English    Türkçe    فارسی   

1
3594-3643

  • Efendi, kullara sâki oldu, sıcak suyu içirdi. Onlarda korkularından içtiler.
  • گشت ساقی خواجه از آب حمیم ** مر غلامان را و خوردند آن ز بیم‌‌

  • Sonra onları ovalarda koşturmaya başladı. Kullar aşağı yukarı koşup duruyorlardı. 3595
  • بعد از آن می‌‌راندشان در دشتها ** می‌‌دویدندی میان کشتها

  • Nihayet iyice yoruldular, kusmaya başladılar. İçtikleri su yedikleri meyvelerin hepsini çıkardı.
  • قی در افتادند ایشان از عنا ** آب می‌‌آورد ز یشان میوه‌‌ها

  • Lokman’ın da gönlü bulandı, o da kustu. Fakat onun karnından halis su geldi.
  • چون که لقمان را در آمد قی ز ناف ** می‌‌برآمد از درونش آب صاف‌‌

  • Lokman’ın hikmeti bunu göstermeyi bilirse, varlığın Rabbi olan Tanrı’nın hikmeti nelere kadir değildir?
  • حکمت لقمان چو داند این نمود ** پس چه باشد حکمت رب الوجود

  • Kıyamet gününde bütün sırlar çıkacak, bilinip görülecek. Sizin de bilinmesini istemediğiniz sır meydana çıktı.
  • يوم تبلی، السرائر کلها ** بان منکم کامن لا یشتهی‌‌

  • Sıcak suyu içtikleri gibi kendilerini rüsvay edecek sırları tamamı ile açığa vurulmuş oldu. 3600
  • چون سقوا ماء حمیما قطعت ** جملة الأستار مما أفظعت‌‌

  • Taş; ateşle sınanacağı ( ateş içinde parçalanıp yumuşayacağı, eriyebileceği) için kâfirler, ateşe atılırlar, onların azabı ateşle olur.
  • نار از آن آمد عذاب کافران ** که حجر را نار باشد امتحان‌‌

  • O taş gibi gönle biz kaç kereler yumuşak sözler söyledik, fakat öğüt almadı.
  • آن دل چون سنگ را ما چند چند ** نرم گفتیم و نمی‌‌پذرفت پند

  • Damarda da kötü yara olursa oraya kötü ilâç konur, eşeğin başına köpeğin dişi lâyıktır.
  • ریش بد را داروی بد یافت رگ ** مر سر خر را سزد دندان سگ‌‌

  • “Habîs olan şeyler habîsler içindir” hükmü bir hikmettir. Çirkine münasip olan çirkin eştir.
  • الخبیثات الخبیثین حکمت است ** زشت را هم زشت جفت و بابت است‌‌

  • Şu halde sen de hangi eşi dilersen yürü, onu al. Tanrı’da mahvol, onun sıfatlarını kazan! 3605
  • پس تو هر جفتی که می‌‌خواهی برو ** محو و هم شکل و صفات او بشو

  • Nur istersen nura istidat kazan; Tanrı’dan uzaklık istersen kendini gör, uzaklaş!
  • نور خواهی مستعد نور شو ** دور خواهی خویش بین و دور شو

  • Yok, eğer bu harap zindandan kurtulmaya bir yol istersen sevgiliden baş çekme, secde et de yaklaş!
  • ور رهی خواهی ازین سجن خرب ** سر مکش از دوست و اسجد و اقترب‌‌

  • Zeyd’in, Peygamber Sallâllahu Aleyhi Vesellem’e cevabı, bu hikâyenin sonu
  • بقیه‌‌ی قصه‌‌ی زید در جواب رسول علیه السلام‌‌

  • Bu sözün sonu yoktur. Zeyd; kalk, natıka Burak’ını bağla!
  • این سخن پایان ندارد خیز زید ** بر براق ناطقه بر بند قید

  • Söz söylemek kabiliyeti ayıbı açar; gayb perdelerini yırtar.
  • ناطقه چون فاضح آمد عیب را ** می‌‌دراند پرده‌‌های غیب را

