English    Türkçe    فارسی   

2
2619-2668

  • İlk sanat gönülden çıkar mı? İlk sevgi nasıl olurda unutulur?
  • پیشه‏ی اول کجا از دل رود ** مهر اول کی ز دل بیرون شود

  • Seferde Rum diyarı ehlinden birisini yahut Huten’li birisini görmekle vatan sevgisi kalbinden çıkar mı? 2620
  • در سفر گر روم بینی یا ختن ** از دل تو کی رود حب الوطن‏

  • Biz de bu şarabın sarhoşlarındandık, biz de kapısının âşıklarındandık.
  • ما هم از مستان این می بوده‏ایم ** عاشقان درگه وی بوده‏ایم‏

  • Göbeğimizi onun sevgisiyle kestik, sevgisini canımıza ektiler.
  • ناف ما بر مهر او ببریده‏اند ** عشق او در جان ما کاریده‏اند

  • Zamanede güzel günler gördük, baharda rahmet suları içtik.
  • روز نیکو دیده‏ایم از روزگار ** آب رحمت خورده‏ایم اندر بهار

  • Bizim varlığımızı da “Onun fazıl” ve ihsan eli ekmemiş midir? Bizi de yoktan yaratan o değil mi?
  • نه که ما را دست فضلش کاشته ست ** از عدم ما را نه او برداشته ست‏

  • Ondan nice lütuflar görmüşüz, rıza gülistanında nice dolaşmışız. 2625
  • ای بسا کز وی نوازش دیده‏ایم ** در گلستان رضا گردیده‏ایم‏

  • Başımıza rahmet elini koyar, bize de lütuf çeşmelerini izhar ederdi.
  • بر سر ما دست رحمت می‏نهاد ** چشمه‏های لطف از ما می‏گشاد

  • Ben daha çocukken, süt emiyorken beşiğimi kim salladı? O!
  • وقت طفلی‏ام که بودم شیر جو ** گاهوارم را که جنبانید او

  • Onun sütünden başka kimden süt emdim, onun tedbirinden başka beni kim yetiştirdi?
  • از که خوردم شیر غیر شیر او ** کی مرا پرورد جز تدبیر او

  • Vücuda sütle giren huyu, çıkarmaya kimin iktidarı vardır?
  • خوی کان با شیر رفت اندر وجود ** کی توان آن را ز مردم واگشود

  • Kerem denizi bir itapta, bulunsa bile, kerem kapılarını kapalı bırakır mı? 2630
  • گر عتابی کرد دریای کرم ** بسته کی گردند درهای کرم‏

  • Onun, asıl peşin ihsan ettiği para, lütuf ve vergisidir. Kahırsa, o paranın üstüne konmuş arızi bir tozdan ibarettir.
  • اصل نقدش داد و لطف و بخشش است ** قهر بر وی چون غباری از غش است‏

  • Âlemi lütfetmek için yarattı. Zerrelere, onun güneşi riayetlerde bulundu.
  • از برای لطف عالم را بساخت ** ذره‏ها را آفتاب او نواخت‏

  • Ayrılık bile, onun kahrından doğmakla berber vuslatın kadrini bilmek içindir.
  • فرقت از قهرش اگر آبستن است ** بهر قدر وصل او دانستن است‏

  • Bu suretle diler ki ayrıldığı, canın kulağını bursun, onu tedibetsin de can, vuslat günlerini bilsin.
  • تا دهد جان را فراقش گوشمال ** جان بداند قدر ایام وصال‏

  • Peygamber “Tanrı, âlemi yaratmadan maksadım, ihsan etmekti. 2635
  • گفت پیغمبر که حق فرموده است ** قصد من از خلق احسان بوده است‏

  • Yarattım ki benden bir fayda görsünler, balıma parmaklarını bansınlar.
  • آفریدم تا ز من سودی کنند ** تا ز شهدم دست‏آلودی کنند

  • Ben bir fayda göreyim, çıplak adamdan bir libas elde edeyim diye yaratmadım, dedi” buyurmuştur.
  • نی برای آن که تا سودی کنم ** و ز برهنه من قبایی بر کنم‏

  • Birkaç gün oldu ki beni huzurundan kovdu. Fakat yine gözüm onun güzel yüzünde.
  • چند روزی که ز پیشم رانده است ** چشم من در روی خوبش مانده است‏

  • Böyle bir yüzden bu çeşit kahra uğramak şaşılacak şey. Herkes sebeple meşgul olup durmakta.
  • کز چنان رویی چنین قهر ای عجب ** هر کسی مشغول گشته در سبب‏

  • Hâlbuki ben sebebe bakmam. Çünkü sebep sonra meydana gelen bir şeydir. Sonradan meydana gelen bir şeyin varlığına sebep olur. 2640
  • من سبب را ننگرم کان حادث است ** ز انکه حادث حادثی را باعث است‏

  • Ben ezeli lütfa bakar, sonradan meydana geleni yırtar, iki parça ederim.
  • لطف سابق را نظاره می‏کنم ** هر چه آن حادث دو پاره می‏کنم‏

  • Tutalım, Âdem’e secde etmemem hasettendi. Ama o haset de aşktan meydana geldi; inattan, inkârdan değil.
  • ترک سجده از حسد گیرم که بود ** آن حسد از عشق خیزد نز جحود

  • Her haset, şüphesiz dostluktan meydana gelir. Sevgiliyle başkaları bir arada oturunca haset baş gösterir.
  • هر حسد از دوستی خیزد یقین ** که شود با دوست غیری همنشین‏

