English    Türkçe    فارسی   

4
934-983

  • Halime öyle bir feryat edip ağlamaya başladı ki onun ağlamasını görüp başkaları da ağladılar!
  • ریخت چندان اشک و کرد او بس فغان ** که ازو گریان شدند آن دیگران

  • Göğsünü döverek öyle yanık yanık ağlıyordu ki ağlamasına bakıp yıldızlar bile ağlamaya koyuldular! 935
  • سینه کوبان آن چنان بگریست خوش ** که اختران گریان شدند از گریه‌اش

  • Halime’yi, yardım istemek üzere putlara götüren ihtiyar Arap
  • حکایت آن پیر عرب کی دلالت کرد حلیمه را به استعانت به بتان

  • Bu sırada ihtiyar bir adam, elindeki sopasını kaka kaka çıkageldi. Dedi ki: “A Halime, başına ne geldi senin?
  • پیرمردی پیشش آمد با عصا ** کای حلیمه چه فتاد آخر ترا

  • Neden böyle ağlıyor, yasla ciğerler dağlıyorsun?”
  • که چنین آتش ز دل افروختی ** این جگرها را ز ماتم سوختی

  • Halime “Ben Ahmed’in inanılır, güvenilir sütninesiyim... Onu atasına teslim etmek üzere getirdim.
  • گفت احمد را رضیعم معتمد ** پس بیاوردم که بسپارم به جد

  • Fakat Hatîme gelince kulağıma havadan sesler gelmeye başladı.
  • چون رسیدم در حطیم آوازها ** می‌رسید و می‌شنیدم از هوا

  • Gökten gelen o sesleri duyunca çocuğu oraya bıraktım... 940
  • من چو آن الحان شنیدم از هوا ** طفل را بنهادم آنجا زان صدا

  • Bu sözleri kim söylüyor, göreyim dedim... Çünkü pek lâtif, pek güzel bir sesti o.
  • تا ببینم این ندا آواز کیست ** که ندایی بس لطیف و بس شهیست

  • Ne etrafımda kimseyi gördüm, ne de bir an o ses kesildi.
  • نه از کسی دیدم بگرد خود نشان ** نه ندا می منقطع شد یک زمان

  • Şaşırıp kaldım, şaşkınlıkla şuraya buraya giderken bir de baktım ki çocuk, koyduğum yerde yok... Eyvahlar olsun, yazık oldu bana!”
  • چونک واگشتم ز حیرتهای دل ** طفل را آنجا ندیدم وای دل

  • İhtiyar, “Meraklanma, kederlenme... Ben sana bir padişah göstereyim.
  • گفتش ای فرزند تو انده مدار ** که نمایم مر ترا یک شهریار

  • O sana çocuğun ne olduğunu, nereye gittiğini, nerede bulunduğunu söyler” dedi. 945
  • که بگوید گر بخواهد حال طفل ** او بداند منزل و ترحال طفل

  • Halime, canım feda olsun sana ey güzel yüzlü, tatlı sözlü ihtiyar!
  • پس حلیمه گفت ای جانم فدا ** مر ترا ای شیخ خوب خوش‌ندا

  • Hadi, hemen bana o yüce bakışlı padişahı göster de çocuğun halinden haber alayım, dedi.
  • هین مرا بنمای آن شاه نظر ** کش بود از حال طفل من خبر

  • İhtiyar, Halime’yi Uzza’nın yanına götürdü... Dedi ki: “Bu put, kayıpları haber vermede tecrübe edilmiştir.
  • برد او را پیش عزی کین صنم ** هست در اخبار غیبی مغتنم

  • Biz, ona tapı kılarak vardık mı binlerce kaybımızı bulmuştur.”
  • ما هزاران گم شده زو یافتیم ** چون به خدمت سوی او بشتافتیم

  • İhtiyar, puta secde edip derhal “Ey Arabın velinimeti, ey cömertlik denizi! 950
  • پیر کرد او را سجود و گفت زود ** ای خداوند عرب ای بحر جود

