English    Türkçe    فارسی   

3
1009-1058

  • Mahşer güneşi doğuncaya dek sabret de âlem cisminin hareketini gör.
  • باش تا خورشید حشر آید عیان ** تا ببینی جنبش جسم جهان

  • Musa’nın elinde asâ, yılan oldu ya… Bütün âlemi de buna kıyas et. 1010
  • چون عصای موسی اینجا مار شد ** عقل را از ساکنان اخبار شد

  • Senin bir avuç topraktan ibaret olan varlığını nasıl bir cisim haline getirir? Bütün toprakları da bilgi ve anlayış sahibi bilmek gerek.
  • پاره‌ی خاک ترا چون مرد ساخت ** خاکها را جملگی شاید شناخت

  • Bunların hepsi de bu âleme göre ölü, fakat hakikat âleminde diridir. Burada susup duruyorlar ama orada söylemekteler.
  • مرده زین سو اند و زان سو زنده‌اند ** خامش اینجا و آن طرف گوینده‌اند

  • Onları hakikat âleminden bize yolladılar mı işte asâ, bize ejderha kesilir.
  • چون از آن سوشان فرستد سوی ما ** آن عصا گردد سوی ما اژدها

  • Dağlar, sese gelir, Davut’la beraber ırlar, ilahi okur, demir bile avucunda mum gibi yumuşar.
  • کوهها هم لحن داودی کند ** جوهر آهن بکف مومی بود

  • Rüzgâr, Süleyman’ı yüklenir, taşır; deniz Musa ile konuşur. 1015
  • باد حمال سلیمانی شود ** بحر با موسی سخن‌دانی شود

  • Ay, Ahmet’in işaretini emrini anlar, fermanına uyar; ateş, İbrahim’e ağustos gülü olur…
  • ماه با احمد اشارت‌بین شود ** نار ابراهیم را نسرین شود

  • Toprak, Karun’u yılan gibi sömürür, yutar; Hannâne direği akla, fikre sahip olur...
  • خاک قارون را چو ماری در کشد ** استن حنانه آید در رشد

  • Taş, Ahmet’e selâm verir; Dağ Yahya’ya haber yollar…
  • سنگ بر احمد سلامی می‌کند ** کوه یحیی را پیامی می‌کند

  • Hepsi de bunlara “ Biz size karşı duyar, görürüz… sizinle hoşuz, neşeliyiz. Fakat namahremlere karşı susup durmaktayız” derler.
  • ما سمعیعیم و بصیریم و خوشیم ** با شما نامحرمان ما خامشیم

  • Ama siz bir cemada gidiyor, ona yöneliyorsunuz. Artık cematların canına, sırrına nasıl mahrem olursunuz ki? 1020
  • چون شما سوی جمادی می‌روید ** محرم جان جمادان چون شوید

  • Cematlardan can âlemine gidin de âlemin cüzülerinin ahengini duyun!
  • از جمادی عالم جانها روید ** غلغل اجزای عالم بشنوید

  • O vakit cansız şeylerin tespihlerini apaçık duyarsın da tevil vesveselerine kapılmazsın.
  • فاش تسبیح جمادات آیدت ** وسوسه‌ی تاویلها نربایدت

  • Can âleminde kandiller yok da görmek için tevillere yapışıyorsun.
  • چون ندارد جان تو قندیلها ** بهر بینش کرده‌ای تاویلها

  • “Tespihten maksat, nasıl olur da zahirî tespih olur? Bu tespihte bulunan bu cansız şeyleri görmek de sapıklıktan başka bir şey değil.
  • که غرض تسبیح ظاهر کی بود ** دعوی دیدن خیال غی بود

  • Doğrusu şu: onları gören, ibret alır da Allah’ı tespih eder. 1025
  • بلک مر بیننده را دیدار آن ** وقت عبرت می‌کند تسبیح‌خوان

  • Sana Allah’ı tespih etmeyi hatırlıyor ya… İşte bu tespihe delil olmaları, onları tespih etmesi demektir” dersin.
  • پس چو از تسبیح یادت می‌دهد ** آن دلالت همچو گفتن می‌بود

  • İtizal ehlinin tevili budur işte. Hal nuruna sahip olmayan kişinin işi budur.
  • این بود تاویل اهل اعتزال ** و آن آنکس کو ندارد نور حال

  • İnsan, duygudan çıkmadı mı gayb âlemine tamamıyla yabancıdır.
  • چون ز حس بیرون نیامد آدمی ** باشد از تصویر غیبی اعجمی

  • Bu sözün sonu gelmez… Yılancı, o yılanı yüzlerce zahmetle çeke çeke,
  • این سخن پایان ندارد مارگیر ** می‌کشید آن مار را با صد زحیر

  • Bağdat’a kadar geldi. o maceracı adam, çarşıda bir hengâmedir koparmak için, 1030
  • تا به بغداد آمد آن هنگامه‌جو ** تا نهد هنگامه‌ای بر چارسو

  • Yılanı Şat kıyısına koydu. Bağdat şehrinde bir gürültüdür koptu,
  • بر لب شط مرد هنگامه نهاد ** غلغله در شهر بغداد اوفتاد

  • “Bir yılancı ejderha getirmiş, acayip görülmemiş mefret bir şey. Nasıl da avlamış?” diye,
  • مارگیری اژدها آورده است ** بوالعجب نادر شکاری کرده است

  • Yüz binlerce ahmak adam toplandı, ahmaklıklarından onlar da yılancı gibi yılana avlandılar.
  • جمع آمد صد هزاران خام‌ریش ** صید او گشته چو او از ابلهیش

