English    Türkçe    فارسی   

2
3101-3150

  • Zahiren ihtiyardır ama hakikatte çocuk. Zaten o veli ve nebi nedir ki?
  • از برون پیر است و در باطن صبی ** خود چه چیز است آن ولی و آن نبی‏

  • Eğer iyinin, kötünün yanında zahir olmasalar bu aşağılık kişilerin onlara şu hasedi neden?
  • گر نه پیدایند پیش نیک و بد ** چیست با ایشان خسان را این حسد

  • Onlar yakîn ilmini bilmiyorlarsa onlara karşı bu buğuz, bu hilekârlık, bu kin ne?
  • ور نمی‏دانندشان علم الیقین ** چیست این بغض و حیل سازی و کین‏

  • Onlara düşman olanlar ölümden sonra dirilmeyi ve kıyamet gününü bilselerdi kendilerini keskin kılıcın üstüne nasıl atarlardı.
  • ور نمی‏دانند بعث و رستخیز ** چون زنندی خویش بر شمشیر تیز

  • O pir sana gülümser, fakat sen onu öyle görme; onun için yüzlerce kıyamet var. 3105
  • بر تو می‏خندد مبین او را چنان ** صد قیامت در درون استش نهان‏

  • Cennet, cehennem... Hepsi onun cüzileri. Ne düşünürsen, O, o düşünceden de üstün.
  • دوزخ و جنت همه اجزای اوست ** هر چه اندیشی تو او بالای اوست‏

  • Ne düşünüyorsan yokluk kabul eder, fakat düşünceye sığmayan yok mu? İşte Allah odur.
  • هر چه اندیشی پذیرای فناست ** آن که در اندیشه ناید آن خداست‏

  • İçinde kim olduğunu biliyorsa, evin kapısındaki küstahlık neden?
  • بر در این خانه گستاخی ز چیست ** گر همی‏دانند کاندر خانه کیست‏

  • Ahmaklar Mescidi ulular da, gönül ehlinin gönlünü yıkmaya çalışır.
  • ابلهان تعظیم مسجد می‏کنند ** در جفای اهل دل جد می‏کنند

  • Hâlbuki o mecazidir be eşekler, bu hakikat. Uluların gönülden başka Mescidi yoktur. 3110
  • آن مجاز است این حقیقت ای خران ** نیست مسجد جز درون سروران‏

  • Herkesin secdegâhı olan velilerin gönül mescitlerinde Allah vardır.
  • مسجدی کان اندرون اولیاست ** سجده‏گاه جمله است آن جا خداست‏

  • Allah erinin gönlü derde düşmedikçe Allah, hiçbir milleti rüsvay etmemiştir.
  • تا دل مرد خدا نامد به درد ** هیچ قومی را خدا رسوا نکرد

  • Peygamberlerle savaşa girişenler, onları cisim görüp kendileri gibi insan sanmışlardır.
  • قصد جنگ انبیا می‏داشتند ** جسم دیدند آدمی پنداشتند

  • Sende o ilk gelenlerin ahlâkı var. Nasıl oluyor da sen de onlar gibi helâk olmaktan korkmuyorsun?
  • در تو هست اخلاق آن پیشینیان ** چون نمی‏ترسی که تو باشی همان‏

  • Onlardaki nişanelerin hepsi sende de var. Mademki onlardansın, nerde kurtulacaksın? 3115
  • آن نشانیها همه چون در تو هست ** چون تو زیشانی کجا خواهی برست‏

  • Cuha ile babasının cenazesi önünde feryat eden çocuk
  • قصه‏ی جوحی و آن کودک که پیش جنازه‏ی پدر خویش نوحه می‏کرد

  • Çocuğun biri, babasının tabutu önünde ağlamakta, başına vurmaktaydı.
  • کودکی در پیش تابوت پدر ** زار می‏نالید و بر می‏کوفت سر

  • “Baba, seni nereye götürüyorlar? Nihayet seni toprağın altına yatıracaklar.
  • کای پدر آخر کجایت می‏برند ** تا ترا در زیر خاکی بسپرند

  • Öyle bir dar, öyle bir elemli eve götürüyorlar ki orada ne halı var, ne hasır.
  • می‏برندت خانه‏ی تنگ و زحیر ** نی در او قالی و نه در وی حصیر

  • Ne geceleyin bir ışık var, ne gündüzün bir dilim ekmek, ne yemek kokusu var, ne yiyecekten eser..
  • نی چراغی در شب و نه روز نان ** نی در او بوی طعام و نه نشان‏

  • Ne mamur bir kapı var, ne damında bir yol, ne de sığınılacak bir komşu! 3120
  • نی درش معمور و نی در بام راه ** نی یکی همسایه کاو باشد پناه‏

  • Halkın öptüğü cismin o elemli yurda nasıl gidecek?
  • چشم تو که بوسه گاه خلق بود ** چون رود در خانه‏ی کور و کبود

  • Amansız bir ev, dar bir yer, orada ne bet kalır, ne beniz” demekte.
  • خانه‏ی بی‏زینهار و جای تنگ ** که در او نه روی می‏ماند نه رنگ‏

  • Bu suretle o evin vasıflarını sayıp gözlerinden kanlı yaşlar saçmaktaydı.
  • زین نسق اوصاف خانه می‏شمرد ** وز دو دیده اشک خونین می‏فشرد

  • Cuha, babasına dedi ki: “Babacığım, vallahi bu adamı bizim eve götürüyorlar.”
  • گفت جوحی را پدر ای ارجمند ** و الله این را خانه‏ی ما می‏برند

  • Babası, Cuha’ya “Ahmak olma” dedi. Cuha, Baba, şu nişaneleri dinle. 3125
  • گفت جوحی را پدر ابله مشو ** گفت ای بابا نشانیها شنو

