English    Türkçe    فارسی   

4
2463-2512

  • Bu bela sana aptallığından gelir... Nükteleri remizleri anlamazsın!
  • این بلا از کودنی آید ترا ** که نکردی فهم نکته و رمزها

  • Gönül kötülük yüzünden karardı da kapkara oldu mu artık anla... Burada sersemleşmenin lüzumu yok!
  • از بدی چون دل سیاه و تیره شد ** فهم کن اینجا نشاید خیره شد

  • Yoksa o karalık sana bir ok olur... Sersemliğinin cezası sana erişir! 2465
  • ورنه خود تیری شود آن تیرگی ** در رسد در تو جزای خیرگی

  • Ok gelmezse lütuf ve kerem yüzünden gelmez; o kötülük görülmediğinden değil.
  • ور نیاید تیر از بخشایش است ** نه پی نادیدن آلایش است

  • Kendine gel de eğer sana gönül gerekse dikkat et... Çünkü her işin ardından senin için bir şey meydana gelir!
  • هین مراقب باش گر دل بایدت ** کز پی هر فعل چیزی زایدت

  • Himmetin bundan fazla olursa dikkatle işin, daha yücelir!
  • ور ازین افزون ترا همت بود ** از مراقب کار بالاتر رود

  • İnsanın topraktan yaratılan bedenî, cevheri iyi bir demire benzer, ayna olmaya kabiliyeti vardır, onda dünyada da cennet, cehennem, kıyamet vesaire görünür, hem de apaçık ve doğru olarak, hayal yoluyla değil!
  • بیان آنک تن خاکی آدمی هم‌چون آهن نیکو جوهر قابل آینه شدن است تا درو هم در دنیا بهشت و دوزخ و قیامت و غیر آن معاینه بنماید نه بر طریق خیال

  • Sen de görünüşte kapkara bir demire benzersin ama kendini cilala, cilala!
  • پس چو آهن گرچه تیره‌هیکلی ** صیقلی کن صیقلی کن صیقلی

  • Bu suretle de gönlün, suretlerle dolu bir ayna kesilsin; ona her cihetten gümüş bedenli bir güzel aksetsin! 2470
  • تا دلت آیینه گردد پر صور ** اندرو هر سو ملیحی سیمبر

  • Demir gerçi karadır, nursuzdur... Fakat cilalamak, ondaki karalığı giderir.
  • آهن ار چه تیره و بی‌نور بود ** صیقلی آن تیرگی از وی زدود

  • Demir cilalanır, yüzünü güzelleştirir. Bu suretle suretler onda görünebilir.
  • صیقلی دید آهن و خوش کرد رو ** تا که صورتها توان دید اندرو

  • Topraktan yaratılan beden kabadır, karadır ama cila kabul eder, onu cilala!
  • گر تن خاکی غلیظ و تیره است ** صیقلش کن زانک صیقل گیره است

  • Cilala da onda gayb şekilleri yüz göstersin. Huri ve melek akisleri görünsün!
  • تا درو اشکال غیبی رو دهد ** عکس حوری و ملک در وی جهد

  • Allah, bil ki sana bir akıl cilâsı vermiştir... Onunla gönül yaprağı arınır, aydınlanır. 2475
  • صیقل عقلت بدان دادست حق ** که بدو روشن شود دل را ورق

  • A binamaz, cilâlanmayı bırakmışsın da heva ve hevesinin iki elini de açmışsın!
  • صیقلی را بسته‌ای ای بی‌نماز ** وآن هوا را کرده‌ای دو دست باز

  • Heva ve heves kapandı mı cilacının eli açılır.
  • گر هوا را بند بنهاده شود ** صیقلی را دست بگشاده شود

  • Gayb aynası olan demirde bütün suretler görünür.
  • آهنی که آیینه غیبی بدی ** جمله صورتها درو مرسل شدی

  • İçini kararttın, paslattın, işte "Yeryüzünde fesada çalışırlar" ayetinin manası budur!
  • تیره کردی زنگ دادی در نهاد ** این بود یسعون فی الارض الفساد

