English    Türkçe    فارسی   

4
1003-1052

  • Gâh ondan böyle bir padişah çıkarırız... Gâh o padişahı da bir padişaha âşık ederiz!
  • گه چنین شاهی ازو پیدا کنیم ** گه هم او را پیش شه شیدا کنیم

  • O topraktan yüz binlerce âşık, yüz binlerce maşuk yaratırız... Hepsi de feryad-ü figandadır, arayıp taramadadır!
  • صد هزاران عاشق و معشوق ازو ** در فغان و در نفیر و جست و جو

  • Bizim işimize candan meyli olmayanın körlüğüne işimiz budur işte! 1005
  • کار ما اینست بر کوری آن ** که به کار ما ندارد میل جان

  • Nevaleyi azıksızlar önüne koruz... İşte o yüzden toprağa bu faziletleri veririz biz.
  • این فضیلت خاک را زان رو دهیم ** که نواله پیش بی‌برگان نهیم

  • Çünkü toprak, tozlu ve kapkara görünür ama içinde nurlu sıfatlar vardır.
  • زانک دارد خاک شکل اغبری ** وز درون دارد صفات انوری

  • Dış yüzü iç yüzüyle savaştadır... İç yüzü inci gibidir, dışı taşa benzer.
  • ظاهرش با باطنش گشته به جنگ ** باطنش چون گوهر و ظاهر چو سنگ

  • Dışı, biz, ancak buyuz der... İçi, dikkat et, işin önüne, ardına iyi bak der!
  • ظاهرش گوید که ما اینیم و بس ** باطنش گوید نکو بین پیش و پس

  • Dışı içimizde hiçbir şey yoktur diye inkârda da bulunur... İçi hele dur da sana hakikatimizi gösterelim der. 1010
  • ظاهرش منکر که باطن هیچ نیست ** باطنش گوید که بنماییم بیست

  • Dışıyla içi savaştadır... Ve içi, dışına sabrettiğinden Allah yardımına nail olur.
  • ظاهرش با باطنش در چالش‌اند ** لاجرم زین صبر نصرت می‌کشند

  • İşte biz bu ekşi suratlı topraktan suretler düzer onun gizli gülümsemesini meydana çıkarırız.
  • زین ترش‌رو خاک صورتها کنیم ** خنده‌ی پنهانش را پیدا کنیم

  • Çünkü toprağın dışı kederden, ağlayıştan ibarettir ama içinde yüz binlerce gülüşler vardır.
  • زانک ظاهر خاک اندوه و بکاست ** در درونش صد هزاران خنده‌هاست

  • Biz sırları açığa vururuz... İşimiz budur bizim! Bu gizli şeyleri pusudan çıkarır dururuz!
  • کاشف السریم و کار ما همین ** کین نهانها را بر آریم از کمین

  • Hırsız inkârdan gelir, susar bir şey söylemez ama sahne onu sıkıştırır, hırsızlığını meydana çıkarır! 1015
  • گرچه دزد از منکری تن می‌زند ** شحنه آن از عصر پیدا می‌کند

  • Bu topraklarda da nice nimetler çalmıştır... Onu belâlara uğratır, ikrar ettirir.
  • فضلها دزدیده‌اند این خاکها ** تا مقر آریمشان از ابتلا

  • Onun nice şaşılacak çocukları var... Fakat Ahmet hepsinden üstün!
  • بس عجب فرزند کو را بوده است ** لیک احمد بر همه افزوده است

  • Yerle gök, bizim gibi iki çiftten böyle bir tek padişah doğdu diye gülmekte, sevinip neşelenmektedir.
  • شد زمین و آسمان خندان و شاد ** کین چنین شاهی ز ما دو جفت زاد

  • Gökyüzü neşesinden yarılmada... Yeryüzü, azadeliğinden süsene dönmektedir!
  • می‌شکافد آسمان از شادیش ** خاک چون سوسن شده ز آزادیش

  • Ey güzel toprak, mademki dış yüzün iç yüzünle savaşta, çekişte... 1020
  • ظاهرت با باطنت ای خاک خوش ** چونک در جنگ‌اند و اندر کش‌مکش

