English    Türkçe    فارسی   

3
51-100

  • Kandan kesilince gıdası süt olur, sütten kesilince lokma yemeğe başlar.
  • از فطام خون غذااش شیر شد ** وز فطام شیر لقمه‌گیر شد

  • Lokmadan kesildi mi Lokman kesilir, gizli matlûba talip olur.
  • وز فطام لقمه لقمانی شود ** طالب اشکار پنهانی شود

  • Ana karnındaki çocuğa birisi dese ki: Dışarda pek düzgün, pek güzel bir âlem var…
  • گر جنین را کس بگفتی در رحم ** هست بیرون عالمی بس منتظم

  • Boyuna, enine geniş bir yeryüzü… Orada nice nimetler var, nice sonsuz yiyecek şeyler.
  • یک زمینی خرمی با عرض و طول ** اندرو صد نعمت و چندین اکول

  • Dağlar, denizler, ovalar, bostanlar, bağlar, çayırlar… 55
  • کوهها و بحرها و دشتها ** بوستانها باغها و کشتها

  • Pek yüksek, ziyadar bir gökyüzü… Güneş, ay ışığı, yüzlerce süha yıldızı.
  • آسمانی بس بلند و پر ضیا ** آفتاب و ماهتاب و صد سها

  • Yıldızdan, poyrazdan, doğudan, batıdan esen yeller… Bağlar bahçeler gelin gibi süslenmekte, bezenmekte.
  • از جنوب و از شمال و از دبور ** باغها دارد عروسیها و سور

  • O âlemdeki şaşılacak şeyler anlatılamaz ki… Sen, neden bu kapkaranlık yerde mihnetler içindesin?
  • در صفت ناید عجایبهای آن ** تو درین ظلمت چه‌ای در امتحان

  • Bu daracık çarmıhta kan yemektesin; hapis içinde, pislikler içinde, sıkıntılar içindesin.
  • خون خوری در چارمیخ تنگنا ** در میان حبس و انجاس و عنا

  • Çocuk, kendi haline bakıp bunları inkâr eder, bu elçilikten yüz çevirir, kâfir olur. 60
  • او بحکم حال خود منکر بدی ** زین رسالت معرض و کافر شدی

  • Olmayacak şey, hileden, yalandan başka bir şey değil, der. Kör adamın vehmi, bunu anlamaktan ne kadar uzak!
  • کین محالست و فریبست و غرور ** زانک تصویری ندارد وهم کور

  • Buna benzer bir şey görmediği için münkir idraki bunu da kavramaz.
  • جنس چیزی چون ندید ادراک او ** نشنود ادراک منکرناک او

  • İşte cihandaki halk da buna benzer. Abdal, onlara öbür âlemden bahsetti mi,
  • همچنانک خلق عام اندر جهان ** زان جهان ابدال می‌گویندشان

  • “Bu dünya kapkaranlık, dapdaracık bir kuyudur… Bu kuyunun dışında renksiz, kokusuz bir âlem var” dedi mi.
  • کین جهان چاهیست بس تاریک و تنگ ** هست بیرون عالمی بی بو و رنگ

  • Bu söz onların hiçbirinin kulağına girmez. Çünkü bu dünya tamahı, kuvvetli ve büyük yerdedir. 65
  • هیچ در گوش کسی زیشان نرفت ** کین طمع آمد حجاب ژرف و زفت

  • Tamah, kulağa bir şey duyurmaz. Garez, gözü kapar adama bir şey anlatmaz.
  • گوش را بندد طمع از استماع ** چشم را بندد غرض از اطلاع

  • Nitekim o ana karnındaki çocuk da kana tamah ettiğinden, o aşağılık yurtlara kan, onun gıdası olduğundan.
  • همچنانک آن جنین را طمع خون ** کان غذای اوست در اوطان دون

  • Tamah ona bu âleme sözü duyurmaz. Bedendeki kanı, gönlüne sevdirir.
  • از حدیث این جهان محجوب کرد ** غیر خون او می‌نداند چاشت خورد

  • Hırslarından fil yavrularını yiyenler ve yemeyin diyenin öğüdünü dinlemeyenler
  • قصه‌ی خورندگان پیل‌بچه از حرص و ترک نصیحت ناصح

  • Bilmem işittin mi? Akıllı, bir adam, Hindistan’ da dostlarından iki üç kişinin
  • آن شنیدی تو که در هندوستان ** دید دانایی گروهی دوستان

  • Uzak bir seferden geldiklerini, aç ve çıplak bir halde bulunduklarını gördü. 70
  • گرسنه مانده شده بی‌برگ و عور ** می‌رسیدند از سفر از راه دور

  • Bilgiden doğma merhameti coşup “ Hoş geldiniz” dedi, güller gibi açıldı.
  • مهر داناییش جوشید و بگفت ** خوش سلامیشان و چون گلبن شکفت

  • “Biliyorum… Karnınız bomboş, pek açsınız. Açlıktan âdeta Kerbelâ’ya düşmüşsünüz, bu yüzden bütün mihnetlere uğramışsınız.
  • گفت دانم کز تجوع وز خلا ** جمع آمد رنجتان زین کربلا

  • Fakat dostlar, aman Allah için olsun sakın fil yavrusu yemeyin.
  • لیک الله الله ای قوم جلیل ** تا نباشد خوردتان فرزند پیل

  • Şimdi gideceğiniz yolda filler vardır… Benim öğüdümü can-ü gönülden dinleyin.
  • پیل هست این سو که اکنون می‌روید ** پیل‌زاده مشکرید و بشنوید

  • Yolunuzdaki fil yavrularını avlamak istersiniz. Bu gönlünüze pek hoş gelir. 75
  • پیل‌بچگانند اندر راهتان ** صید ایشان هست بس دلخواهتان