  • Tanrı, nice yerlerde gaybı ister. Şu davulcuyu sür, yolu kapa. 3610
  • غیب مطلوب حق آمد چند گاه ** این دهل‌‌زن را بران بر بند راه‌‌

  • Atını hızlı sürme, yuları çek. Sırların gizli kalması, herkesin gizli zannından mesrur olması daha iyi.
  • تک مران در کش عنان مستور به ** هر کس از پندار خود مسرور به‌‌

  • Hak kendisinden ümit kesenlerin de bu ibadetten yüz çevirmemelerini istemektedir;
  • حق همی‌‌خواهد که نومیدان او ** زین عبادت هم نگردانند رو

  • Onlar da bir ümide kapılsınlar, birkaç gün o ümidin maiyetinde koşup dursunlar;
  • هم به اومیدی مشرف می‌‌شوند ** چند روزی در رکابش می‌‌دوند

  • Tanrı’nın merhameti herkese şâmil olduğundan diler ki o rahmet, herkesi aydınlatsın.
  • خواهد آن رحمت بتابد بر همه ** بر بد و نیک از عموم مرحمه‌‌

  • Her bey, her esir, ümit ve korkuyla Tanrı’dan çekinsin. 3615
  • حق همی‌‌خواهد که هر میر و اسیر ** با رجا و خوف باشند و حذیر

  • Bu ümit ve korku: herkes bu perdenin ardında beslenip yetişsin diye perde ardına girmiştir.
  • این رجا و خوف در پرده بود ** تا پس این پرده پرورده شود

  • Ümit ve korku perdesini yırttın mı... Gayb, bütün şâşâasıyla ortaya çıkar.
  • چون دریدی پرده کو خوف و رجا ** غیب را شد کر و فری بر ملا

  • Bir genç dere kıyısında balık tutan birisini görüp, “Bu balıkçı Süleyman olmalı” diye zanna düştü.
  • بر لب جو برد ظنی یک فتا ** که سلیمان است ماهی‌‌گیر ما

  • Süleyman’sa neden yalnız ve gizlenmiş; değilse nasıl oluyor da bu derece Süleyman’a benziyor?”
  • گر وی است این از چه فرد است و خفی است ** ور نه سیمای سلیمانیش چیست‌‌

  • Süleyman tekrar müstakil bir padişah oluncaya kadar gönlünde bu şüphe vardı. 3620
  • اندر این اندیشه می‌‌بود او دو دل ** تا سلیمان گشت شاه و مستقل‌‌

  • Dev, onun tahtından, diyarından yıkılıp gitti; baht kılıcı, o şeytanın kanını döktü.
  • دیو رفت از ملک و تخت او گریخت ** تیغ بختش خون آن شیطان بریخت‌‌

  • Yine yüzüğünü parmağına taktı dev ve peri askerlerini yine başına topladı.
  • کرد در انگشت خود انگشتری ** جمع آمد لشکر دیو و پری‌‌

  • Halk, seyretmek için tapuya geldiler, düşünceye kapılmış olan genç de onların arasına katılıp huzura vardı.
  • آمدند از بهر نظاره رجال ** در میانشان آن که بد صاحب خیال‌‌

  • Süleyman’ın parmağında yüzüğü görünce düşüncesi, kuruntusu tamamı ile geçti.
  • چون در انگشتش بدید انگشتری ** رفت اندیشه و تحری یک سری‌‌

  • Vehim, işin gizli, kapalı olduğu zamandadır. Bu araştırma görünmeyen şey içindir. 3625
  • وهم آن گاه است کان پوشیده است ** این تحری از پی نادیده است‌‌

  • Ortada olmayan şeyin kuruntusu, büyüdükçe büyür. Fakat gaypta olana şey, meydana çıktı mı, kuruntu geçer.
  • شد خیال غایب اندر سینه زفت ** چون که حاضر شد خیال او برفت‌‌

