English    Türkçe    فارسی   

3
35-84

  • Onlar, binlerce kişi olsalar yine bir kişiden fazla değildirler. Hayallere kapılanlar gibi sayı düşünmezler ki. 35
  • گر هزارانند یک کس بیش نیست ** چون خیالاتی عدد اندیش نیست

  • Yiyenle yenenin boğazı, gırtlağı var… Galiple mağlûbun aklı reyi.
  • آکل و ماکول را حلقست و نای ** غالب و مغلوب را عقلست و رای

  • Allah adalet asâsına boğaz verdi de o kadar sopaları, o kadar ipleri yedi.
  • حلق بخشید او عصای عدل را ** خورد آن چندان عصا و حبل را

  • Öyle olduğu halde o yemeden semirmedi, şişmedi. Yiyişi de hayvan yiyişi değildi, kendisi de hayvan değil.
  • واندرو افزون نشد زان جمله اکل ** زانک حیوانی نبودش اکل و شکل

  • Allah her doğan hayali yesin diye yakına da, asâya verdiği gibi boğaz verdi.
  • مر یقین را چون عصا هم حلق داد ** تا بخورد او هر خیالی را که زاد

  • Âyan gibi maaninin de boğazı vardır… Maaniyi rızıklandıran da Allah’tır. 40
  • پس معانی را چو اعیان حلقهاست ** رازق حلق معانی هم خداست

  • Balıktan aya kadar mahlûkattan hiçbiri yoktur ki gıdayı çekecek, yiyecek ağzı olmasın.
  • پس ز مه تا ماهی هیچ از خلق نیست ** که بجذب مایه او را حلق نیست

  • Nefsin boğazı vesveseden boşaldı mı ululuk vahyine konuk olur.
  • حلق جان از فکر تن خالی شود ** آنگهان روزیش اجلالی شود

  • Fakat bil ki bunun şartı mizacı tebdil etmektir. Çünkü kötülerin ölümü kötü mizaçtandır.
  • شرط تبدیل مزاج آمد بدان ** کز مزاج بد بود مرگ بدان

  • İnsanın mizacı toprak yemeye alışırsa rengi sararır, kötüleşir. İnsan hastalanır, düşkün bir hale gelir.
  • چون مزاج آدمی گل‌خوار شد ** زرد و بدرنگ و سقیم و خوار شد

  • Fakat kötü mizacı değişirse kötülüğü gider, yüzü çırağ gibi parlar. 45
  • چون مزاج زشت او تبدیل یافت ** رفت زشتی از رخش چون شمع تافت

  • Dadı, süt emer çocuğunu türlü, türlü nimetlerden gıdalandırır.
  • دایه‌ای کو طفل شیرآموز را ** تا بنعمت خوش کند پدفوز را

  • Ama çoğunu memeden kesti mi ona yüzlerce bahçelerin, bostanların yolunu açar.
  • گر ببندد راه آن پستان برو ** برگشاید راه صد بستان برو

  • Çünkü meme, o zayıf çocuk için binlerce nimetlerin, binlerce yemeklerin, binlerce ekmeklerin hicabıdır.
  • زانک پستان شد حجاب آن ضعیف ** از هزاران نعمت و خوان و رغیف

  • Hulâsa yaşamamız, sütten kesilmemize bağlıdır. Sen de yavaş, yavaş kendini gıdadan kesmeye çalış vesselâm.
  • پس حیات ماست موقوف فطام ** اندک اندک جهد کن تم الکلام

  • İnsan, ana karnındayken kan emer, varlığı kanladır, bedenin nesçi kanla vücut bulur. 50
  • ون جنین بد آدمی بد خون غذا ** از نجس پاکی برد مومن کذا 

  • Kandan kesilince gıdası süt olur, sütten kesilince lokma yemeğe başlar.
  • از فطام خون غذااش شیر شد ** وز فطام شیر لقمه‌گیر شد