  • Kim kendisiyle savaşa girişirse nihayet hakikati, bulur, rengin, kokunun ( görünüşün ) düşmanı olur.
  • هر که با خود بهر حق باشد به جنگ ** تا شود معنیش خصم بو و رنگ

  • Karanlığı nuruyla muharebeye girişenin can güneşine zeval yoktur.
  • ظلمتش با نور او شد در قتال ** آفتاب جانش را نبود زوال

  • Bizim için sınamalara giren, bizim için çalışan kişinin ayağına gök bile sırt verir!
  • هر که کوشد بهر ما در امتحان ** پشت زیر پایش آرد آسمان

  • Zahirin karanlıklardan feryat etmede ama içyüzün gül bahçesi içinde için de gül bahçesi!
  • ظاهرت از تیرگی افغان کنان ** باطن تو گلستان در گلستان

  • O, ekşi suratlı sofiler gibi nur söndüren kişilerle karışıp uzlaşmamak niyetinde. 1025
  • قاصد او چون صوفیان روترش ** تا نیامیزند با هر نورکش

  • Ekşi suratlı arifler, kirpiye benzerler... Sert dikenlerin dibinde gizlice zevki safâdadır onlar.
  • عارفان روترش چون خارپشت ** عیش پنهان کرده در خار درشت

  • Bahçe gizlidir de bahçenin çevresindeki diken meydanda... Yani ey düşman hırsız, bu kapıdan uzaklaş derler!
  • باغ پنهان گرد باغ آن خار فاش ** کای عدوی دزد زین در دور باش

  • Ey kirpi, kendine dikeni bekçi yapmışsın... Başını, sofiler gibi içine çekmişsin.
  • خارپشتا خار حارس کرده‌ای ** سر چو صوفی در گریبان برده‌ای

  • İstiyorsun ki şu gül yüzlü, fakat diken huylu kişilerden hiç kimse, senin azıcık bir zevkine bile ilişmesin!
  • تا کسی دوچار دانگ عیش تو ** کم شود زین گلرخان خارخو

  • Senin çocuğun, çocuk huylu ama iki âlem de onun yavrucağı... Onun için yaratılmış! 1030
  • طفل تو گرچه که کودک‌خو بدست ** هر دو عالم خود طفیل او بدست

  • Biz, âlemi onunla diriltir, feleği onun hizmetine kul, köle ederiz!
  • ما جهانی را بدو زنده کنیم ** چرخ را در خدمتش بنده کنیم

  • Abdülmuttalip “şimdi nerede ey gizlileri bilen, bana ona varacak doğru yolu göster” dedi.
  • گفت عبدالمطلب کین دم کجاست ** ای علیم السر نشان ده راه راست

  • Abdülmuttalib’in, Muhammed aleyhisselâm nerede onu bildir de bulayım diye niyaz etmesi, Kâbe içinden ses gelip yerinin bildirilmesi
  • نشان خواستن عبدالمطلب از موضع محمد علیه‌السلام کی کجاش یابم و جواب آمدن از اندرون کعبه و نشان یافتن

  • Kâbe içinden Abdülmuttalib’e ses geldi: “Ey o aklı başında olan çocuğu arayan,
  • از درون کعبه آوازش رسید ** گفت ای جوینده آن طفل رشید

  • Filan vadide, falan ağacın altında!” O iyi bahtlı, bu sesi duyunca hemen yürüdü.
  • در فلان وادیست زیر آن درخت ** پس روان شد زود پیر نیکبخت

  • Ardınca da Kureyş emirleri gidiyorlardı. Çünkü Peygamber’in atası Kureyş ulularındandı. 1035
  • در رکاب او امیران قریش ** زانک جدش بود ز اعیان قریش

  • Âdem Peygamber’e kadar bütün geçmişleri, mecliste de en ulu kişilerdi, savaşta da!
  • تا به پشت آدم اسلافش همه ** مهتران بزم و رزم و ملحمه

  • Bu soy, zahiri soyuydu... Ulu padişahlar padişahından süzülmeydi.
  • این نسب خود پوست او را بوده است ** کز شهنشاهان مه پالوده است