  • Nurlu gökyüzü yağışsız olmaz ama kara yeryüzü de nebatatı yetiştirmeden vazgeçmez.
  • گر سمای نور بی‌‌باریده نیست ** هم زمین تار بی‌‌بالیده نیست‌‌

  • Bana gayba iman edenler gerek... Onun için bu fâni konağın penceresini örttüm.
  • يؤمنون بالغيب می‌‌باید مرا ** ز آن ببستم روزن فانی سرا

  • Nasıl izhar eder de gökleri yarar, açarım; eğer hakikatleri meydana korsam, nasıl “ Bunda bir ayıp, bir noksan gördün mü?” diyebilirim?
  • چون شکافم آسمان را در ظهور ** چون بگویم هل تری فیها فطور

  • Bu karanlıkta arayıp taradıkça herkes, yüzünü bir tarafa çevirir; 3630
  • تا در این ظلمت تحری گسترند ** هر کسی رو جانبی می‌‌آورند

  • İşler bir zaman aksine gider; hırsız, polisi dar ağacına sürükler...
  • مدتی معکوس باشد کارها ** شحنه را دزد آورد بر دارها

  • Böylece bir nice sultan, bir nice yüce himmetli, bir müddet kendi kuluna kul olur.
  • تا که بس سلطان و عالی همتی ** بنده‌‌ی بنده‌‌ی خود آید مدتی‌‌

  • Kul, efendisinin huzurunda değilken de kulluğunu korur, itaatten çıkmazsa bu kulluk iyi ve hoş bir kulluktur.
  • بندگی در غیب آید خوب و گش ** حفظ غیب آید در استعباد خوش‌‌

  • Bu padişahın önünde onu öğen kişi nerede, padişah yokken bile ondan utanıp çekinen nerede.
  • کو که مدح شاه گوید پیش او ** تا که در غیبت بود او شرم رو

  • Memleket ucunda, padişahtan saltanat sayesinden uzak bir kale dizdarı; 3635
  • قلعه داری کز کنار مملکت ** دور از سلطان و سایه‌‌ی سلطنت‌‌

  • Kaleyi düşmanlardan korur, orasını sayısız mal ve para verse bile satmaz,
  • پاس دارد قلعه را از دشمنان ** قلعه نفروشد به مال بی‌‌کران‌‌

  • Padişah orada değilken, hudut boylarında, padişahın huzurundaymış gibi vefakârlıkta bulunursa;
  • غایب از شه در کنار ثغرها ** همچو حاضر او نگه دارد وفا

  • O dizdar; elbette padişahın yanında, huzurunda bulunan ve can feda eden kişilerden daha değerlidir.
  • پیش شه او به بود از دیگران ** که به خدمت حاضرند و جان فشان‌‌

  • Şu halde yarı zerre miktarı, fakat gaibane emir tutmak; emredicinin huzurunda kulluk etmek ve emrine uymaktan yüz binlerce defa üstündür.
  • پس به غیبت نیم ذره‌‌ی حفظ کار ** به که اندر حاضری ز آن صد هزار

  • Kulluk ve iman, şimdi makbuldür. Fakat ölümden sonra her şey meydana çıkınca inanmak, bir işe yaramaz. 3640
  • طاعت و ایمان کنون محمود شد ** بعد مرگ اندر عیان مردود شد

  • Hakikatın kapalı, örtülü olması ve gayba inanmak daha iyi, daha makbul olunca ağzın kapalı, dudağın yumuk olması elbette iyidir.
  • چون که غیب و غایب و رو پوش به ** پس لبان بر بند لب خاموش به‌‌

  • Kardeş, sözden el çek ki bizzat Tanrı, sende Ledün ilmini meydana çıkarsın.
  • ای برادر دست وا دار از سخن ** خود خدا پیدا کند علم لدن‌‌

  • Güneşin varlığına delil kendisi yeter. Tanrı’dan daha ulu şahit kimdir?
  • بس بود خورشید را رویش گواه ** أی شی‌‌ء أعظم الشاهد إله‌‌