English    Türkçe    فارسی   

1
3173-3222

  • Bize yapayalnız, azıksız, âdeta sizi yarattığımız gibi geldiniz.
  • جئتمونا و فرادی بی‌‌نوا ** هم بدان سان که خلقناکم کذا

  • Kendinize gelin! Kıyamet günü için ne hediyeniz var, ne getirdiniz?
  • هین چه آوردید دست آویز را ** ارمغانی روز رستاخیز را

  • Yoksa tekrar dönüp geleceğinizi ummuyor muydunuz, size bugünün vâdesi bâtıl mı göründü ki? der. 3175
  • یا امید باز گشتنتان نبود ** وعده‌‌ی امروز باطلتان نمود

  • Ona konuk olacağımızı inkâr ediyorsan bu mutfaktan ancak toprak ve kül alabilirsin.
  • وعده‌‌ی مهمانی‌‌اش را منکری ** پس ز مطبخ خاک و خاکستر بری‌‌

  • İnkâr etmiyorsan niçin böyle elin boş. O sevgilinin kapısına böyle nasıl ayak atacaksın?
  • ور نه‌‌ای منکر چنین دست تهی ** در در آن دوست چون پا می‌‌نهی‌‌

  • Yemeyi, uyumayı biraz azalt da onunla görüşmek için bir armağan götür.
  • اندکی صرفه بکن از خواب و خور ** ارمغان بهر ملاقاتش ببر

  • Geceleri az uyuyanlardan seher çağlarında istiğfar edenlerden ol.
  • شو قلیل النوم مما یهجعون ** باش در اسحار از یستغفرون‌‌

  • Sen de rahimdeki çocuk gibi az oyna da sana da nurları gören duygular bağışlasınlar. 3180
  • اندکی جنبش بکن همچون جنین ** تا ببخشندت حواس نور بین‌‌

  • Rahim gibi olan dünyadan çıkınca yeryüzünden daha geniş bir sahaya dalacaksın.
  • وز جهان چون رحم بیرون روی ** از زمین در عرصه‌‌ی واسع شوی‌‌

  • “ Tanrı yeri geniştir” derler ya; o geniş yer, bil peygamberlerin gidip daldıkları sahadır.
  • آن که ارض الله واسع گفته‌‌اند ** عرصه‌‌ای دان کانبیا در رفته‌‌اند

  • O geniş sahada gönül daralmaz; yaş ağaç, orada kuru dal haline gelmez.
  • دل نگردد تنگ ز آن عرصه‌‌ی فراخ ** نخل تر آن جا نگردد خشک شاخ‌‌

  • Şimdi duygular, sen de. Fakat bir gün yorgun, bitkin, baş aşağı bir hale geleceksin.
  • حاملی تو مر حواست را کنون ** کند و مانده می‌‌شوی و سر نگون‌‌

  • Uykuda duygularını taşımazsın, duygular seni taşır. Bu yorgunluk, bitkinlik gider, eziyetten, sıkıntıdan kurtulursun. 3185
  • چون که محمولی نه حامل وقت خواب ** ماندگی رفت و شدی بی‌‌رنج و تاب‌‌

  • Sen uyku halini, velîlerin uyanıkken de duygularını taşımamaları halinde bir çeşni bil.
  • چاشنیی دان تو حال خواب را ** پیش محمولی حال اولیا

  • Be inatçı; velîler, Eshab-ı Kehf’dir. Ayakta olsalar da, yürüyüp gezseler de uykudadırlar.
  • اولیا اصحاب کهفند ای عنود ** در قیام و در تقلب هم رقود

  • Tanrı, onları, kendilerinin haberi olmadan işletir; sağa sola çevirir.
  • می‌‌کشدشان بی‌‌تکلف در فعال ** بی‌‌خبر ذات الیمین ذات الشمال‌‌

  • O sağa çevrilme nedir? İyi iş. Ya sola çevrilme? O da bedene, varlığa ait işler.
  • چیست آن ذات الیمین فعل حسن ** چیست آن ذات الشمال اشغال تن‌‌