  • Lokmadan kesildi mi Lokman kesilir, gizli matlûba talip olur.
  • وز فطام لقمه لقمانی شود ** طالب اشکار پنهانی شود

  • Ana karnındaki çocuğa birisi dese ki: Dışarda pek düzgün, pek güzel bir âlem var…
  • گر جنین را کس بگفتی در رحم ** هست بیرون عالمی بس منتظم

  • Boyuna, enine geniş bir yeryüzü… Orada nice nimetler var, nice sonsuz yiyecek şeyler.
  • یک زمینی خرمی با عرض و طول ** اندرو صد نعمت و چندین اکول

  • Dağlar, denizler, ovalar, bostanlar, bağlar, çayırlar… 55
  • کوهها و بحرها و دشتها ** بوستانها باغها و کشتها

  • Pek yüksek, ziyadar bir gökyüzü… Güneş, ay ışığı, yüzlerce süha yıldızı.
  • آسمانی بس بلند و پر ضیا ** آفتاب و ماهتاب و صد سها

  • Yıldızdan, poyrazdan, doğudan, batıdan esen yeller… Bağlar bahçeler gelin gibi süslenmekte, bezenmekte.
  • از جنوب و از شمال و از دبور ** باغها دارد عروسیها و سور

  • O âlemdeki şaşılacak şeyler anlatılamaz ki… Sen, neden bu kapkaranlık yerde mihnetler içindesin?
  • در صفت ناید عجایبهای آن ** تو درین ظلمت چه‌ای در امتحان

  • Bu daracık çarmıhta kan yemektesin; hapis içinde, pislikler içinde, sıkıntılar içindesin.
  • خون خوری در چارمیخ تنگنا ** در میان حبس و انجاس و عنا

  • Çocuk, kendi haline bakıp bunları inkâr eder, bu elçilikten yüz çevirir, kâfir olur. 60
  • او بحکم حال خود منکر بدی ** زین رسالت معرض و کافر شدی

  • Olmayacak şey, hileden, yalandan başka bir şey değil, der. Kör adamın vehmi, bunu anlamaktan ne kadar uzak!
  • کین محالست و فریبست و غرور ** زانک تصویری ندارد وهم کور

  • Buna benzer bir şey görmediği için münkir idraki bunu da kavramaz.
  • جنس چیزی چون ندید ادراک او ** نشنود ادراک منکرناک او

  • İşte cihandaki halk da buna benzer. Abdal, onlara öbür âlemden bahsetti mi,
  • همچنانک خلق عام اندر جهان ** زان جهان ابدال می‌گویندشان

  • “Bu dünya kapkaranlık, dapdaracık bir kuyudur… Bu kuyunun dışında renksiz, kokusuz bir âlem var” dedi mi.
  • کین جهان چاهیست بس تاریک و تنگ ** هست بیرون عالمی بی بو و رنگ

  • Bu söz onların hiçbirinin kulağına girmez. Çünkü bu dünya tamahı, kuvvetli ve büyük yerdedir. 65
  • هیچ در گوش کسی زیشان نرفت ** کین طمع آمد حجاب ژرف و زفت

  • Tamah, kulağa bir şey duyurmaz. Garez, gözü kapar adama bir şey anlatmaz.
  • گوش را بندد طمع از استماع ** چشم را بندد غرض از اطلاع

  • Nitekim o ana karnındaki çocuk da kana tamah ettiğinden, o aşağılık yurtlara kan, onun gıdası olduğundan.
  • همچنانک آن جنین را طمع خون ** کان غذای اوست در اوطان دون

  • Tamah ona bu âleme sözü duyurmaz. Bedendeki kanı, gönlüne sevdirir.
  • از حدیث این جهان محجوب کرد ** غیر خون او می‌نداند چاشت خورد

