English    Türkçe    فارسی   

4
3771-3820

  • O heybet, yabancıların nasibi... bu lûtufsa dostların kısmeti!
  • آن مهابت قسمت بیگانگان ** وین تجمش دوستان را رایگان

  • Padişahlar, tahtlarına, oturdular mı çevrelerinde ellerinde kılıçları bulunan heybetli çavuşlar bulunur.
  • هست شاهان را زمان بر نشست ** هول سرهنگان و صارمها به دست

  • Bu çavuşlarda sopalar, mızraklar, kılıçlar vardır... aslanlar bile onları görse heybetlerinden titrerler.
  • دور باش و نیزه و شمشیرها ** که بلرزند از مهابت شیرها

  • Çavuşların seslerinden, çevgânlarından canlar ürker, heybetlerinden herkes korkar!
  • بانگ چاوشان و آن چوگانها ** که شود سست از نهیبش جانها

  • Fakat bu yoldaki alelâde, yahut ileri gelen halka, padişahlar padişahından haber vermek içindir. 3775
  • این برای خاص وعام ره‌گذر ** که کندشان از شهنشاهی خبر

  • Bu heybet, halk ululanmasın, kimse başına ululuk külâhını giymesin diyedir, halka bir gösteriştir.
  • از برای عام باشد این شکوه ** تا کلاه کبر ننهند آن گروه

  • Bu suretle onların benliğinin kırılması, kendini görüp beğenen nefsin, az fesatta bulunması, az kötülük etmesi istenir.
  • تا من و ماهای ایشان بشکند ** نفس خودبین فتنه و شر کم کند

  • Padişahın kahır zamanı kudreti ve gazabı bulunduğu bu suretle halka bildirilmiş olur da şehir emniyette kalır.
  • شهر از آن آمن شود کان شهریار ** دارد اندر قهر زخم و گیر و دار

  • Böyle nefislerdeki kötülük hevesleri ölür... padişahın heybeti, o kötülüklere mâni olur.
  • پس بمیرد آن هوسها در نفوس ** هیبت شه مانع آید زان نحوس

  • Fakat padişah hususi meclislere geldi mi orada heybet mi kalır, kısas mı? 3780
  • باز چون آید به سوی بزم خاص ** کی بود آنجا مهابت یا قصاص

  • Padişah orada pek halimdir; merhametleri coşar... âlemde ancak çenkle neyin coşkunluğunu işitirsin.
  • حلم در حلمست و رحمتها به جوش ** نشنوی از غیر چنگ و ناخروش

  • Savaş zamanında heybetli davullar, kösler çalınır... işret zamanında da ileri gelenlerle konuşulur, çenk sesi duyulur.
  • طبل و کوس هول باشد وقت جنگ ** وقت عشرت با خواص آواز چنگ

  • Halka soru, hesap divanı... peri yüzlü güzellere de şarap kadehi!
  • هست دیوان محاسب عام را ** وان پری رویان حریف جام را

  • O zırh, o tulga savaşta giyilir... bu ipekli kumaşlarla çalgı padişahın sayvanında giyilip çalınır.
  • آن زره وآن خود مر چالیش‌راست ** وین حریر و رود مر تعریش‌راست

  • Ey cömert er, bu sözün sonu yoktur... Allah, doğruyu daha iyi bilir ya, bitir artık bu sözü! 3785
  • این سخن پایان ندارد ای جواد ** ختم کن والله اعلم بالرشاد

  • Hazreti Ahmet'teki o batmış olan duygu, şimdi Medine topraklarında uyumakta...
  • اندر احمد آن حسی کو غاربست ** خفته این دم زیر خاک یثربست

  • Saflar yaran o ulu huysa hiç değişmemiş... doğruluk makamında!
  • وآن عظیم الخلق او کان صفدرست ** بی‌تغیر مقعد صدق اندرست

  • Değişenler bedene ait sıfatlar... baki olan ruhsa apaydın bir güneş.
  • جای تغییرات اوصاف تنست ** روح باقی آفتابی روشنست

  • O hiç değişmez, hiç başka bir hale gelmez... çünkü ne doğudandır ne batıdan!
  • بی ز تغییری که لا شرقیة ** بی ز تبدیلی که لا غربیة

  • Hiç güneş zerreden kendini kaybeder mi? Hiç ışık pervaneye bakıp da kendinden geçer mi? 3790
  • آفتاب از ذره کی مدهوش شد ** شمع از پروانه کی بیهوش شد

  • Hazreti Ahmet'in bedeninin o yüce ruhla alâkası vardı... bu değişme, bil ki bedene ait bir haldir.
  • جسم احمد را تعلق بد بدآن ** این تغیر آن تن باشد بدان

  • Hastalık gibi, uyku ve ağrı gibi... can bu sıfatlardan arıdır.
  • هم‌چو رنجوری و هم‌چون خواب و درد ** جان ازین اوصاف باشد پاک و فرد

  • Anlatamam... yoksa canın vasfına bir girişsem bu dünyaya da deprenti düşer, oluş âlemine de!
  • خود نتانم ور بگويم وصف جان ** زلزله افتد در اين كون و مكان

  • Onun tilkisi bir an perişan olduysa can aslanı o anda uykuda olmalı herhalde.
  • روبهش گر یک دمی آشفته بود ** شیر جان مانا که آن دم خفته بود

  • Uykudan münezzeh olan o aslan uykudaydı. İşte sana hem yumuşak ve hilm, hem de korkunç ve heybetli bir aslan! 3795
  • خفته بود آن شیر کز خوابست پاک ** اینت شیر نرمسار سهمناک

