- Doktor dedi ki . “ O akıl zayıflığı ihtiyarlıktandır.” İhtiyar, “ Gözüm de kararıyor” dedi. Doktor “Koca ihtiyar, ihtiyarlıktan” dedi.
- گفت از پیری است آن ضعف دماغ ** گفت بر چشمم ز ظلمت هست داغ
- Doktor, ”Koca ihtiyar, ihtiyarlıktan” dedi. Adam, “ Arkam dehşetli ağrıyor” deyince, 3090
- گفت از پیری است ای شیخ قدیم ** گفت پشتم درد میآید عظیم
- Doktor dedi ki: “A zayıf ihtiyar, ihtiyarlıktan!” Adam, “ Ne yiyorsam hazmedemiyorum” dedi.
- گفت از پیری است ای شیخ نزار ** گفت هر چه میخورم نبود گوار
- Doktor “ Mide zayıflığı da ihtiyarlıktan” dedi. Adam, “ Nefes alırken sıkıntı çekiyorum, nefes darlığım var” dedi.
- گفت ضعف معده هم از پیری است ** گفت وقت دم مرا دم گیری است
- Doktor dedi ki: “Evet, nefes darlığı da ihtiyarlıktan. İhtiyarlayınca insanda iki yüz türlü illet peyda olur.”
- گفت آری انقطاع دم بود ** چون رسد پیری دو صد علت شود
- İhtiyar kızıp, “ Be ahmak, lâfın hep bu mu, sen doktorluktan yalnız bunu mu belledin?
- گفت ای احمق بر این بر دوختی ** از طبیبی تو همین آموختی
- Be herif, Allah her derde bir derman verdi, bunu bilemiyor musun? 3095
- ای مدمغ عقلت این دانش نداد ** که خدا هر رنج را درمان نهاد
- Sen ahmak bir eşeksin, bilgin de kıt, aklın da. Ayağın kısa olduğundan yeryüzünde kalakalmışsın” dedi.
- تو خر احمق ز اندک مایگی ** بر زمین ماندی ز کوتهپایگی
- Doktor cevap verdi: “Ey yaşı altmış, işi bitmiş adam, bu kızgınlık, bu hiddet de ihtiyarlıktan!”
- پس طبیبش گفت ای عمر تو شصت ** این غضب وین خشم هم از پیری است
- Vücudun bütün cüzileri, zayıflar, yıpranır, sabır da azalır.
- چون همه اوصاف و اجزا شد نحیف ** خویشتنداری و صبرت شد ضعیف
- İki çift söze bile tahammül edemez, haykırır. Bir yudum suyu bile hazmedemez, kusuverir!
- بر نتابد دو سخن زو هی کند ** تاب یک جرعه ندارد قی کند
- Ancak Allah sarhoşu olan ihtiyar müstesna. O tertemiz bir yaşayışa sahiptir. 3100
- جز مگر پیری که از حق است مست ** در درون او حیات طیبه است
- Zahiren ihtiyardır ama hakikatte çocuk. Zaten o veli ve nebi nedir ki?
- از برون پیر است و در باطن صبی ** خود چه چیز است آن ولی و آن نبی
- Eğer iyinin, kötünün yanında zahir olmasalar bu aşağılık kişilerin onlara şu hasedi neden?
- گر نه پیدایند پیش نیک و بد ** چیست با ایشان خسان را این حسد
- Onlar yakîn ilmini bilmiyorlarsa onlara karşı bu buğuz, bu hilekârlık, bu kin ne?
- ور نمیدانندشان علم الیقین ** چیست این بغض و حیل سازی و کین
- Onlara düşman olanlar ölümden sonra dirilmeyi ve kıyamet gününü bilselerdi kendilerini keskin kılıcın üstüne nasıl atarlardı.
- ور نمیدانند بعث و رستخیز ** چون زنندی خویش بر شمشیر تیز
- O pir sana gülümser, fakat sen onu öyle görme; onun için yüzlerce kıyamet var. 3105
- بر تو میخندد مبین او را چنان ** صد قیامت در درون استش نهان
- Cennet, cehennem... Hepsi onun cüzileri. Ne düşünürsen, O, o düşünceden de üstün.
- دوزخ و جنت همه اجزای اوست ** هر چه اندیشی تو او بالای اوست
- Ne düşünüyorsan yokluk kabul eder, fakat düşünceye sığmayan yok mu? İşte Allah odur.
- هر چه اندیشی پذیرای فناست ** آن که در اندیشه ناید آن خداست
- İçinde kim olduğunu biliyorsa, evin kapısındaki küstahlık neden?
- بر در این خانه گستاخی ز چیست ** گر همیدانند کاندر خانه کیست
- Ahmaklar Mescidi ulular da, gönül ehlinin gönlünü yıkmaya çalışır.
- ابلهان تعظیم مسجد میکنند ** در جفای اهل دل جد میکنند
- Hâlbuki o mecazidir be eşekler, bu hakikat. Uluların gönülden başka Mescidi yoktur. 3110
- آن مجاز است این حقیقت ای خران ** نیست مسجد جز درون سروران
- Herkesin secdegâhı olan velilerin gönül mescitlerinde Allah vardır.
- مسجدی کان اندرون اولیاست ** سجدهگاه جمله است آن جا خداست
- Allah erinin gönlü derde düşmedikçe Allah, hiçbir milleti rüsvay etmemiştir.
- تا دل مرد خدا نامد به درد ** هیچ قومی را خدا رسوا نکرد
- Peygamberlerle savaşa girişenler, onları cisim görüp kendileri gibi insan sanmışlardır.
