English    Türkçe    فارسی   

3
2199-2248

  • Her şeyin sonu, önden belli olmaz, gizlidir. Fakat meydana çıkınca akıllı da görür, cahil de!
  • اولش پوشیده باشد و آخر آن ** عاقل و جاهل ببیند در عیان

  • Mademki ayıbı görmüyorsun, bari ihtiyatı elden bırakma, sele verme behey inatçı! 2200
  • گر نبینی واقعه‌ی غیب ای عنود ** حزم را سیلاب کی اندر ربود

  • İhtiyat nedir? Her an ansızın gelebilecek bir belâyı görmek!
  • حزم چه بود بدگمانی بر جهان ** دم بدم بیند بلای ناگهان

  • İhtiyatlı adamın düşünceleri
  • تصورات مرد حازم

  • Hani ansızın bir aslan çıkagelir de adamı kapıp ormanlığa götürür ya…
  • آنچنانک ناگهان شیری رسید ** مرد را بربود و در بیشه کشید

  • O adam, aslan tarafından götürülürken ne düşünürse sen de ey din üstadı, onu düşün!
  • او چه اندیشد در آن بردن ببین ** تو همان اندیش ای استاد دین

  • Kaza ve kader aslanı, bir işle güçle meşgulken bizim canımızı alır, ormanlara götürüverir.
  • می‌کشد شیر قضا در بیشه‌ها ** جان ما مشغول کار و پیشه‌ها

  • Bu da şuna benzer: Halk, yoksulluktan korkar, ama boğazlarına kadar acı suya batarlar. 2205
  • آنچنانک از فقر می‌ترسند خلق ** زیر آب شور رفته تا به حلق

  • O yoksulluğu yaratandan korksalardı onlara yeryüzünde defineler aşikâr olurdu.
  • گر بترسندی از آن فقرآفرین ** گنجهاشان کشف گشتی در زمین

  • Hepsi de gam korkusuyla gamın içine batmışlar, varlık kaygısıyla yokluğa düşmüşlerdir!
  • جمله‌شان از خوف غم در عین غم ** در پی هستی فتاده در عدم

  • Dekukî’nin şefaat etmesi ve geminin kurtulmasına duası
  • دعا و شفاعت دقوقی در خلاص کشتی

  • Dekukî o kıyameti görünce merhameti coştu, gözyaşları akmaya başladı.
  • چون دقوقی آن قیامت را بدید ** رحم او جوشید و اشک او دوید

  • Yarabbi, dedi, onların yaptıklarına bakma, ey lütuf sahibi padişah, ellerini tut, imdatlarına yetiş.
  • گفت یا رب منگر اندر فعلشان ** دستشان گیر ای شه نیکو نشان

  • Ey eli denize de yetişen, karaya da. Onları sağlıkla, selâmetle kıyıya çıkar. 2210
  • خوش سلامتشان به ساحل با زبر ** ای رسیده دست تو در بحر و بر

  • Ey ebedî kerem merhamet sahibi, o kötü kişilerden bu kötülüğü defet!
  • ای کریم و ای رحیم سرمدی ** در گذار از بدسگالان این بدی

  • Bedava olarak insanlara yüzlerce göz, yüzlerce kulak veren, rüşvetsiz akıl, fikir ihsan eden Allah.
  • ای بداده رایگان صد چشم و گوش ** بی ز رشوت بخش کرده عقل و هوش

  • Sen, biz hak etmeden lütuflarda, ihsanlarda bulunursun. Nimetlerine karşı yaptığımız kâfirliklerle hatalarımızı hep görürsün.
  • پیش از استحقاق بخشیده عطا ** دیده از ما جمله کفران و خطا

  • Ey ulu Allah, bizim şanımız ulu ulu günahlarda bulunmaktır. Fakat sen, bunları lütfunla affetmeye kaadirsin.
  • ای عظیم از ما گناهان عظیم ** تو توانی عفو کردن در حریم

  • Biz, hırstan, şehvetten kendi kendimizi yaktık. Bu duayı da senden öğrendik Yarabbi. 2215
  • ما ز آز و حرص خود را سوختیم ** وین دعا را هم ز تو آموختیم

  • Bize duada bulunmak için müsaade etmen, dua öğretmen, böyle bir karanlığı aydınlatman hürmetine sen bunlara acı.
  • حرمت آن که دعا آموختی ** در چنین ظلمت چراغ افروختی

  • İhtiyarsız bir surette şefkatli analar gibi dua edip duruyor.
  • همچنین می‌رفت بر لفظش دعا ** آن زمان چون مادران با وفا

  • Gözlerinden yaşlar akıyordu. Kendisinde olmaksızın ettiği dua, gökyüzüne yüceltmekteydi.
  • اشک می‌رفت از دو چشمش و آن دعا ** بی خود از وی می بر آمد بر سما

  • O ihtiyarsız dua, yok mu? Bambaşka bir şeydir. O da, adamın kendisinden değildir, Allah’tandır. Allah ilhamıdır.
  • آن دعای بی خودان خود دیگرست ** آن دعا زو نیست گفت داورست

  • O esnada insan, yok olur, o duada bulunan Allah’tır; dua da Allah’tandır, icabette. 2220
  • آن دعا حق می‌کند چون او فناست ** آن دعا و آن اجابت از خداست

  • Arada vasıta olarak mahlûk yoktur. O niyazdan cismin de haberi yoktur, canın da.
  • واسطه‌ی مخلوق نه اندر میان ** بی‌خبر زان لابه کردن جسم و جان

  • Lütuf ve merhamet sahibi olan Allah kulları, işleri düzeltmekte Allah huyuna sahiptirler.
  • بندگان حق رحیم و بردبار ** خوی حق دارند در اصلاح کار