  • Aslan kendini öylece uyur gösterir... bütün bu köpekler de sahiden uyuyor, hatta ölmüş sanırlar!
  • خفته سازد شیر خود را آنچنان ** که تمامش مرده دانند این سگان

  • Yoksa âlemde kimin ne kudreti olurdu ki bir zayıftan en ehemmiyetsiz şeyi bile çalıp çırpsın!
  • ورنه در عالم کرا زهره بدی ** که ربودی از ضعیفی تربدی

  • Cebrail'e baktı da Hazreti Ahmet'in ancak köpüğü yaralandı... denizi köpük sevgisiyle coştu, köpürdü.
  • کف احمد زان نظر مخدوش گشت ** بحر او از مهر کف پرجوش گشت

  • Ay, baştan başa eldir, avuçtur, vericidir, nurlar saçar. Ayın eli, avucu yoksa ne zararı var ki? Varsın olmasın!
  • مه همه کفست معطی نورپاش ** ماه را گر کف نباشد گو مباش

  • Hazreti Ahmet eğer o ulu ve yüce kanadını açarsa Cebrail, ebedi olarak kendisinden geçip gider. 3800
  • احمد ار بگشاید آن پر جلیل ** تا ابد بیهوش ماند جبرئیل

  • Ahmet, sidreden ve Cebrail'in gözetme yerinden, makamından sınırından geçince,
  • چون گذشت احمد ز سدره و مرصدش ** وز مقام جبرئیل و از حدش

  • Cebrail'e "Hadi ardımca uç" dedi. Cebrail dedi ki: "Yürü, yürü ben senin eşin, eşitin değilim!"
  • گفت او را هین بپر اندر پیم ** گفت رو رو من حریف تو نیم

  • Hazreti Ahmet tekrar "Ey perdeleri yakan, gel... ben daha kendi yüce makamıma gitmedim ki" dedi.
  • باز گفت او را بیا ای پرده‌سوز ** من باوج خود نرفتستم هنوز

  • Cebrail dedi ki: "A benim güzel nurlu arkadaşım, bir kanat çırpıp buradan ileriye geçsem kolum kanadım yanar!"
  • گفت بیرون زین حد ای خوش‌فر من ** گر زنم پری بسوزد پر من

  • Bu hikayeler hayret içinde hayrettir... Allah hasları, daha has olanların ahvalini görünce kendilerinden geçerler. 3805
  • حیرت اندر حیرت آمد این قصص ** بیهشی خاصگان اندر اخص

  • Bütün kendinden geçişler, burada oyundan ibarettir... ne kadar canın var ki senin? Burası can verme makamıdır!
  • بیهشیها جمله اینجا بازیست ** چند جان داری که جان پردازیست

  • Ey Cebrail, ister yüce ol, ister büyük... sen ne pervanesin ne de mum!
  • جبرئیلا گر شریفی و عزیز ** تو نه‌ای پروانه و نه شمع نیز

  • Mum yanınca pervaneyi çağırdı mı pervanenin canı yanmadan çekinmez!
  • شمع چون دعوت کند وقت فروز ** جان پروانه نپرهیزد ز سوز

  • Bu ters sözü göm de aksine olarak aslanı, yaban eşeğine av yap.
  • این حدیث منقلب را گور کن ** شیر را برعکس صید گور کن

  • İçinden sözler alıp âleme saçtığın tulumun ağzını kapa... saçma sapan sözler dağarcığını açma! 3810
  • بند کن مشک سخن‌شاشیت را ** وا مکن انبان قلماشیت را

  • Gözleri yeryüzünden geçememiş, yükselmemiş olan kişiye bu sözler ters ve saçma gelir.
  • آنک بر نگذشت اجزاش از زمین ** پیش او معکوس و قلماشیست این

  • Onlara aykırı harekette bulunma; onlarla hoş geçinmeye bak ey garip olarak onların evlerine konmuş olan sevgili.
  • لا تخالفهم حبیبی دارهم ** یا غریبا نازلا فی دارهم

  • Diledikleri, istedikleri şeyi ver, onları razı et, ey onların yurtlarına konmuş, orayı yurt edinmiş olan dost!
  • اعط ما شائوا وراموا وارضهم ** یا ظعینا ساکنا فی‌ارضهم

  • Padişaha ulaşıncaya dek, onun güzelim naz ve edalarını görünceye kadar ey Rey'li, Maragal'lıyla hoş geçin!
  • تا رسیدن در شه و در ناز خوش ** رازیا با مرغزی می‌ساز خویش

  • Ey Musa zamane Firavun'unun tapısında yumuşak söz söylemek gerek! 3815
  • موسیا در پیش فرعون زمن ** نرم باید گفت قولا لینا

  • Kaynayan yağın üstüne su dökersen ocağı da yakarsın tencereyi de!
  • آب اگر در روغن جوشان کنی ** دیگدان و دیگ را ویران کنی

  • Yumuşak söyle ama sakın doğrudan gayrı bir şey söyleme... yumuşak sözlerle vesveseler satmaya kalkışma!
  • نرم گو لیکن مگو غیر صواب ** وسوسه مفروش در لین الخطاب

  • İkindi oldu, sözü kısa kes ey ikindisi, asrı uyandıran er!
  • وقت عصر آمد سخن کوتاه کن ** ای که عصرت عصر را آگاه کن

  • Toprak yemeyi âdet edinmiş adama bozuk düzen bir yumuşaklık göstererek toprak verme... şeker daha iyidir de!
  • گو تو مر گل‌خواره را که قند به ** نرمی فاسد مکن طینش مده

  • Harfle sesle alıverişin yok ama yine de can sözlerine can bahçesisin sen! 3820
  • نطق جان را روضه‌ی جانیستی ** گر ز حرف و صوت مستغنیستی