English    Türkçe    فارسی   

3
4310-4359

  • Akılsız kişileri her türlü yel kapıp gider. Çünkü onların kuvvetleri sağlam değildir. 4310
  • مر سفیهان را رباید هر هوا ** زانک نبودشان گرانی قوی

  • Kötü ve hayırsız adam, lengersiz gemidir; ne demir atmıştır, ne bir yere bağlıdır; deli rüzgârlardan kurtulamaz ki.
  • کشتی بی‌لنگر آمد مرد شر ** که ز باد کژ نیابد او حذر

  • Akıllıya emniyet ve huzur veren akıl lengeridir… Akıllılardan bir lenger dilen!
  • لنگر عقلست عاقل را امان ** لنگری در یوزه کن از عاقلان

  • İnsan, o cömertlik denizinin inci hazinesinden akıl, fikir kazanırsa
  • او مددهای خرد چون در ربود ** از خزینه در آن دریای جود

  • Bunların yardımıyla gönlü marifetler elde eder, gönüllükten çıkar, yücelir… Gözleri de nurlanır.
  • زین چنین امداد دل پر فن شود ** بجهد از دل چشم هم روشن شود

  • Çünkü nur, gönülden doğar da bu göze vurur. Gönül olmasa gözün hiç bir şey göremez. 4315
  • زانک نور از دل برین دیده نشست ** تا چو دل شد دیده‌ی تو عاطلست

  • Gönül, akıl nurlarıyla nurlanırsa o nurlardan göze de bir pay verir.
  • دل چو بر انوار عقلی نیز زد ** زان نصیبی هم بدو دیده دهد

  • Bil ki gökten inen mübarek su, gönüllere gelen vahiydir, dillere gelen doğru sözlülüktür.
  • پس بدان کاب مبارک ز آسمان ** وحی دلها باشد و صدق بیان

  • Biz de tay gibi ırmaktan su içelim de bizi kınayan vesveseciye bakmayalım, aldırış etmeyelim.
  • ما چو آن کره هم آب جو خوریم ** سوی آن وسواس طاعن ننگریم

  • Peygamberlerin izini izliyorsan yola düş, halkın bütün kınamalarını hava say!
  • پی‌رو پیغمبرانی ره سپر ** طعنه‌ی خلقان همه بادی شمر

  • Yol aşan, menzil alan yol erleri ne vakit köpeklerin havlamasına kulak astılar? 4320
  • آن خداوندان که ره طی کرده‌اند ** گوش فا بانگ سگان کی کرده‌اند

  • Konuk öldüren mescit hikâyesinin sonu
  • بقیه‌ی ذکر آن مهمان مسجد مهمان‌کش

  • O tertemiz aslan adama mescitte neler göründü? Sen onu söyle yine!
  • باز گو کان پاک‌باز شیرمرد ** اندر آن مسجد چه بنمودش چه کرد

  • Mescitte, suya gark olmuş adam nasıl uyursa öyle uyudu.
  • خفت در مسجد خود او را خواب کو ** مرد غرقه گشته چون خسپد بجو

  • Gam denizine batmış âşıkların uykusu, daima kuş ve balık uykusudur.
  • خواب مرغ و ماهیان باشد همی ** عاشقان را زیر غرقاب غمی

  • Gece yarısı korkunç bir sestir geldi: Ey kendisine fayda dileyen, geleyim mi, geleyim mi?
  • نیمشب آواز با هولی رسید ** کایم آیم بر سرت ای مستفید

  • Bu şiddetli ses tam beş kere geldi, korkudan adamın yüreği çatlıyor, paramparça oluyordu. 4325
  • پنج کرت این چنین آواز سخت ** می‌رسید و دل همی‌شد لخت‌لخت

  • “Onları atlı, yaya askerlerinle çağır” ayetinin tefsiri
  • تفسیر آیت واجلب علیهم بخیلک و رجلک