  • Onlar, şiddet zamanı, sıkıntı vakti, rüşvet almaksızın mahlûkata acırlar yardımda bulunurlar.
  • مهربان بی‌رشوتان یاری‌گران ** در مقام سخت و در روز گران

  • Ey belâlara uğramış adam, kendine gel de bunları ara… Kendine gel de belâ vaktinde onların duasını ganimet bil!
  • هین بجو این قوم را ای مبتلا ** هین غنیمت دارشان پیش از بلا

  • O Allah erinin duasıyla gemi kurtuldu. Gemidekilerse kendi gayretleriyle, 2225
  • رست کشتی از دم آن پهلوان ** واهل کشتی را بجهد خود گمان

  • Kendi ihtiyatlarıyla hünerler gösterip oku hedefe attılar, gemiyi kurtardılar zannındaydılar.
  • که مگر بازوی ایشان در حذر ** بر هدف انداخت تیری از هنر

  • Av esnasında tilkiyi ayakları kurtarır da mağrur tilki, kendisini kuyruğu kurtardı sanır.
  • پا رهاند روبهان را در شکار ** و آن زدم دانند روباهان غرار

  • Canımızı pusudan bu kurtardı diye kuyruğu ile oynar, kuyruğunu sever!
  • عشقها با دم خود بازند کین ** می‌رهاند جان ما را در کمین

  • A tilki, ayağını taştan koru… A açgözlü sersem, ayak olmasa kuyruk ne yapabilir ki?
  • روبها پا را نگه دار از کلوخ ** پا چو نبود دم چه سود ای چشم‌شوخ

  • Biz de tilkilere benzeriz, bizi yüzlerce çeşit belâlardan kurtaran ayaklarımız, ulularımızdır. 2230
  • ما چو روباهان و پای ما کرام ** می‌رهاندمان ز صدگون انتقام

  • Derin hilelerimiz, kuyruğumuza benzer de biz onunla sağdan, soldan oynar, onunla oynaşır dururuz!
  • حیله‌ی باریک ما چون دم ماست ** عشقها بازیم با دم چپ و راست

  • İstidlâle yapışır, hileye koyulur, falan adam, feşman adam bize şaşsın kalsın diye kuyruğumuzu sallarız!
  • دم بجنبانیم ز استدلال و مکر ** تا که حیران ماند از ما زید و بکر

  • Halkın hayran olmasını isteriz, hatta tamah elimizi Allahlığa bile uzatırız.
  • طالب حیرانی خلقان شدیم ** دست طمع اندر الوهیت زدیم

  • Afsunlarla gönüller alalım deriz ama çukura düştüğümüzü görmeyiz.
  • تا بافسون مالک دلها شویم ** این نمی‌بینیم ما کاندر گویم

  • Behey kaltaban, çukura düşmüşsün, kuyudasın sen. Başkalarını bırak, kendine bak! 2235
  • در گوی و در چهی ای قلتبان ** دست وا دار از سبال دیگران

  • Güzel hoş bir bahçeye var da ondan sonra halkın eteğini tut, çek!
  • چون به بستانی رسی زیبا و خوش ** بعد از آن دامان خلقان گیر و کش

  • Ey dört unsurlu beş duyguya, altı cihete hapis olup kalmış adam, ne güzel yerin var, hadi, başkalarını da çek oraya!
  • ای مقیم حبس چار و پنج و شش ** نغز جایی دیگران را هم بکش

  • Ey eşeğe kul olan, ey eşeğin kuyruğunun altına lâyık olan, öpülecek bir yer buldunsa hadi bizi de götür!
  • ای چو خربنده حریف کون خر ** بوسه گاهی یافتی ما را ببر

  • Sevgilinin kulluğu, sana el vermedikçe bu padişahlık meyli nereden geldi sana?
  • چون ندادت بندگی دوست دست ** میل شاهی از کجاات خاستست

  • Sen, halkın sana aferin, yaşa demesi halkın takdir etmesi havasındasın! Hâlbuki canının boynuna bir kiriştir bağlamışsın! 2240
  • در هوای آنک گویندت زهی ** بسته‌ای در گردن جانت زهی

  • Behey tilki, bu hile kuyruğunu bırak, gönlünü, gönül sahiplerine vakfet.
  • روبها این دم حیلت را بهل ** وقف کن دل بر خداوندان دل

  • Aslana sığınırsan kebabın azalmaz… Murdar ölü etine pek koşma!
  • در پناه شیر کم ناید کباب ** روبها تو سوی جیفه کم شتاب

  • Gönül, sen bir cüz’e benzersin, küllüne varır, ulaşırsan Allah’a makbul olursun.
  • تو دلا منظور حق آنگه شوی ** که چو جزوی سوی کل خود روی

  • Allah, “Biz gönle bakarız, su ve topraktan ibaret olan surete değil” diyor.
  • حق همی‌گوید نظرمان در دلست ** نیست بر صورت که آن آب و گلست

  • Sen dersin ki bizim gönlümüz var. Öyle ama gönül arşın yücesindedir, aşağılıklarda değil! 2245
  • تو همی‌گویی مرا دل نیز هست ** دل فراز عرش باشد نه به پست

  • Kara toprakta da su olur ama o suyla aptes alamazsın ki!
  • در گل تیره یقین هم آب هست ** لیک زان آبت نشاید آب‌دست

  • O da sudur, sudur ama toprakla karışık… Gayri sakın gönlüne gönül deme.
  • زانک گر آبست مغلوب گلست ** پس دل خود را مگو کین هم دلست

  • Göklerden yüce olan gönül, ya Abdal’ın gönlüdür, ya da Peygamberin.
  • آن دلی کز آسمانها برترست ** آن دل ابدال یا پیغامبرست