English    Türkçe    فارسی   

4
46-95

  • Allah, her hüner ve sanata, her dilenen ve istenen şeye âşık olan kişinin dudağını, ilk önce o şeye dokundurur, ona lezzeti tattırır...
  • عاشق هر پیشه‌ای و مطلبی ** حق بیالود اول کارش لبی

  • Ondan sonra âşıklar, o lezzetle, dileklerini aramaya koyuldular mı her gün önlerine bir tuzak çıkarır, ayaklarına bir bağ vurur!
  • چون بدان آسیب در جست آمدند ** پیش پاشان می‌نهد هر روز بند

  • Aramayıp taramaya giriştiler mi “hele nikâh parasını getir bakalım” diye kapıyı kapar.
  • چون در افکندش بجست و جوی کار ** بعد از آن در بست که کابین بیار

  • Âşıklar da, o ümitle döner dolaşır, koşarlar... Her an ricaya düşerler, her an ümitsizliğe kapılırlar.
  • هم بر آن بو می‌تنند و می‌روند ** هر دمی راجی و آیس می‌شوند

  • Herkesin, bir şey elde edeceğim diye bir ümidi vardır... Nihayet bir gün olur, ona bir kapı da açarlar. 50
  • هر کسی را هست اومید بری ** که گشادندش در آن روزی دری

  • Açarlar ama hemencecik yine o kapıyı örterler. O kapıya tapan, oraya ümit bağlayan kişi de ümitlenir, o ümitle ateş kesilir, işe girişir!
  • باز در بستندش و آن درپرست ** بر همان اومید آتش پا شدست

  • O genç de hoş bir halde o bağa girince ansızın ayağı defineye batıverdi!
  • چون درآمد خوش در آن باغ آن جوان ** خود فرو شد پا به گنجش ناگهان

  • Allah bekçiyi sebep etti... Bekçi korkusundan geceleyin koşa koşa bağa girdi, sığındı da,
  • مر عسس را ساخته یزدان سبب ** تا ز بیم او دود در باغ شب

  • Bağdan geçen ırmağa yüzüğünü düşürmüş olan sevgilisinin elinde bir fener, yüzüğünü aramakta olduğunu gördü.
  • بیند آن معشوقه را او با چراغ ** طالب انگشتری در جوی باغ

  • O anda neşesinden Allah’a şükürler ederek bekçiye hayır dualarda bulunmaya başladı: 55
  • پس قرین می‌کرد از ذوق آن نفس ** با ثنای حق دعای آن عسس

  • “Bekçiden huylanıp kaçtım, ziyanlara girdim, ama yarabbi, sen onun yirmi misli altın ve gümüşü onun başına saç!
  • که زیان کردم عسس را از گریز ** بیست چندان سیم و زر بر وی بریز

  • Onu, kötü kişilerin şerrinden kurtar... Ben nasıl neşelendiysem onu da sen neşelendir!
  • از عوانی مر ورا آزاد کن ** آنچنان که شادم او را شاد کن

  • Onu bu âlemde de mesut et, o âlemde de... Onu kötülükten, köpeklikten kurtar!
  • سعد دارش این جهان و آن جهان ** از عوانی و سگی‌اش وا رهان

  • Allah’ım, gerçi o kötü kişinin huyu daima halkın belasını istemektir. ( ama yine sen onu koru).
  • گرچه خوی آن عوان هست ای خدا ** که هماره خلق را خواهد بلا

  • Kötü kişi, padişah, Müslümanları suçlu buldu diye bir haber duydu mu semirir, neşelenir... 60
  • گر خبر آید که شه جرمی نهاد ** بر مسلمانان شود او زفت و شاد

  • Yok... Eğer padişah, merhamet etti, o cezayı cömertliğiyle Müslümanlardan bağışladı diye bir söz duysa,
  • ور خبر آید که شه رحمت نمود ** از مسلمانان فکند آن را به جود