  • Onlar, yılanı görmek için bekleşiyorlardı. O da etraftaki halk tamamıyla toplansın diye bekliyordu.
  • منتظر ایشان و هم او منتظر ** تا که جمع آیند خلق منتشر

  • Halk, iyice toplansın da elime geçecek para çok olsun diyordu. 1035
  • مردم هنگامه افزون‌تر شود ** کدیه و توزیع نیکوتر رود

  • Yüz binlerce herzevekil toplandı, halka oldular. Bir ayak, bin ayaküstüne geldi!
  • جمع آمد صد هزاران ژاژخا ** حلقه کرده پشت پا بر پشت پا

  • Kalabalıktan erkeğin kadından haberi yoktu. Halkla ileri gelenler birbirlerine girmiş âdeta kıyametten bir alâmet olmuştu.
  • مرد را از زن خبر نه ز ازدحام ** رفته درهم چون قیامت خاص و عام

  • Yılancı, yılanın üstündeki kilimi kımıldattıkça halk, parmaklarının ucuna basıp boyunlarını uzatıyordu.
  • چون همی حراقه جنبانید او ** می‌کشیدند اهل هنگامه گلو

  • Ejderha, zemheriden donmuştu. Yüzlerce kilimin, kebenin altındaydı.
  • و اژدها کز زمهریر افسرده بود ** زیر صد گونه پلاس و پرده بود

  • Yılancı, ihtiyatı elden bırakmamış, onu kalın iplerle bağlamıştı. 1040
  • بسته بودش با رسنهای غلیظ ** احتیاطی کرده بودش آن حفیظ

  • Fakat halkın toplanmasını beklerken epeyce bir zaman geçmiş, Irak güneşi, yılanın üstüne vurmuştu.
  • در درنگ انتظار و اتفاق ** تافت بر آن مار خورشید عراق

  • Güneş onu epeyce ısıtınca azasından soğuk ahlât sıyrılıp gitmişti.
  • آفتاب گرم‌سیرش گرم کرد ** رفت از اعضای او اخلاط سرد

  • O müddet zarfında ölü bir halde bulunan ejderha dirildi, kımıldamaya başladı.
  • مرده بود و زنده گشت او از شگفت ** اژدها بر خویش جنبیدن گرفت

  • Ölü yılanın kımıldadığını görünce halkın hayreti birken yüz bin oldu.
  • خلق را از جنبش آن مرده مار ** گشتشان آن یک تحیر صد هزار

  • Şaşkınlıklarından naralar atarak hep birden kaçışmaya koyuldular. 1045
  • با تحیر نعره‌ها انگیختند ** جملگان از جنبشش بگریختند

  • Ejderha, halkın gürültüsünden çatır, çatır bağlarını koparmaya başladı. İplerin her biri bir yana düştü.
  • می‌سکست او بند و زان بانگ بلند ** هر طرف می‌رفت چاقاچاق بند

  • İplerini koparıp kilimin altından sıyrıldı. Bir de ne görsünler, aslan gibi kükreyen çirkin, mefret bir ejderha!
  • بندها بسکست و بیرون شد ز زیر ** اژدهایی زشت غران همچو شیر

  • Kaçarken halk birbirini çiğnedi, birçok kişiler ayakaltında kalıp öldüler, ölülerden yüzlerce yığın oldu.
  • در هزیمت بس خلایق کشته شد ** از فتاده و کشتگان صد پشته شد

  • Yılancı, ben meğerse dağdan, ovadan ne getirmişim diye korkusundan yerinde katılıp kaldı.
  • مارگیر از ترس بر جا خشک گشت ** که چه آوردم من از کهسار و دشت

  • O kör koyun kurdu uyandırdı. Cahil, Azrail’in yanına kendi ayağıyla gitti. 1050
  • گرگ را بیدار کرد آن کور میش ** رفت نادان سوی عزرائیل خویش

  • Ejderha o ahmağı bir lokma ediverdi. Haccac’a kan dökmekten kolay ne var,
  • اژدها یک لقمه کرد آن گیج را ** سهل باشد خون‌خوری حجاج را

  • Sonra da bir direğe sarılıp kendisini sıktı, karnında herifin kemiklerini çatır, çatır kırdı.
  • خویش را بر استنی پیچید و بست ** استخوان خورده را در هم شکست

  • Senin nefsinde bir ejderhadır. O, nereden öldü ki? Dertten, eline fırsat düşmediğinden dondu, yoksa!
  • نفست اژدرهاست او کی مرده است ** از غم و بی آلتی افسرده است

  • Firavunun eline geçenler, onun da eline geçse neler yapmaz! Irmak bile, Firavunun emriyle akardı.
  • گر بیابد آلت فرعون او ** که بامر او همی‌رفت آب جو

  • Onun eline de böyle bir kudret düşse hemen firavunluğa başlar, yüzlerce Musa’nın da yolunu vurur, yüzlerce Harun’un da! 1055
  • آنگه او بنیاد فرعونی کند ** راه صد موسی و صد هارون زند

  • O ejderha, yoksulluk elinde bir kurtcağız kesilir. Mevki ve mal yüzünden bir sivrisinek büyür, çaylaklaşır!
  • کرمکست آن اژدها از دست فقر ** پشه‌ای گردد ز جاه و مال صقر

  • Ejderhayı ayrılık karı içinde tut, sakın onu Irak güneşinin altına getirme.
  • اژدها را دار در برف فراق ** هین مکش او را به خورشید عراق

  • Ejderhan donmuş bir halde iken selâmettesin fakat kurtuldu, kendine geldi mi ona lokma olursun.
  • تا فسرده می‌بود آن اژدهات ** لقمه‌ی اویی چو او یابد نجات