- قصد جنگ انبیا میداشتند ** جسم دیدند آدمی پنداشتند
- Sende o ilk gelenlerin ahlâkı var. Nasıl oluyor da sen de onlar gibi helâk olmaktan korkmuyorsun?
- در تو هست اخلاق آن پیشینیان ** چون نمیترسی که تو باشی همان
- Onlardaki nişanelerin hepsi sende de var. Mademki onlardansın, nerde kurtulacaksın? 3115
- آن نشانیها همه چون در تو هست ** چون تو زیشانی کجا خواهی برست
- Cuha ile babasının cenazesi önünde feryat eden çocuk
- قصهی جوحی و آن کودک که پیش جنازهی پدر خویش نوحه میکرد
- Çocuğun biri, babasının tabutu önünde ağlamakta, başına vurmaktaydı.
- کودکی در پیش تابوت پدر ** زار مینالید و بر میکوفت سر
- “Baba, seni nereye götürüyorlar? Nihayet seni toprağın altına yatıracaklar.
- کای پدر آخر کجایت میبرند ** تا ترا در زیر خاکی بسپرند
- Öyle bir dar, öyle bir elemli eve götürüyorlar ki orada ne halı var, ne hasır.
- میبرندت خانهی تنگ و زحیر ** نی در او قالی و نه در وی حصیر
- Ne geceleyin bir ışık var, ne gündüzün bir dilim ekmek, ne yemek kokusu var, ne yiyecekten eser..
- نی چراغی در شب و نه روز نان ** نی در او بوی طعام و نه نشان
- Ne mamur bir kapı var, ne damında bir yol, ne de sığınılacak bir komşu! 3120
- نی درش معمور و نی در بام راه ** نی یکی همسایه کاو باشد پناه
- Halkın öptüğü cismin o elemli yurda nasıl gidecek?
- چشم تو که بوسه گاه خلق بود ** چون رود در خانهی کور و کبود
- Amansız bir ev, dar bir yer, orada ne bet kalır, ne beniz” demekte.
- خانهی بیزینهار و جای تنگ ** که در او نه روی میماند نه رنگ
- Bu suretle o evin vasıflarını sayıp gözlerinden kanlı yaşlar saçmaktaydı.
- زین نسق اوصاف خانه میشمرد ** وز دو دیده اشک خونین میفشرد
- Cuha, babasına dedi ki: “Babacığım, vallahi bu adamı bizim eve götürüyorlar.”
- گفت جوحی را پدر ای ارجمند ** و الله این را خانهی ما میبرند
- Babası, Cuha’ya “Ahmak olma” dedi. Cuha, Baba, şu nişaneleri dinle. 3125
- گفت جوحی را پدر ابله مشو ** گفت ای بابا نشانیها شنو
- Birer, birer saydığı bu nişanelerin hepsi, şeksiz şüphesiz bizim evin nişaneleri.
- این نشانیها که گفت او یک به یک ** خانهی ما راست بیتردید و شک
- Ne hasır var, ne ışık var, ne yemek. Ne kapısı mamur, ne içi, ne damı!”
- نی حصیر و نه چراغ و نه طعام ** نه درش معمور و نه صحن و نه بام
- Halkta da bu suretle kendilerine ait yüzlerce alâmet olduğu halde azgınlar, bu nişaneleri görmezler.
- زین نمط دارند بر خود صد نشان ** لیک کی بینند آن را طاغیان
- Kibriya güneşinin şuanından mahrum ve ışıksız olan gönül evi,
- خانهی آن دل که ماند بیضیا ** از شعاع آفتاب کبریا
- Yahudilerin canı gibi dar ve karanlıktır; muhabbet ihsan eden Allah’ın zevkinden mahrumdur. 3130
- تنگ و تاریک است چون جان جهود ** بینوا از ذوق سلطان ودود
- Ne güneşin o gönüle ışığı parlar, ne o gönlün sahası genişler, ne kapısı açılır.
- نی در آن دل تافت نور آفتاب ** نی گشاد عرصه و نه فتح باب
- Sana böyle bir gönülden mezar yeğdir. Gönül mezarından çık artık!
- گور خوشتر از چنین دل مر ترا ** آخر از گور دل خود برتر آ
- Ey şuh ve neşeli can, dirisin, diri oğlusun. Bu dar gönül mezarında nefesin daralmıyor mu?
- زندهای و زنده زاد ای شوخ و شنگ ** دم نمیگیرد ترا زین گور تنگ
- Sen vaktin Yusuf’usun, gökyüzünün güneşi. Bu çölden, bu zindandan çık yüzünü göster!
- یوسف وقتی و خورشید سما ** زین چه و زندان بر آ و رو نما
- Yunus, balık karnında pişti. Yunus Peygamber, bu belâdan ancak tespihle kurtuldu. 3135
- یونست در بطن ماهی پخته شد ** مخلصش را نیست از تسبیح بد
- Balık karnında tespih etmeseydi kıyamete kadar o hapiste, o zindan da kalırdı.
- گر نبودی او مسیح بطن نون ** حبس و زندانش بدی تا یبعثون
- Yunus, balıktan Allah’ı tespih ederek halâs oldu. Tespih nedir? Elest gününün nişanesi.
- او به تسبیح از تن ماهی بجست ** چیست تسبیح آیت روز أ لست
- Eğer can tespihini unutursan şu balıkların tespihini dinle.
- گر فراموشت شد آن تسبیح جان ** بشنو این تسبیحهای ماهیان