  • İçiyse zaten soydan, soptan uzaktı, paktı... Balıktan “simak” denilen yıldıza kadar onunla cins ve eşit olacak kimse yoktu!
  • مغز او خود از نسب دورست و پاک ** نیست جنسش از سمک کس تا سماک

  • Hak nurunun kimden doğduğunu, nasıl vücut bulduğunu kimse aramaz. Allah halkının nescini arayıp sormaya ne lüzum var?
  • نور حق را کس نجوید زاد و بود ** خلعت حق را چه حاجت تار و پود

  • Allah’ın sevap karşılığı olarak verdiği en bayağı hil’at bile güneş ziyasından daha parlak, daha üstündür! 1040
  • کمترین خلعت که بدهد در ثواب ** بر فزاید بر طراز آفتاب

  • Belkıs’ı rahmete çağırma hikâyesinin arta kalanı
  • بقیه‌ی قصه‌ی دعوت رحمت بلقیس را

  • Kalk ey Belkıs, gel de devleti, saltanatı gör... Allah denizi kıyısında inciler topla!
  • خیز بلقیسا بیا و ملک بین ** بر لب دریای یزدان در بچین

  • Kız kardeşlerin, yüce göklerde oturuyor... Sen neden murdar bir şeye padişahlık eder durursun?
  • خواهرانت ساکن چرخ سنی ** تو بمرداری چه سلطانی کنی

  • O padişahın, kız kardeşlerine yüce ve bol bahşişlerden neler verdiğini hiç bilir misin?
  • خواهرانت را ز بخششهای راد ** هیچ می‌دانی که آن سلطان چه داد

  • Hâlbuki sen neş’e ile “Külhanın padişahı ve başbuğu benim” diye davul dövmedesin!
  • تو ز شادی چون گرفتی طبل‌زن ** که منم شاه و رئیس گولحن

  • İnsanın dünyaya kâni olup hırsla dünyayı dilemesi ve kendi cinsinden olan ruhaniler “Ne olurdu, kavmimiz halimizi bilse” diye bağırıp dururken onların devletinden gafil olması
  • مثل قانع شدن آدمی به دنیا و حرص او در طلب دنیا و غفلت او از دولت روحانیان کی ابنای جنس وی‌اند و نعره‌زنان کی یا لیت قومی یعلمون

  • Hani bir köpek, çukur içinde kör dilenciyi gördü de saldırdı, hırkasını yırttıydı ya! 1045
  • آن سگی در کو گدای کور دید ** حمله می‌آورد و دلقش می‌درید

  • Bunu söyledik ama tenkit için bir kere daha söylüyoruz.
  • گفته‌ایم این را ولی باری دگر ** شد مکرر بهر تاکید خبر

  • Kör dedi ki: Senin dostların şimdi dağlarda av arıyorlar...
  • کور گفتش آخر آن یاران تو ** بر کهند این دم شکاری صیدجو

  • Hısımların dağda yaban eşeği avlıyorlar... Sense köy ortasında kör tutuyorsun!
  • قوم تو در کوه می‌گیرند گور ** در میان کوی می‌گیری تو کور

  • A yücelerden kaçan şeyh, bu hileyi bırak! Sen, başına birkaç körü toplamış acı suya benziyorsun!
  • ترک این تزویر گو شیخ نفور ** آب شوری جمع کرده چند کور

  • Âdeta bunlar benim dervişlerimdir... Ben de acı suyum. Benden içerler de böyle kör olurlar diyorsun! 1050
  • کین مریدان من و من آب شور ** می‌خورند از من همی گردند کور

  • Suyunu Ledün denizinden tatlı bir hale getir. Kötü suyu bu körlere tuzak yapma!
  • آب خود شیرین کن از بحر لدن ** آب بد را دام این کوران مکن

  • Kalk, yaban eşeği avlayan Allah aslanlarını gör... Sen, neden köpek gibi hileyle kör avlamadasın?
  • خیز شیران خدا بین گورگیر ** تو چو سگ چونی بزرقی کورگیر