  • Ey uzza! Sen bize nice lütuflarda bulundun da biz tuzaklardan kurtulduk.
  • گفت ای عزی تو بس اکرامها ** کرده‌ای تا رسته‌ایم از دامها

  • Lütufların yüzünden Arap’ta hakkın var... Arab’ın sana ram olması farz olmuştur.
  • بر عرب حقست از اکرام تو ** فرض گشته تا عرب شد رام تو

  • Sad kabilesinden olan Halime, derdine derman olacağını umarak senin gölgene gelip sığındı.
  • این حلیمه‌ی سعدی از اومید تو ** آمد اندر ظل شاخ بید تو

  • Onun bir küçük çocuğu kaybolmuş... Adı Muhammed’miş!” dedi.
  • که ازو فرزند طفلی گم شدست ** نام آن کودک محمد آمدست

  • Arap, Muhammed der demez derhal bütün putlar yere kapandılar, secde ettiler. 955
  • چون محمد گفت آن جمله بتان ** سرنگون گشت و ساجد آن زمان

  • “A ihtiyar, Muhammed’i ne çeşit arayış bu? Biz onun yüzünden işten kalacak, hor hakir olacağız!
  • که برو ای پیر این چه جست و جوست ** آن محمد را که عزل ما ازوست

  • Biz onun yüzünden yüz üstü düşeceğiz, taşlanacağız... Onun yüzünden kârımıza kesat gelecek, ayarımız mahvolacak!
  • ما نگون و سنگسار آییم ازو ** ما کساد و بی‌عیار آییم ازو

  • Fetret zamanında hevâ ve heves ehlinin arada bir bizden gördükleri o hayaller,
  • آن خیالاتی که دیدندی ز ما ** وقت فترت گاه گاه اهل هوا

  • Onun devri gelince yok olacak... Su görününce teyemmümün hükmü kalmayacak!
  • گم شود چون بارگاه او رسید ** آب آمد مر تیمم را درید

  • A ihtiyar, uzaklaş bizden sınama ateşini alevlendirme; Ahmed’in kıskançlığıyla bizi yakma! 960
  • دور شو ای پیر فتنه کم فروز ** هین ز رشک احمدی ما را مسوز

  • Allah aşkına uzaklaş ey ihtiyar... Uzaklaş da takdir ateşi, seni de bizimle beraber yakmasın!
  • دور شو بهر خدا ای پیر تو ** تا نسوزی ز آتش تقدیر تو

  • Biliyor musun ki bu, âdeta ejderhanın kuyruğunu sıkmaktır... hiç biliyor musun, bu ne çeşit haber getiriştir?
  • این چه دم اژدها افشردنست ** هیچ دانی چه خبر آوردنست

  • Bu haberden denizin de yüreği coşar, madenin de... Bu haberden yedi kat gök bile tir tir titrer!” dediler.
  • زین خبر جوشد دل دریا و کان ** زین خبر لرزان شود هفت آسمان

  • O güngörmüş, yaş yaşamış ihtiyar, taşlardan bu sözleri duyunca sopasını yere attı.
  • چون شنید از سنگها پیر این سخن ** پس عصا انداخت آن پیر کهن

  • Titremeye başladı... o seslerden korkmuştu; dişleri takır takır birbirine vuruyordu. 965
  • پس ز لرزه و خوف و بیم آن ندا ** پیر دندانها به هم بر می‌زدی

  • Kışın çıplak adamın titremesi gibi titremekte “Eyvahlar olsun, helâk olduk” demekteydi.
  • آنچنان که اندر زمستان مرد عور ** او همی لرزید و می‌گفت ای ثبور

  • Halime ihtiyarın bu halini görünce büsbütün şaşırdı, ne yapacağını unuttu.
  • چون در آن حالت بدید او پیر را ** زان عجب گم کرد زن تدبیر را

  • Dedi ki: “A ihtiyar, ben de mihnetteyim ama şimdi temelli şaşırdım kaldım!
  • گفت پیر اگر چه من در محنتم ** حیرت اندر حیرت اندر حیرتم