  • Bu iki hal de peygamberlerden, dağdan ses gelir gibi zuhur eder. Onların, her ikisinden de haberleri yoktur. 3190
  • می‌‌رود این هر دو کار از انبیا ** بی‌‌خبر زین هر دو ایشان چون صدا

  • Dağ, hayır olsun, şer olsun... Senin sesini sana verir, duyurur. Fakat ikisinden de bihaberdir.
  • گر صدایت بشنواند خیر و شر ** ذات کوه از هر دو باشد بی‌‌خبر

  • Konuğun, Yusuf-u Sıddıyk’a “Sana armağan olarak ayna getirdim. Ona her baktıkça güzel yüzünü görür beni hatırlarsın” demesi
  • گفتن مهمان یوسف علیه السلام را که آینه آوردمت ارمغان تا هر باری که در وی نگری روی خوب خود بینی مرا یاد کنی‌‌

  • Yusuf “Hadi, armağanını çıkar” deyince konuk, bu istekten utanıp âdeta figan ederek.
  • گفت یوسف هین بیاور ارمغان ** او ز شرم این تقاضا زد فغان‌‌

  • ”Sana getirmek için ne kadar armağan aradıysam hiçbir şeyi beğenmedim, lâyık görmedim.
  • گفت من چند ارمغان جستم ترا ** ارمغانی در نظر نامد مرا

  • Bir habbeyi alıp da madene, bir katrayı alıp da ummana nasıl götürebilirim?
  • حبه‌‌ای را جانب کان چون برم ** قطره‌‌ای را سوی عمان چون برم‌‌

  • Sana gönül ve can bile getirsem Kirman’a kimyon götürmüş sayılırım. 3195
  • زیره را من سوی کرمان آورم ** گر به پیش تو دل و جان آورم‌‌

  • Senin, misli olmayan güzelliğinden başka bir tohum yoktur ki bu ambarda olmasın.
  • نیست تخمی کاندر این انبار نیست ** غیر حسن تو که آن را یار نیست‌‌

  • Sana gönül nuru gibi bir ayna getirmeyi lâyık gördüm.
  • لایق آن دیدم که من آیینه‌‌ای ** پیش تو آرم چو نور سینه‌‌ای‌‌

  • Ey güneş gibi gökyüzünün ışığı olan güzel! Ona baktıkça kendi güzel yüzünü görürsün.
  • تا ببینی روی خوب خود در آن ** ای تو چون خورشید شمع آسمان‌‌

  • Gözümün nuru, sana ayna getirdim, ona bakıp yüzünü gördükçe beni hatırlarsın” dedi.
  • آینه آوردمت ای روشنی ** تا چو بینی روی خود یادم کنی‌‌

  • Koynundan aynayı çıkarıp sundu. Güzeller, aynayla meşgul olurlar. 3200
  • آینه بیرون کشید او از بغل ** خوب را آیینه باشد مشتغل‌‌

  • Varlığın aynası nedir? Yokluk. Ahmak değilsen yokluğu ihtiyar et.
  • آینه‌‌ی هستی چه باشد نیستی ** نیستی بر گر تو ابله نیستی‌‌

  • Varlık, yoklukta görünebilir. Zenginler, yoksula cömertlik edebilirler.
  • هستی اندر نیستی بتوان نمود ** مال داران بر فقیر آرند جود

  • Ekmeğin saf aynası açtır; kav da çakmak taşının aynasıdır.
  • آینه‌‌ی صافی نان خود گرسنه ست ** سوخته هم آینه‌‌ی آتش زنه ست‌‌

  • Bir yerde yokluk ve noksan oldu mu...bu, bütün sanatların güzelliğine aynadır.
  • نیستی و نقص هر جایی که خاست ** آینه‌‌ی خوبی جمله‌‌ی پیشه‌‌هاست‌‌