  • Onlar pek kuvvetsiz. Pek lâtif ve semizdir. Fakat anaları pusudadır, onları korur.
  • بس ضعیف‌اند و لطیف و بس سمین ** لیک مادر هست طالب در کمین

  • Yavrusunun ardından feryad-ü figan ederek yüz fersah yol yürür, evlâdını arar durur.
  • از پی فرزند صد فرسنگ راه ** او بگردد در حنین و آه آه

  • Hortumundan ateşler saçar, dumanlar savurur. Yavrularına merhameti çoktur. Sakın ha yavrularını avlamayın” dedi.
  • آتش و دود آید از خرطوم او ** الحذر زان کودک مرحوم او

  • Yavrum, veliler de Allah çocuklarıdır. Onlar ortada olsun, olmasın… Allah, mallarını, canlarını korur, onların ahvalinden haberdardır.
  • اولیا اطفال حق‌اند ای پسر ** غایبی و حاضری بس با خبر

  • Sakın noksanlarını bulup aleyhlerine gıybet etme. Onlar için kin güden, onların öcünü alan Allah’tır. 80
  • غایبی مندیش از نقصانشان ** کو کشد کین از برای جانشان

  • Allah dedi ki: Bu veliler benim çocuklarımdır. Gariplik âlemindedirler, eşleri yoktur. Ne işleri vardır, ne güçleri.
  • گفت اطفال من‌اند این اولیا ** در غریبی فرد از کار و کیا

  • Halkı imtihan için hor ve yetim görünürler. Fakat hakikatte dostları da benim, nedimleri de.
  • از برای امتحان خوار و یتیم ** لیک اندر سر منم یار و ندیم

  • Hepsi de benim korumama arka vermiştir. Sanki onlar, benim cüzilerimdir.
  • پشت‌دار جمله عصمتهای من ** گوییا هستند خود اجزای من

  • Sakın, sakın! Bunlar benim hırka giyenlerimdir. Binlerce kişi arasında yüz binlerce kişidirler, fakat yine de hepsi bir vücuttur.”
  • هان و هان این دلق‌پوشان من‌اند ** صد هزار اندر هزار و یک تن‌اند

  • Öyle olmasaydı bir tek Musa, bir tek sopa ile Firavunun altını üstüne getirebilir miydi? 85
  • ورنه کی کردی به یک چوبی هنر ** موسیی فرعون را زیر و زبر

  • Öyle olmasaydı Nuh, bir beddua ile doğuyu batıyı sulara gark edebilir miydi?
  • ورنه کی کردی به یک نفرین بد ** نوح شرق و غرب را غرقاب خود

  • İhsan ve kerem sahibi Lût, zalimlerin şehirlerini perişan eyleyebilir, yerlere batırabilir miydi?
  • بر نکندی یک دعای لوط راد ** جمله شهرستانشان را بی مراد

  • Cennete benzeyen şehirleri Karasu Diclesi oldu. Git de gör.
  • گشت شهرستان چون فردوسشان ** دجله‌ی آب سیه رو بین نشان

  • Bu Karasu Şam tarafındadır. Kudüs’e giderken yolda görürsün.
  • سوی شامست این نشان و این خبر ** در ره قدسش ببینی در گذر

  • Hakk’a tapan yüz binlerce peygamber yüzünden her devirde nice azaplar oldu. 90
  • صد هزاران ز انبیای حق‌پرست ** خود بهر قرنی سیاستها بدست

  • Söylesem uzun sürer. Ciğerde ne oluyor ki? Dağlar bile kan kesilir.
  • گر بگویم وین بیان افزون شود ** خود جگر چه بود که کهها خون شود

  • Dağlar kan kesilir de sonra yine donar, kalır. Sen bu kan oluşu görmezsin, çünkü körsün, kötüsün… Bu görüşten ne kadar uzaksın!
  • خون شود کهها و باز آن بفسرد ** تو نبینی خون شدن کوری و رد

  • Bu kör, ne şaşılacak şey kördür; uzağı görür, gözü de keskin. Fakat yalnız devedeki yükü görür.
  • طرفه کوری دوربین تیزچشم ** لیک از اشتر نبیند غیر پشم

  • İnsan hırsından her şeyi kıldan kıla görür, bilir ama oynayıp salınmasında hayır yoktur, bu oynayış şerle doludur.
  • مو بمو بیند ز صرفه حرص انس ** رقص بی مقصود دارد همچو خرس

  • Benliğini kıracak yerde oyna, salın da şehvet yarasının üstündeki pamuğu çek, kopar. 95
  • رقص آنجا کن که خود را بشکنی ** پنبه را از ریش شهوت بر کنی

  • Erler, meydanda oynar, dolanır, kendi kanları içinde raks ederler.
  • رقص و جولان بر سر میدان کنند ** رقص اندر خون خود مردان کنند

  • Varlıklarından kurtuldular mı ellerini çarpar… Noksanlarından ayrıldılar mı raksa girerler.
  • چون رهند از دست خود دستی زنند ** چون جهند از نقص خود رقصی کنند

  • Çalgıcıları, içlerinden def çalar… Denizler, onların coşkunluğunu görüp köpürür.
  • مطربانشان از درون دف می‌زنند ** بحرها در شورشان کف می‌زنند

  • Sen görmezsin ama onların gayretinden yapraklar bile dalların üstünde el çırpar.
  • تو نبینی لیک بهر گوششان ** برگها بر شاخها هم کف‌زنان

  • Dalların el çırpışını görmüyorsun değil mi? Buna can kulağı gerek… Ten kulağıyla duyulmaz ki. 100
  • تو نبینی برگها را کف زدن ** گوش دل باید نه این گوش بدن