  • Birer, birer saydığı bu nişanelerin hepsi, şeksiz şüphesiz bizim evin nişaneleri.
  • این نشانیها که گفت او یک به یک ** خانه‏ی ما راست بی‏تردید و شک‏

  • Ne hasır var, ne ışık var, ne yemek. Ne kapısı mamur, ne içi, ne damı!”
  • نی حصیر و نه چراغ و نه طعام ** نه درش معمور و نه صحن و نه بام‏

  • Halkta da bu suretle kendilerine ait yüzlerce alâmet olduğu halde azgınlar, bu nişaneleri görmezler.
  • زین نمط دارند بر خود صد نشان ** لیک کی بینند آن را طاغیان‏

  • Kibriya güneşinin şuanından mahrum ve ışıksız olan gönül evi,
  • خانه‏ی آن دل که ماند بی‏ضیا ** از شعاع آفتاب کبریا

  • Yahudilerin canı gibi dar ve karanlıktır; muhabbet ihsan eden Allah’ın zevkinden mahrumdur. 3130
  • تنگ و تاریک است چون جان جهود ** بی‏نوا از ذوق سلطان ودود

  • Ne güneşin o gönüle ışığı parlar, ne o gönlün sahası genişler, ne kapısı açılır.
  • نی در آن دل تافت نور آفتاب ** نی گشاد عرصه و نه فتح باب‏

  • Sana böyle bir gönülden mezar yeğdir. Gönül mezarından çık artık!
  • گور خوشتر از چنین دل مر ترا ** آخر از گور دل خود برتر آ

  • Ey şuh ve neşeli can, dirisin, diri oğlusun. Bu dar gönül mezarında nefesin daralmıyor mu?
  • زنده‏ای و زنده زاد ای شوخ و شنگ ** دم نمی‏گیرد ترا زین گور تنگ‏

  • Sen vaktin Yusuf’usun, gökyüzünün güneşi. Bu çölden, bu zindandan çık yüzünü göster!
  • یوسف وقتی و خورشید سما ** زین چه و زندان بر آ و رو نما

  • Yunus, balık karnında pişti. Yunus Peygamber, bu belâdan ancak tespihle kurtuldu. 3135
  • یونست در بطن ماهی پخته شد ** مخلصش را نیست از تسبیح بد

  • Balık karnında tespih etmeseydi kıyamete kadar o hapiste, o zindan da kalırdı.
  • گر نبودی او مسیح بطن نون ** حبس و زندانش بدی تا یبعثون‏

  • Yunus, balıktan Allah’ı tespih ederek halâs oldu. Tespih nedir? Elest gününün nişanesi.
  • او به تسبیح از تن ماهی بجست ** چیست تسبیح آیت روز أ لست

  • Eğer can tespihini unutursan şu balıkların tespihini dinle.
  • گر فراموشت شد آن تسبیح جان ** بشنو این تسبیحهای ماهیان‏

  • Allah’ı gören Allah’a mensuptur; o denizi gören, o balıktır.
  • هر که دید الله را اللهی است ** هر که دید آن بحر را آن ماهی است‏

  • Bu cihan denizdir, ten balık, ruh da sabah nurundan mahcup Yunus. 3140
  • این جهان دریاست و تن ماهی و روح ** یونس محجوب از نور صبوح‏

  • Yunus Allah’a tespih ettiği için balıktan kurtuldu, yoksa hazmolur, yok olup giderdi.
  • گر مسبح باشد از ماهی رهید ** ور نه در وی هضم گشت و ناپدید

  • Bu deniz, can balıklarıyla dopdoludur. Sen görmüyorsun ama etrafında uçuşup duruyorlar.
  • ماهیان جان در این دریا پرند ** تو نمی‏بینی که کوری ای نژند

  • O balıklar, sana kendilerini çarpmaktalar. Gözünü aç da apaçık gör.
  • بر تو خود را می‏زنند آن ماهیان ** چشم بگشا تا ببینی‏شان عیان‏

  • Balıkları görmüyorsan bile bari kulağın, tespihlerini duysun.
  • ماهیان را گر نمی‏بینی پدید ** گوش تو تسبیحشان آخر شنید

  • Sabretmek, canının tespihleridir. Sabret, asıl doğru tespih odur. 3145
  • صبر کردن جان تسبیحات تست ** صبر کن کان است تسبیح درست‏

  • O derecede hiçbir tespih yoktur. Sabret, asıl doğru tespih odur. O derecede hiçbir tespih yoktur. Sabret, “Sabır, sıkıntının, darlığın anahtarıdır.”
  • هیچ تسبیحی ندارد آن درج ** صبر کن الصبر مفتاح الفرج‏

  • Sabır, sırat köprüsüne benzer, cennet se öbür tarafta. Her güzelin bir çirkin lalası vardır.
  • صبر چون پول صراط آن سو بهشت ** هست با هر خوب یک لالای زشت‏

  • Laladan çekinirsen vuslata imkân yok. Çünkü lala, gözlerden ayrılmaz.
  • تا ز لالا می‏گریزی وصل نیست ** ز انکه لالا را ز شاهد فصل نیست‏

  • Ey azıcık bir şeyden kırılan sırça gönüllü, sen sabrın zevkini ne bilirsin? Hele o Çikil güzeline ulaşmak için çekilen sabrın lezzetini!
  • تو چه دانی ذوق صبر ای شیشه دل ** خاصه صبر از بهر آن نقش چگل‏

  • Savaş zevki, kudret ve kuvvetli ere göredir, karı tabiatlı adamsa ancak zekerden zevk alır. 3150
  • مرد را ذوق غزا و کر و فر ** مر مخنث را بود ذوق‏از ذکر