- Tanrı akılsızların akıllarını kulaklarında halka halka küpeler olduğu halde geri verir.
- بیهشان را وادهد حق هوشها ** حلقه حلقه حلقهها در گوشها
- Hepsi hamdüsena ederek ayaklarını vurur, ellerini çırpar, nazlı nazlı “Rabbimiz bizi dirilttin bize hayat verdin” derler. 3675
- پای کوبان دست افشان در ثنا ** ناز نازان ربنا أحییتنا
- O çürümüş deriler, dökülmüş kemikler, yerden tozlar koparan atlılar kesilir;
- آن جلود و آن عظام ریخته ** فارسان گشته غبار انگیخته
- Kıyamet günü, şükrederek, yahut kâfir olarak yokluktan varlığa hamle ederler.
- حمله آرند از عدم سوی وجود ** در قیامت هم شکور و هم کنود
- Niçin başını çevirir, görmezlikten gelirsin? Önce yoklukta da böyle baş çevirmemiş miydin?
- سر چه میپیچی کنی نادیدهای ** در عدم ز اول نه سرپیچیدهای
- “Beni nerede yerimden tedirgin edecek? Deyip yoklukta da böyle ayağını diremiştin.
- در عدم افشرده بودی پای خویش ** که مرا که بر کند از جای خویش
- Tanrı’nın sun’u; görmüyor musun? Nasıl seni alnındaki perçemden tutup çekerek: 3680
- مینبینی صنع ربانیت را ** که کشید او موی پیشانیت را
- Evvelce hatırı hayalinde olmayan bu çeşit hallere uğrattı.
- تا کشیدت اندر این انواع حال ** که نبودت در گمان و در خیال
- O yokluk da daima Tanrı’ya kuldur. Ey dev, kulluk et. Süleyman diridir!
- آن عدم او را هماره بنده است ** کار کن دیوا سلیمان زنده است
- Dev, havuzlar gibi kâseler yapmakta; kudreti yok ki bu işi yapmaktan vazgeçsin, yahut emredene bir cevap versin!
- دیو میسازد جفان کالجواب ** زهره نی تا دفع گوید یا جواب
- Bir kendine bak, yok olmaktan nasıl titreyip durmaktasın? Yokluğu da aynen böyle tir tir titrer bil!
- خویش را بین چون همیلرزی ز بیم ** مر عدم را نیز لرزان دان مقیم
- Dünya mansıplarını elde etsen bile yine kaybetme korkusundan canın çıkar. 3685
- ور تو دست اندر مناصب میزنی ** هم ز ترس است آن که جانی میکنی
- En güzel olan (Güzeller güzeli ) Tanrı’nın aşkından başka ne varsa can çekişmeden ibarettir, hattâ şeker yemek bile!
- هر چه جز عشق خدای احسن است ** گر شکر خواری است آن جان کندن است
- Can çekişme nedir? Ölüme yaklaşmak, abıhayatı elde edememek.
- چیست جان کندن سوی مرگ آمدن ** دست در آب حیاتی نازدن
- Halkın iki gözü de toprağa ve ölüme saplanmıştır. Abıhayat var mı, yok mu, bunda yüz türlü şüpheler var.
- خلق را دو دیده در خاک و ممات ** صد گمان دارند در آب حیات
- Sen cehdet de bu yüz şüphen de sana düşsün. Geceleyin yürü ,yol al... Uyudun mu gece gitti gider!
- جهد کن تا صد گمان گردد نود ** شب برو ور تو بخسبی شب رود
- O gündüzü geceleyin ara; karanlıkları yakan o aklı, kendine kılavuz yap! 3690
- در شب تاریک جوی آن روز را ** پیش کن آن عقل ظلمت سوز را
- Kötü renkli gecede çok iyilikler vardır. Abıhayat, karanlıkların eşidir, karanlıktadır.
- در شب بد رنگ بس نیکی بود ** آب حیوان جفت تاریکی بود
- Böyle yüzlerce gaflet tohumunu ekip durdukça başını uykudan kaldırabilir misiniz?
- سر ز خفتن کی توان برداشتن ** با چنین صد تخم غفلت کاشتن
- Ölü uyku, ölü lokmaya dost oldu; efendi uyudu, geceleyin iş gören hırsız da hazırlığa koyuldu.
- خواب مرده لقمهی مرده یار شد ** خواجه خفت و دزد شب بر کار شد
- Senin düşmanın kimlerdir? Bilmiyorsun. Ateşten yaratılanlar, topraktan yaratılmışların varlığına düşmandır.
- تو نمیدانی که خصمانت کیاند ** ناریان خصم وجود خاکیاند
- Ateş suyun ve oğullarının düşmanıdır. Nitekim su da ateşin canına düşmandır. 3695
- نار خصم آب و فرزندان اوست ** همچنان که آب خصم جان اوست
- Suyun ve çocuklarının düşmanı olduğundan su da ateşi öldürür, söndürür.
- آب آتش را کشد زیرا که او ** خصم فرزندان آب است و عدو
- Bütün bunlardan sonra ( şunu da bil ki) bu ateş, şehvet ateşidir, günahın suçun aslı ondadır.
- بعد از آن این نار نار شهوت است ** کاندر او اصل گناه و زلت است
- Dış âlemdeki ateşi su söndürür. Fakat şehvet ateşi kıyamete kadar sürüp gider.
- نار بیرونی به آبی بفسرد ** نار شهوت تا به دوزخ میبرد
- Şehvet ateşi, su ile sakin olmaz. Çünkü azap ve elem bakımından cehennem tabiatlıdır.