  • Aksırana “Çok yaşa “ demek dostluktan olduğu gibi, kıskançlık da dostluğun şartıdır.
  • هست شرط دوستی غیرت پزی ** همچو شرط عطسه گفتن دیر زی‏

  • Onun oyununda bundan başka bir oyun yoktu ki? Oyna dedi, ben ne bilirim ki ona katayım? 2645
  • چون که بر نطعش جز این بازی نبود ** گفت بازی کن چه دانم در فزود

  • Bir tek oyunum vardı, oynadım, kendimi kaldırıp belâya attım.
  • آن یکی بازی که بد من باختم ** خویشتن را در بلا انداختم‏

  • Belâda da onun lezzetlerini tatmak istedim, ona mat oldum, ona mat oldum, ona mat oldum!
  • در بلا هم می‏چشم لذات او ** مات اویم مات اویم مات او

  • Ey ulu kişi, bu altı cihetli âlemde kim, kendisini altı duygu kapısından kurtarabilir ki?
  • چون رهاند خویشتن را ای سره ** هیچ کس در شش جهت از شش دره‏

  • Altının cüz’ü, nasıl olurda küllünden kurtulur? Hele keyfiyetsiz Tanrı onu eğri yaratmışsa!
  • جزو شش از کل شش چون وارهد ** خاصه که بی‏چون مر او را کژ نهد

  • Bu altı cihet içinde ateşe dalmış kişiyi ancak altı ciheti yaratan Tanrı kurtarabilir. 2650
  • هر که در شش او درون آتش است ** اوش برهاند که خلاق شش است‏

  • Küfür olsun, iman olsun, onun eliyle dokunmadır, onundur.”
  • خود اگر کفر است و گر ایمان او ** دست باف حضرت است و آن او

  • Muaviye’nin tekrar İblis’e İblis’in hilelerini anlatması
  • باز تقریر کردن معاویه با ابلیس مکر او را

  • Emîr ona dedi ki: “Bunlar doğru. Fakat bunlardan senin payın eksik.
  • گفت امیر او را که اینها راست است ** لیک بخش تو ازینها کاست است‏

  • Sen, benim gibi yüz binlerce kişinin yolunu urdum delik deldin, hazineye girdin!
  • صد هزاران را چو من تو ره زدی ** حفره کردی در خزینه آمدی‏

  • Hem ateş ve neft olasın, hem yakmayasın, buna imkân var mı? Kimdir ki senin elinden elbisesi yırtılmamış olsun!
  • آتشی از تو نسوزم چاره نیست ** کیست کز دست تو جامه‏ش پاره نیست‏

  • Ey, ateş senin tabiatın yakmaktır, bir şeyi yakmaman mümkün değil. 2655
  • طبعت ای آتش چو سوزانیدنی است ** تا نسوزانی تو چیزی چاره نیست‏

  • Tanrı seni yakıcı bir hale getirmiş, bütün hırsızların üstadı etmiştir. İşte lânet budur.
  • لعنت این باشد که سوزانت کند ** اوستاد جمله دزدانت کند

  • Tanrı ile yüz yüze konuştum. Ey düşman, senin hilene karşı ben kim oluyorum?
  • با خدا گفتی شنیدی رو برو ** من چه باشم پیش مکرت ای عدو

  • Senin marifetlerin, ıslık sesi gibidir, kuşların seslerine benzer, fakat kuş avlar.
  • معرفتهای تو چون بانگ صفیر ** بانگ مرغانی است لیکن مرغ گیر

  • O, yüz binlerce kuşun yolunu urmuştur. Kuş, aşina bir kuş geldi sanıp aldanmıştır.
  • صد هزاران مرغ را آن ره زده ست ** مرغ غره کاشنایی آمده ست‏

  • Havada uçarken ıslık sesini duyunca havadan iner, burada esir olur. 2660
  • در هوا چون بشنود بانگ صفیر ** از هوا آید شود اینجا اسیر

  • Nuh’un kavmi senin hilenden feryada düşmüşler, gönülleri yanmış, göğüsleri paramparça olmuştur.
  • قوم نوح از مکر تو در نوحه‏اند ** دل کباب و سینه شرحه شرحه‏اند

  • Cihanda Âd kavmine rüzgârı sen yolladın, onları azaplara, mihnetlere sen düşürdün.
  • عاد را تو باد دادی در جهان ** در فگندی در عذاب و اندهان‏

  • Lût kavminin başına taş yağmasına sen sebep oldun. O kara suyun içinde, senin yüzünden boğuldular.
  • از تو بود آن سنگسار قوم لوط ** در سیاه آبه ز تو خوردند غوط

  • Nemrut’un beyni, senin yüzünden döküldü binlerce fitneler meydana getiren Şeytan!
  • مغز نمرود از تو آمد ریخته ** ای هزاران فتنه‏ها انگیخته‏

  • Filozof, zeki Firavunun aklı körleşti, senin yüzünden bir şey anlamaz oldu. 2665
  • عقل فرعون ذکی فیلسوف ** کور گشت از تو نیابید او وقوف‏

  • Ebulehep de senin yüzünden naehil, oldu. Ebülhakem de senin yüzünden Ebucehil kesildi.
  • بو لهب هم از تو نااهلی شده ** بو الحکم هم از تو بو جهلی شده‏

  • Ey bu satrançta nam için yüz binlerce ustayı mat eden!
  • ای بر این شطرنج بهر یاد را ** مات کرده صد هزار استاد را

  • Ey müşkül oyunlarıyla gönülleri yakan ve gönlüne merhamet gelmeyen!
  • ای ز فرزین بندهای مشکلت ** سوخته دلها سیه گشته دلت‏