  • Bu söz yüzünden canı sıkılır, yaslara düşer... Kötü kişide daha buna benzer yüzlerce yomsuzluklar vardır.
  • ماتمی در جان او افتد از آن ** صد چنین ادبارها دارد عوان

  • Fakat o âşık, kötü bekçiye hayır dualar edip duruyordu. Çünkü rahata onun yüzünden kavuşmuştu.
  • او عوان را در دعا در می‌کشید ** کز عوان او را چنان راحت رسید

  • Bekçi herkese zehirdi, fakat ona panzehir! Bekçi, onun sevgilisine kavuşmasına sebep olmuştu.
  • بر همه زهر و برو تریاق بود ** آن عوان پیوند آن مشتاق بود

  • Görüyorsun ya, dünyada mutlak olarak kötü bir şey yoktur. Kötü, buna nispetle kötüdür. Sonra şunu da bil ki, 65
  • پس بد مطلق نباشد در جهان ** بد به نسبت باشد این را هم بدان

  • Âlemde hiçbir zehir yahut şeker yoktur ki birine ayak, öbürüne ayakkabı olmasın!
  • در زمانه هیچ زهر و قند نیست ** که یکی را پا دگر را بند نیست

  • Evet... Birine ayak olur, öbürüne bukağı. Birisine zehirdir, öbürüne şeker gibi tatlı!
  • مر یکی را پا دگر را پای‌بند ** مر یکی را زهر و بر دیگر چو قند

  • Yılanın zehiri, yılana hayattır, insanaysa ölüm!
  • زهر مار آن مار را باشد حیات ** نسبتش با آدمی باشد ممات

  • Deniz mahlûklarına deniz, bağ, bahçe gibidir... Fakat karada yaşayanlara ölümdür, dağdır!
  • خلق آبی را بود دریا چو باغ ** خلق خاکی را بود آن مرگ و داغ

  • Ey iş eri, bu nispeti birden tuttur da böylece bine kadar saya dur! 70
  • همچنین بر می‌شمر ای مرد کار ** نسبت این از یکی کس تا هزار

  • Zeyd, birisine göre şeytandır, öbürüneyse sultan!
  • زید اندر حق آن شیطان بود ** در حق شخصی دگر سلطان بود

  • O, zeyd pek yüce bir kişidir der... Bu zeyd gebertilecek bir kâfirdir der!
  • آن بگوید زید صدیق سنیست ** وین بگوید زید گبر کشتنیست

  • Zeyd, bir adamdır ama ona öyledir, bunaysa baştanbaşa zahmettir, ziyandır!
  • زيد يك ذات است بر آن يك جنان ** او بر اين ديگر همه رنج و زيان

  • Eğer onun, sana göre de şeker hâline gelmesini istiyorsan var, onu âşıklarının gözüyle gör!
  • گر تو خواهی کو ترا باشد شکر ** پس ورا از چشم عشاقش نگر

  • O güzele kendi gözünle bakma... İsteneni isteyenlerin gözüyle gör! 75
  • منگر از چشم خودت آن خوب را ** بین به چشم طالبان مطلوب را

  • Kendi gözünü yum. Gözünün yerine, ona âşık olanlardan ariyet bir göz edin...
  • چشم خود بر بند زان خوش‌چشم تو ** عاریت کن چشم از عشاق او

  • Hatta âriyet olarak ondan bir göz, bir görüş, al da onun yüzüne, onun gözüyle bak!
  • بلک ازو کن عاریت چشم و نظر ** پس ز چشم او بروی او نگر

  • Bak da bıkmadan, usanmadan emin ol. İşte ululuk ıssı peygamber, bunun için “Kim kendini Allah’a verirse Allah, kendisini ona verir” dedi...
  • تا شوی آمن ز سیری و ملال ** گفت کان الله له زین ذوالجلال

  • “Onun gözü de ben olurum, eli de, gönlü de... Bu suretle devleti, bahtsızlıktan kurtulur” buyurdu.
  • چشم او من باشم و دست و دلش ** تا رهد از مدبریها مقبلش