  • Şimdiye kadar böyle hareket ettin durdun, artık böyle harekette bulunma. Suyu kararttın, daha ziyade karartma! 2480
  • تاکنون کردی چنین اکنون مکن ** تیره کردی آب را افزون مکن

  • Bulandırma da bu su durulsun. O suyun içinde ay ve yıldızları tavaf eder gör!
  • بر مشوران تا شود این آب صاف ** واندرو بین ماه و اختر در طواف

  • Çünkü insan, ırmak suyuna benzer. Bulandı mı artık onun dibini göremezsin!
  • زانک مردم هست هم‌چون آب جو ** چون شود تیره نبینی قعر او

  • Irmağın dibi incilerle, mercanlarla dopdolu. Sakın bulandırma, o saf ve durudur.
  • قعر جو پر گوهرست و پر ز در ** هین مکن تیره که هست او صاف حر

  • İnsanların canı havaya benzer. Tozla karıştı mı gökyüzünde perde olur, gökyüzünü göstermez.
  • جان مردم هست مانند هوا ** چون بگرد آمیخت شد پرده‌ی سما

  • Güneşin görünmesine mâni olur... Fakat tozu gitti mi saf ve parlak bir hale gelir. 2485
  • مانع آید او ز دید آفتاب ** چونک گردش رفت شد صافی و ناب

  • Canın kapkara olmakla beraber Allah, kurtuluş yolunu bulasın diye sana rüyalar göstermiştir.
  • با کمال تیرگی حق واقعات ** می‌نمودت تا روی راه نجات

  • Musa aleyhisselâm'ın Firavun'un sırlarını söylemesi, Allah’ın bildiğine inanması yahut hiç olmazsa galiba biliyor diye şüpheye düşmesi için gaybdan haber vererek gördüğü rüyaları söylemesi
  • باز گفتن موسی علیه‌السلام اسرار فرعون را و واقعات او را ظهر الغیب تابخبیری حق ایمان آورد یا گمان برد

  • Allah, sonunda olacak şeyleri kudretiyle kapkara demirde gösterdi.
  • ز آهن تیره بقدرت می‌نمود ** واقعاتی که در آخر خواست بود

  • Bu suretle senin daha az kötülük etmeni diledi... Fakat sen, hep bunları gördüğün halde daha beter oluyordun!
  • تا کنی کمتر تو آن ظلم و بدی ** آن همی‌دیدی و بتر می‌شدی

  • Sana rüyada kötü şeyler gösterdi. Onlardan ürktün, hâlbuki o kötü şeyler, senin suretindi.
  • نقشهای زشت خوابت می‌نمود ** می‌رمیدی زان و آن نقش تو بود

  • Hani aynaya bakınca yüzünü çirkin görüp aynayı pisleyen Zenci gibi! 2490
  • هم‌چو آن زنگی که در آیینه دید ** روی خود را زشت و بر آیینه رید

  • Tükürmüş de sen çirkinsin, lâyığın ancak bu demiş, ayna da çirkinliğim, senin çirkinliğim a kör ve aşağılık adam!
  • که چه زشتی لایق اینی و بس ** زشتیم آن تواست ای کور خس

  • Bu pisliği de kendi çirkin yüzüne bulaştırdın, bana değil. Çünkü ben apaydınım demiş!
  • این حدث بر روی زشتت می‌کنی ** نیست بر من زانک هستم روشنی

  • Sen gâh elbiseni yanmış gördün; gâh ağzın tutulmuş, gözün kör olmuş gördün.
  • گاه می‌دیدی لباست سوخته ** گه دهان و چشم تو بر دوخته

  • Gâh bir canavar, kanına kastetti. Gâh yırtıcı biç hayvan, başını ısırdı!
  • گاه حیوان قاصد خونت شده ** گه سر خود را به دندان دده

  • Kendini gâh lâğıma baş aşağı düşüyorsun gördün. Gâh kanlı sellerde gark olmuşsun gördün. 2495
  • گه نگون اندر میان آبریز ** گه غریق سیل خون‌آمیز تیز