  • Sen de din yoluna girmeyi, o yolda çalışmayı kurarsın ama şeytan, içinden seslenir:
  • تو چو عزم دین کنی با اجتهاد ** دیو بانگت بر زند اندر نهاد

  • “A sapık, o yola gitme, eziyetlere düşer, yoksul olur, kalırsın.
  • که مرو زان سو بیندیش ای غوی ** که اسیر رنج و درویشی شوی

  • Dostlarından ayrı düşer, hor hakir bir hale gelir, pişman olursun!”
  • بی‌نوا گردی ز یاران وابری ** خوار گردی و پشیمانی خوری

  • Sen de o melun Şeytan’ın sesinden korkar, yakinden kaçar, sapıklığa düşersin.
  • تو ز بیم بانگ آن دیو لعین ** وا گریزی در ضلالت از یقین

  • “Hele yarın, hele öbür gün din yoluna girer, koşar, yürürüm… Daha önümüzde vakit var” dersin. 4330
  • که هلا فردا و پس فردا مراست ** راه دین پویم که مهلت پیش ماست

  • Sağdan, soldan ölümün gelip çattığını görürsün… Komşuların ölür, evlerinden feryatlar yücelir.
  • مرگ بینی باز کو از چپ و راست ** می‌کشد همسایه را تا بانگ خاست

  • Derken yine can korkusuyla din yoluna girmeye niyetlenir, bir an olsun kendini adam edersin.
  • باز عزم دین کنی از بیم جان ** مرد سازی خویشتن را یک زمان

  • Ben korkup ayağımı geri çekmem diye ilimden, hikmetten silahlar kuşanırsın.
  • پس سلح بر بندی از علم و حکم ** که من از خوفی نیارم پای کم

  • Bu sırada şeytan yine hileye sapar, seslenir: “Bu kulluk kılıcından kork, geri dön!”
  • باز بانگی بر زند بر تو ز مکر ** که بترس و باز گرد از تیغ فقر

  • Yine korkar, aydın yoldan kaçar, o ilim ve hüner silâhlarını atarsın. 4335
  • باز بگریزی ز راه روشنی ** آن سلاح علم و فن را بفکنی

  • Yıllardır bir ses, bir bağırış yüzünden ona kulsun… Hırkanı böyle bir karanlığa atmışsın.
  • سالها او را به بانگی بنده‌ای ** در چنین ظلمت نمد افکنده‌ای

  • Şeytanların bağırışlarındaki heybet, halkı kıskıvrak bağlamış, boğazlarını sıkmıştır.
  • هیبت بانگ شیاطین خلق را ** بند کردست و گرفته حلق را

  • Onların canları, nura kavuşmaktan öyle meyus olmuştur ki kâfirlerin ruhları da kabirdekilerin dirilmesinden ancak o kadar meyustur.
  • تا چنان نومید شد جانشان ز نور ** که روان کافران ز اهل قبور

  • O melunun sesinin heybeti bu olursa gayrı Allah’ın sesindeki heybet ne olur?
  • این شکوه بانگ آن ملعون بود ** هیبت بانگ خدایی چون بود

  • Doğandan aslı, nesli belli olan keklik korkar. Sineğe o korkudan pay yoktur. 4340
  • هیبت بازست بر کبک نجیب ** مر مگس را نیست زان هیبت نصیب

  • Çünkü doğan, sinek avlamaz ki… Sinekleri ancak örümcekler avlar.
  • زانک نبود باز صیاد مگس ** عنکبوتان می مگس گیرند و بس

  • Şeytan örümcek, senin gibi sineğe galiptir. Keklikle, karakuşla işi yok!
  • عنکبوت دیو بر چون تو ذباب ** کر و فر دارد نه بر کبک و عقاب

  • Şeytanların bağırışları, kötü kişilere çobanlık eder. Padişahın sesiyse velilerin bekçisidir.
  • بانگ دیوان گله‌بان اشقیاست ** بانگ سلطان پاسبان اولیاست