  • Ne olursa olsun, kötü ve istenmeyen bir şey bile olsa değil mi ki sana kılavuzluk etti, sevgiline ulaştırdı, sevimlidir, dosttur! 80
  • هر چه مکرو هست چون شد او دلیل ** سوی محبوبت حبیبست و خلیل

  • Vaaza başladı mı zalimlere, taş yüreklilere ve itikatsızlara dua eden vaiz
  • حکایت آن واعظ کی هر آغاز تذکیر دعای ظالمان و سخت‌دلان و بی‌اعتقادان کردی

  • Bir vaiz vardı... Minbere çıktı mı yol kesenlere duaya başlar,
  • آن یکی واعظ چو بر تخت آمدی ** قاطعان راه را داعی شدی

  • Ellerini kaldırıp “Yarabbi, kötülere, fesatçılara, isyancılara merhamet et!
  • دست برمی‌داشت یا رب رحم ران ** بر بدان و مفسدان و طاغیان

  • Hayır sahipleriyle alay edenlerin hepsine, bütün kâfir gönüllülere, kiliselerde bulunanlara merhamette bulun” derdi.
  • بر همه تسخرکنان اهل خیر ** برهمه کافردلان و اهل دیر

  • Temiz kişilere hiç dua etmez, kötülerden başkasına duada bulunmazdı.
  • می‌نکردی او دعا بر اصفیا ** می‌نکردی جز خبیثان را دعا

  • Ona “Hiç böyle bir âdet görmedik... Sapıklara dua etmek mürüvvet değildir” dediler. 85
  • مر ورا گفتند کین معهود نیست ** دعوت اهل ضلالت جود نیست

  • Dedi ki: “Ben onlardan iyilik gördüm... Bu yüzden onlara dua etmeyi âdet edindim.
  • گفت نیکویی ازینها دیده‌ام ** من دعاشان زین سبب بگزیده‌ام

  • O kadar kötülükte bulundular, o derece zulüm ve cevir ettiler ki nihayet beni şerden kurtardılar, hayra ulaştırdılar.
  • خبث و ظلم و جور چندان ساختند ** که مرا از شر به خیر انداختند

  • Ne vakit dünyaya yöneldimse onlardan eziyetler gördüm, meşakkatler çektim, dayaklar yedim.
  • هر گهی که رو به دنیا کردمی ** من ازیشان زخم و ضربت خوردمی

  • Bu yüzden de iyilik tarafına kaçardım... Beni o kurtlar yola getirirlerdi.
  • کردمی از زخم آن جانب پناه ** باز آوردندمی گرگان به راه

  • Benim iyiliğime sebep oldular... Ey aklı başında adam, bu yüzden onlara dua etmek, boynumun borcudur benim!” 90
  • چون سبب‌ساز صلاح من شدند ** پس دعاشان بر منست ای هوشمند

  • Kul dertten, elemden Allah’a sızlanır, uğradığı zahmetten yüzlerce şikâyette bulunur.
  • بنده می‌نالد به حق از درد و نیش ** صد شکایت می‌کند از رنج خویش

  • Allah da der ki: Gördün ya, nihayet dert ve zahmet, seni, bana yalvarır bir hale getirdi, seni doğrulttu,
  • حق همی گوید که آخر رنج و درد ** مر ترا لابه کنان و راست کرد

  • Sen, seni yolundan alıkoyandan, bizim kapımızdan uzaklaştırıp kovandan şikâyette bulun!
  • این گله زان نعمتی کن کت زند ** از در ما دور و مطرودت کند

  • Hakikatte her düşman senin ilâcındır... Sana kimyadır, seni faydalandırır, gönlünü alır senin!
  • در حقیقت هر عدو داروی تست ** کیمیا و نافع و دلجوی تست

  • Çünkü ondan kaçar, halvet bucaklarına sığınır, Allah lütfundan yardım dilersin. 95
  • که ازو اندر گریزی در خلا ** استعانت جویی از لطف خدا