  • Bazen rüyada bu tertemiz gökyüzünden sana "Kötüsün, kötüsün, kötü" diye ses geldi.
  • گه ندات آمد ازین چرخ نقی ** که شقیی و شقیی و شقی

  • Bazen dağlardan apaçık "Hadi git be. Sen, ashabı şimaldensin" sesini duydun!
  • گه ندات آمد صریحا از جبال ** که برو هستی ز اصحاب الشمال

  • Bazen her cansız şeyden "Firavun, ebediyen cehenneme düştü gitti" sadasını işittin!
  • گه ندا می‌آمدت از هر جماد ** تا ابد فرعون در دوزخ فتاد

  • Bundan beter rüyalar da gördün... Fakat utancından söyleyemiyorum ki ters tabiatın büsbütün tersleşmesin, kızmayasın!
  • زین بترها که نمی‌گویم ز شرم ** تا نگردد طبع معکوس تو گرم

  • Ey öğüt kabul etmeyen, azıcığını söylüyorum sana., bu azıcığı duy da bil ki ben biliyorum. 2500
  • اندکی گفتم به تو ای ناپذیر ** ز اندکی دانی که هستم من خبیر

  • Gördüğün rüyaları ve başına gelecek işleri düşünmemek için kendini ölü ve kör ettin!
  • خویشتن را کور می‌کردی و مات ** تا نیندیشی ز خواب و واقعات

  • Ne vakte dek kaçaksın? İşte hileler düzen anlayışının körlüğü, önüne geldi, çattı!
  • چند بگریزی نک آمد پیش تو ** کوری ادراک مکراندیش تو

  • Tövbe kapısı açıktır.
  • بیان آنک در توبه بازست

  • Kendine gel, bundan böyle çekin artık. Çünkü Allah keremiyle tövbe kapısı açıktır.
  • هین مکن زین پس فراگیر احتراز ** که ز بخشایش در توبه‌ست باز

  • Tövbenin batı tarafında bir kapısı vardır, kıyamete kadar açıktır.
  • توبه را از جانب مغرب دری ** باز باشد تا قیامت بر وری

  • O kapı, güneş batıdan doğuncaya dek açık kalacaktır, o kapıdan yüz çevirme! 2505
  • تا ز مغرب بر زند سر آفتاب ** باز باشد آن در از وی رو متاب

  • Cennetin Allah rahmetiyle sekiz tane kapısı var... Oğul, o sekiz kapıdan biri de tövbe kapısıdır.
  • هست جنت را ز رحمت هشت در ** یک در توبه‌ست زان هشت ای پسر

  • Öbürlerinin hepsi de bazen açılır, bozan kapanır. Fakat tövbe kapısı hep açıktır.
  • آن همه گه باز باشد گه فراز ** وآن در توبه نباشد جز که باز

  • Bunu ganimet bil. Kapı açık, kasetçinin körlüğüne rağmen derhal pılını pırtını oraya çek!
  • هین غنیمت دار در بازست زود ** رخت آنجا کش به کوری حسود

  • Musa aleyhîsselâm'ın Firavun'a "Benden bir öğüt kabul et, karşılık olarak dört fazilet kazan" demesi.
  • گفتن موسی علیه‌السلام فرعون را کی از من یک پند قبول کن و چهار فضیلت عوض بستان

  • Kendine gel de benden bir öğüt kabul et, karşılık olarak dört şey al!
  • هین ز من بپذیر یک چیز و بیار ** پس ز من بستان عوض آن را چهار

  • Firavun, o bir öğüt, hangi öğüt? O tek öğüdü bana birazcık anlat dedi. 2510
  • گفت ای موسی کدامست آن یکی ** شرح کن با من از آن یک اندکی

  • Musa dedi ki: O tek öğüt şu: Apaçık söyle, deki Allah tektir, ondan başka tapacak yoktur!
  • گفت آن یک که بگویی آشکار ** که خدایی نیست غیر کردگار

  • Göklerin, yıldızların, insanlarla şeytanların cin ve perilerin, kuşların yüce yaratıcısıdır.
  • خالق افلاک و انجم بر علا ** مردم و دیو و پری و مرغ را