  • Hırslarından fil yavrularını yiyenler ve yemeyin diyenin öğüdünü dinlemeyenler
  • قصه‌ی خورندگان پیل‌بچه از حرص و ترک نصیحت ناصح

  • Bilmem işittin mi? Akıllı, bir adam, Hindistan’ da dostlarından iki üç kişinin
  • آن شنیدی تو که در هندوستان ** دید دانایی گروهی دوستان

  • Uzak bir seferden geldiklerini, aç ve çıplak bir halde bulunduklarını gördü. 70
  • گرسنه مانده شده بی‌برگ و عور ** می‌رسیدند از سفر از راه دور

  • Bilgiden doğma merhameti coşup “ Hoş geldiniz” dedi, güller gibi açıldı.
  • مهر داناییش جوشید و بگفت ** خوش سلامیشان و چون گلبن شکفت

  • “Biliyorum… Karnınız bomboş, pek açsınız. Açlıktan âdeta Kerbelâ’ya düşmüşsünüz, bu yüzden bütün mihnetlere uğramışsınız.
  • گفت دانم کز تجوع وز خلا ** جمع آمد رنجتان زین کربلا

  • Fakat dostlar, aman Allah için olsun sakın fil yavrusu yemeyin.
  • لیک الله الله ای قوم جلیل ** تا نباشد خوردتان فرزند پیل

  • Şimdi gideceğiniz yolda filler vardır… Benim öğüdümü can-ü gönülden dinleyin.
  • پیل هست این سو که اکنون می‌روید ** پیل‌زاده مشکرید و بشنوید

  • Yolunuzdaki fil yavrularını avlamak istersiniz. Bu gönlünüze pek hoş gelir. 75
  • پیل‌بچگانند اندر راهتان ** صید ایشان هست بس دلخواهتان

  • Onlar pek kuvvetsiz. Pek lâtif ve semizdir. Fakat anaları pusudadır, onları korur.
  • بس ضعیف‌اند و لطیف و بس سمین ** لیک مادر هست طالب در کمین

  • Yavrusunun ardından feryad-ü figan ederek yüz fersah yol yürür, evlâdını arar durur.
  • از پی فرزند صد فرسنگ راه ** او بگردد در حنین و آه آه

  • Hortumundan ateşler saçar, dumanlar savurur. Yavrularına merhameti çoktur. Sakın ha yavrularını avlamayın” dedi.
  • آتش و دود آید از خرطوم او ** الحذر زان کودک مرحوم او

  • Yavrum, veliler de Allah çocuklarıdır. Onlar ortada olsun, olmasın… Allah, mallarını, canlarını korur, onların ahvalinden haberdardır.
  • اولیا اطفال حق‌اند ای پسر ** غایبی و حاضری بس با خبر

  • Sakın noksanlarını bulup aleyhlerine gıybet etme. Onlar için kin güden, onların öcünü alan Allah’tır. 80
  • غایبی مندیش از نقصانشان ** کو کشد کین از برای جانشان

  • Allah dedi ki: Bu veliler benim çocuklarımdır. Gariplik âlemindedirler, eşleri yoktur. Ne işleri vardır, ne güçleri.
  • گفت اطفال من‌اند این اولیا ** در غریبی فرد از کار و کیا

  • Halkı imtihan için hor ve yetim görünürler. Fakat hakikatte dostları da benim, nedimleri de.
  • از برای امتحان خوار و یتیم ** لیک اندر سر منم یار و ندیم

  • Hepsi de benim korumama arka vermiştir. Sanki onlar, benim cüzilerimdir.
  • پشت‌دار جمله عصمتهای من ** گوییا هستند خود اجزای من

  • Sakın, sakın! Bunlar benim hırka giyenlerimdir. Binlerce kişi arasında yüz binlerce kişidirler, fakat yine de hepsi bir vücuttur.”
  • هان و هان این دلق‌پوشان من‌اند ** صد هزار اندر هزار و یک تن‌اند