو پا گر چار پا ره را برد ** همچو مقراض دو تا یکتا برد

  • Bez yıkayan iki arkadaşa bak. Görünüşte o, buna aykırı iş görmekte.
  • آن دو همبازان گازر را ببین ** هست در ظاهر خلافی ز آن و ز این‌‌

  • Birisi bezi suya sokar, öbür arkadaşı kurutur.
  • آن یکی کرباس را در آب زد ** و آن دگر همباز خشکش می‌‌کند

  • Sonra yine öteki ıslatır. Sanki birbirlerine aykırı iş görürler.
  • باز او آن خشک را تر می‌‌کند ** گوییا ز استیزه ضد بر می‌‌تند

  • Fakat, ey genç! Görünüşte birbirlerinin zıddına iş görür gibi olan bu iki arkadaşın gönülleri de birdir, yaptıkları iş de. 3085
  • لیک این دو ضد استیزه نما ** یکدل و یک کار باشد در رضا

  • Her Peygamberin, her velînin bir mesleği vardır. Fakat değil mi ki hepsi halkı Hak’ka ulaştırıyor, birdir.
  • هر نبی و هر ولی را مسلکی است ** لیک تا حق می‌‌برد جمله یکی است‌‌

  • Dinleyenler, onların sözlerinden uykuya daldılar mı... Değirmenin taşlarını su götürdü demektir.
  • چون که جمع مستمع را خواب برد ** سنگهای آسیا را آب برد

  • Bu suyun akışı, değirmen için değildir, değirmene sizin için gitmektedir.
  • رفتن این آب فوق آسیاست ** رفتنش در آسیا بهر شماست‌‌

  • Fakat değirmene ihtiyacınız kalmadığı için değirmenci, suyu yatağına koyuverdi, asıl dereye akıttı.
  • چون شما را حاجت طاحون نماند ** آب را در جوی اصلی باز راند