- نار شهوت مینیارامد به آب ** ز انکه دارد طبع دوزخ در عذاب
- Şehvet ateşine ne çare var? Din nuru. Müminler ;nurunuz kâfirlerin ateşini söndürdü. 3700
- نار شهوت را چه چاره نور دین ** نورکم اطفاء نار الکافرین
- Bu ateşi ne söndürür? Tanrı nuru. Bu hususta İbrahim’in nurunu kendine usta yap.
- چه کشد این نار را نور خدا ** نور ابراهیم را ساز اوستا
- Ki öd ağacına benzeyen bu cismin, Nemrut gibi olan nefis ateşinden kurtulsun!
- تا ز نار نفس چون نمرود تو ** وارهد این جسم همچون عود تو
- Şehvet ateşi yanmakla eksilip bitmez. Yanmakla güzelce eksilir, nihayet yok olur.
- شهوت ناری به راندن کم نشد ** او به ماندن کم شود بیهیچ بد
- Bir ateşe odun attıkça o ateş nereden sönecek?
- تا که هیزم مینهی بر آتشی ** کی بمیرد آتش از هیزم کشی
- Fakat odun atmazsan söner. Çünkü bu çekinme ateşe su serper. 3705
- چون که هیزم باز گیری نار مرد ** ز انکه تقوی آب سوی نار برد
- Yüzüne, kalplerin haramdan çekinmesinden kızıllık süren kişinin güzel yüzü, hiç ateşten kararır mı?
- کی سیه گردد ز آتش روی خوب ** کاو نهد گلگونه از تقوی القلوب
- Tanrı ondan razı olsun, Ömer zamanında şehre ateş düşmesi
- آتش افتادن در شهر به ایام عمر
- Ömer’in zamanında bir yangın oldu. Ateş, taşları bile kuru ağaç gibi yakmaktaydı.
- آتشی افتاد در عهد عمر ** همچو چوب خشک میخورد او حجر
- Yapıları, evleri yakmağa, hatta kuşların kanatlarını ve yuvalarını bile tutuşturmağa başladı.
- در فتاد اندر بنا و خانهها ** تا زد اندر پر مرغ و لانهها
- Alevler şehrin yarısını sardı. Su bile ondan korkmakta, şaşırmaktaydı!
- نیم شهر از شعلهها آتش گرفت ** آب میترسید از آن و میشگفت
- Akıllı kişiler, ateşe kovalarla su ve sirke döküyorlar. 3710
- مشکهای آب و سرکه میزدند ** بر سر آتش کسان هوشمند
- Yangın inada gelip alevini artırıyordu. Ona Tanrı yardım etmekteydi.
- آتش از استیزه افزون میشدی ** میرسید او را مدد از بیحدی
- Halk Ömer’e yüz tuttular, koşa koşa gidip “Yangınımız suyla sönmüyor?” dediler.
- خلق آمد جانب عمر شتاب ** کاتش ما مینمیرد هیچ از آب
- Ömer “O yangın, Tanrı alâmetlerindendir. Sizin hasislik ateşinizden bir şûledir.
- گفت آن آتش ز آیات خداست ** شعلهای از آتش بخل شماست
- Suyu bırakın yoksullara ekmek dağıtın. Eğer bana tâbi iseniz hasisliği terk edin” dedi.
- آب بگذارید و نان قسمت کنید ** بخل بگذارید اگر آل منید
- Halk, Ömer’e “ Bizim kapılarımız açık. Cömert kişileriz, mürüvvet ehliyiz, dediler. 3715
- خلق گفتندش که در بگشودهایم ** ما سخی و اهل فتوت بودهایم
- Ömer dedi ki: “ Siz, âdet olduğu için yoksullara ekmek verdiniz, Tanrı için eli açık olmadınız.
- گفت نان در رسم و عادت دادهاید ** دست از بهر خدا نگشادهاید
- Öğünmek, görünmek, nazlanmak için cömertlik etmektesiniz; korkudan. Tanrı’dan çekinmeden, ona niyaz etme yüzünden değil!”
- بهر فخر و بهر بوش و بهر ناز ** نه از برای ترس و تقوی و نیاز
- Mal tohumdur, her çorak yere ekmek; kılıcı her yol vurucunun eline verme!
- مال تخم است و به هر شوره منه ** تیغ را در دست هر ره زن مده
- Din ehlini kin ehlinden ayırt et; Hakla oturanı ara, onunla otur!
- اهل دین را باز دان از اهل کین ** همنشین حق بجو با او نشین
- Herkes, kendi kavmine ( meşrebine uygun kimselere) cömertlik gösterip mal, mülk verir, Nâdan kişi de bu suretle bir iş yaptım sanır. 3720
- هر کسی بر قوم خود ایثار کرد ** کاغه پندارد که او خود کار کرد
- Düşmanın, Ali –Keremallahu vechehunun yüzü- ne tükermesi üzerine Emîr-ül Müminîn Ali’nin elinden kılıcı atması
- خدو انداختن خصم در روی امیر المؤمنین علی علیه السلام و انداختن علی شمشیر را از دست
- İbadetteki ihlâsı Ali’den öğren, Tanrı aslanını hilelerden arınmış bil.
- از علی آموز اخلاص عمل ** شیر حق را دان مطهر از دغل
- Savaşta bir yiğiti atletti, hemen kılıcını çekip üstüne saldırdı.
- در غزا بر پهلوانی دست یافت ** زود شمشیری بر آورد و شتافت
- O, her peygamberin, her velînin öğündüğü Ali’nin yüzüne tükürdü.
- او خدو انداخت در روی علی ** افتخار هر نبی و هر ولی