  • An olur rüzgâr bana hatiplik eder, zaman gelir taşlar edep öğretir!
  • ساعتی بادم خطیبی می‌کند ** ساعتی سنگم ادیبی می‌کند

  • Rüzgâr, bana söz söyler... Taş ve dağ, eşyanın hakikatini anlatır! 970
  • باد با حرفم سخنها می‌دهد ** سنگ و کوهم فهم اشیا می‌دهد

  • Gâh olur gayb erleri, gökyüzünün yeşil kanatlı melekleri çocuğumu kaparlar!
  • گاه طفلم را ربوده غیبیان ** غیبیان سبز پر آسمان

  • Kime ağlayıp sızlanayım... Kime şikâyet edeyim? Yüzlerce gönülle sevdalara kapılanlara döndüm şimdi.
  • از کی نالم با کی گویم این گله ** من شدم سودایی اکنون صد دله

  • O çocuğun gayreti, gayb sırlarını söyletmiyor, ağzımı yumuyor benim... Şu kadar söyleyeyim: Çocuğum kayboldu!
  • غیرتش از شرح غیبم لب ببست ** این قدر گویم که طفلم گم شدست

  • Fakat şimdi başka bir şey söylesem halk, beni delirdi sanır, zincirlere vurur!”
  • گر بگویم چیز دیگر من کنون ** خلق بندندم به زنجیر جنون

  • İhtiyar dedi ki: “Halime, şad ol... Şükür secdesine kapan, yüzünü pek yırtma. 975
  • گفت پیرش کای حلیمه شاد باش ** سجده‌ی شکر آر و رو را کم خراش

  • Gam yeme... O kaybolmaz, belki bütün âlem onda kaybolur!
  • غم مخور یاوه نگردد او ز تو ** بلک عالم یاوه گردد اندرو

  • Her an onun önünde, ardında yüzbinlerce gözcü bekçi var; onu korurlar.
  • هر زمان از رشک غیرت پیش و پس ** صد هزاران پاسبانست و حرس

  • Görmedin mi? O hünerli putlar, çocuğun adını duyunca nasıl yerlere kapandılar, secde ettiler!
  • آن ندیدی کان بتان ذو فنون ** چون شدند از نام طفلت سرنگون

  • Bu devir yeryüzünde acayip bir devir... Ben ihtiyarladım gittim de buna benzer bir şey görmedim.
  • این عجب قرنیست بر روی زمین ** پیر گشتم من ندیدم جنس این

  • Bu haberden taşlar nasıl feryada geldiler? Bilmem artık suçlulara neler olur? 980
  • زین رسالت سنگها چون ناله داشت ** تا چه خواهد بر گنه کاران گماشت

  • Taşa biz mabut diyoruz, mabut oluşta onun bir suçu yok... Sen de ona kul olmaya mecbur değilsin!
  • سنگ بی‌جرمست در معبودیش ** تو نه‌ای مضطر که بنده بودیش

  • (Fakat ona sen mabut diyorsun, o da bunu reddediyor, kabul etmeye mecbur.) O, mecburken bu derecede korkarsa artık suçluya neler olacak, bir düşün!
  • او که مضطر این چنین ترسان شدست ** تا که بر مجرم چه‌ها خواهند بست

  • Mustafa’nın ceddi Abdülmuttalib’in Halime’nin Muhammed aleyhisselâm’ı kaybettiğini, şehrin etrafında dönüp dolaşarak aradığını ve Kâbe’de ağlayıp sızladığını, Allah’tan Muhammed aleyhisselâm’ı bulmayı niyaz ettiğini duyması
  • خبر یافتن جد مصطفی عبدالمطلب از گم کردن حلیمه محمد را علیه‌السلام و طالب شدن او گرد شهر و نالیدن او بر در کعبه و از حق درخواستن و یافتن او محمد را علیه‌السلام

  • Mustafa’nın ceddi, Halime’nin halini, halk içinde ağlayıp sızladığını,
  • چون خبر یابید جد مصطفی ** از حلیمه وز فغانش بر ملا