  • Elbise biçilmiş, dikilmiş olursa terzinin mahareti görünebilir mi? 3205
  • چون که جامه چست و دوزیده بود ** مظهر فرهنگ درزی چون شود

  • Budaklar yontulmamış olmalı ki marangoz onu yontsun, rendelesin... Ondan asla, yahut fer’e ait bir şey yapsın.
  • ناتراشیده همی‌‌باید جذوع ** تا دروگر اصل سازد یا فروع‌‌

  • Usta kırıkçı nerede ayağı kırılmış varsa oraya gider.
  • خواجه‌‌ی اشکسته بند آن جا رود ** که در آن جا پای اشکسته بود

  • Hasta ve arık kişi olmazsa tıp sanatının güzelliği nasıl görünür?
  • کی شود چون نیست رنجور نزار ** آن جمال صنعت طب آشکار

  • Ey ulu kişi! Bakırların bayalığı, aşağılığı olmasa kimya nasıl olur da zuhur eder?
  • خواری و دونی مسها بر ملا ** گر نباشد کی نماید کیمیا

  • Noksanlar, kemal vasfının aynasıdır. O horluk, yücelik ve ululuğa aynadır. 3210
  • نقصها آیینه‌‌ی وصف کمال ** و آن حقارت آینه‌‌ی عز و جلال‌‌

  • Çünkü yakinen zıt, zıddı gösterir. Ondan dolayı bal, sirke ile görünür, (sirkengebin olur)
  • ز آن که ضد را ضد کند پیدا یقین ** ز آن که با سرکه پدید است انگبین‌‌

  • Kim, kendi noksanını görüp anlarsa yedeğinde dokuz at olduğu halde tekemmül yolunda koşar.
  • هر که نقص خویش را دید و شناخت ** اندر استکمال خود ده اسبه تاخت‌‌

  • Kendisini kâmil sanan, ululuk sahibi Tanrı’nın yolunda uçamaz.
  • ز آن نمی‌‌پرد به سوی ذو الجلال ** کاو گمانی می‌‌برد خود را کمال‌‌

  • Ey mağrur ve sapık! Canında kendini kâmil sanmaktan daha beter bir illet olamaz.
  • علتی بدتر ز پندار کمال ** نیست اندر جان تو ای ذو دلال‌‌

  • Senden bu kendini beğenme defoluncaya kadar gönlünden de çok kan akar, gözünden de! 3215
  • از دل و از دیده‌‌ات بس خون رود ** تا ز تو این معجبی بیرون رود

  • İblis’in illeti “Ben, Âdem’den hayırlıyım” demesiydi. Bu hastalık, her mahlûkta vardır.
  • علت ابلیس انا خیری بده ست ** وین مرض در نفس هر مخلوق هست‌‌

  • Bu hastalığa müptelâ olan, kendisini hor görse bile sen onu, altında pislik olan sâf su bil!
  • گر چه خود را بس شکسته بیند او ** آب صافی دان و سرگین زیر جو

  • İmtihan kasdıyla onu bir karıştırsan hemen su bulanır, pislik rengini alır.
  • چون بشوراند ترا در امتحان ** آب سرگین رنگ گردد در زمان‌‌

  • Ey yiğit! Irmak sana sâf ve berrak görünüyor ama senin ırmağının dibinde de pislik var.
  • در تگ جو هست سرگین ای فتی ** گر چه جو صافی نماید مر ترا

  • Yol bilen anlayışlı pîr, Nefs-i küll bağlarına ark kazıcıdır. 3220
  • هست پیر راه دان پر فطن ** باغهای نفس کل را جوی کن‌‌

  • Irmak, kendisini nereden temizleyecek? İnsanın bilgisi, Tanrı bilgisiyle fayda verir.
  • جوی خود را کی تواند پاک کرد ** نافع از علم خدا شد علم مرد

  • Kılıç sapını kesebilir mi? Yürü, bu yarayı bir cerraha göster.
  • کی تراشد تیغ دسته‌‌ی خویش را ** رو به جراحی سپار این ریش را