  • Bu suretle birbirinden uzak olan bu iki ses birbirine karışmaz… Tatlı denizden bir katra bile acı denize taşmaz.
  • تا نیامیزد بدین دو بانگ دور ** قطره‌ای از بحر خوش با بحر شور

  • Gece yarısı mescitteki konuğa tılsım sesinin gelmesi
  • رسیدن بانگ طلسمی نیم‌شب مهمان مسجد را

  • Şimdi o şiddetli ses hikâyesini dinle. O iyi bahtlı konuk, sesi duyunca yerinden bile kıpırdamadı. 4345
  • بشنو اکنون قصه‌ی آن بانگ سخت ** که نرفت از جا بدان آن نیکبخت

  • Dedi ki: “Bu ses, bayram davulu sesi… Neden korkacakmışım? Tokmağı yiyen davul; o korksun!
  • گفت چون ترسم چو هست این طبل عید ** تا دهل ترسد که زخم او را رسید

  • Ey kalbi olmayan boş davullar, can bayramınızdan kısmetiniz, tokmaktan ibaret.
  • ای دهلهای تهی بی قلوب ** قسمتان از عید جان شد زخم چوب

  • Kıyamet bayramında dinsizler davul… Biz ise gül gibi gülmekteyiz, bayrama erişenlere benziyoruz.
  • شد قیامت عید و بی‌دینان دهل ** ما چو اهل عید خندان همچو گل

  • Şimdi duy da bak, bu davul nasıl ses vermekte… Devlet tenceresi nasıl kaynamakta
  • بشنو اکنون این دهل چون بانگ زد ** دیگ دولتبا چگونه می‌پزد

  • O er, davulun sesini duyunca “Gönlüm, bayram davulundan nasıl olur da korkar?” dedi. 4350
  • چونک بشنود آن دهل آن مرد دید ** گفت چون ترسد دلم از طبل عید

  • Kendi kendisine dedi ki: “Gönül, titreme, korkma… yakine erişmiş kötü gönüllülerin canları öldü gitti.
  • گفت با خود هین ملرزان دل کزین ** مرد جان بددلان بی‌یقین

  • Haydar gibi ya ülkeyi zapt ederim ya canım bedenimden gider.”
  • وقت آن آمد که حیدروار من ** ملک گیرم یا بپردازم بدن

  • Yerinden fırladı bağırdı: “Ey ulu adam, işte buracıkta hazırım; hadi, ersen gel!”
  • بر جهید و بانگ بر زد کای کیا ** حاضرم اینک اگر مردی بیا

  • Tılsım, hemencecik bozuldu, her taraftan ulam ulam altın dökülmeye başladı.
  • در زمان بشکست ز آواز آن طلسم ** زر همی‌ریزید هر سو قسم قسم

  • Öyle altın döküldü ki oğlancağız, kapının bile kapanıp açılmayacağından korktu. 4355
  • ریخت چند این زر که ترسید آن پسر ** تا نگیرد زر ز پری راه در

  • Ondan sonra o kuvvetli aslan kalktı, ta seher çağına kadar altını dışarıya taşımakla uğraştı.
  • بعد از آن برخاست آن شیر عتید ** تا سحرگه زر به بیرون می‌کشید

  • Altınları gömmekte, sonra yine gelip çuvallara, torbalara doldurarak dışarıya götürmekteydi.
  • دفن می‌کرد و همی آمد بزر ** با جوال و توبره بار دگر

  • O canıyla oynayan er, gerisin geriye çekilip kaçan korkakların rağmine definelerine sahip oldu.
  • گنجها بنهاد آن جانباز از آن ** کوری ترسانی واپس خزان

  • Her kör ve hakikatten uzak kalmış altına tapan kişinin hatırına bu hikâyeyi duyunca derhal zahiri altın gelir.
  • این زر ظاهر بخاطر آمدست ** در دل هر کور دور زرپرست