English    Türkçe    فارسی   

5
2024-2073

  • Bu sebeple sirke bal denizinde nasıl yok olursa ben de sende öyle yok oldum.
  • زان سبب فانی شدم من این چنین  ** هم‌چو سرکه در تو بحر انگبین 

  • Hani taş halis laal haline gelir, güneşin sıfatları ile dolar ya, 2025
  • هم‌چو سنگی کو شود کل لعل ناب  ** پر شود او از صفات آفتاب 

  • Artık onda taşlık kalmaz. Onun önü de güneşin sıfatıyla dolar, ardı da.
  • وصف آن سنگی نماند اندرو  ** پر شود از وصف خور او پشت و رو 

  • Ondan sonra kendini severse o güneşi sevmektir civanım.
  • بعد از آن گر دوست دارد خویش را  ** دوستی خور بود آن ای فتا 

  • O, canla başla güneşi sever yine şüphe yok ki kendisini sevmiş olur.
  • ور که خود را دوست دارد ای بجان  ** دوستی خویش باشد بی‌گمان 

  • Halis laal, ister kendisini sevsin, ister güneşi.
  • خواه خود را دوست دارد لعل ناب  ** خواه تا او دوست دارد آفتاب 

  • Bu iki sevgide zaten fark yoktur. Her iki tarafta da doğu ışığından başka bir şey yoktur ki. 2030
  • اندرین دو دوستی خود فرق نیست  ** هر دو جانب جز ضیای شرق نیست 

  • Fakat taş laal olmadıkça kendisine düşmandır. Çünkü orada bir varlık değil, iki varlık vardır.
  • تا نشد او لعل خود را دشمنست  ** زانک یک من نیست آنجا دو منست 

  • Çünkü taş karanlıktır, gündüz bile kördür. Karanlıksa hakikatte nurun zıddıdır.
  • زانک ظلمانیست سنگ و روزکور  ** هست ظلمانی حقیقت ضد نور 

  • O, kendisini sever, kafirdir. Çünkü, büyük Güneşi men eder durur.
  • خویشتن را دوست دارد کافرست  ** زانک او مناع شمس اکبرست 

  • Şu halde taşın “ben” demesi yaraşır bir şey değil. O, daima karanlıktadır, yokluktadır.
  • پس نشاید که بگوید سنگ انا  ** او همه تاریکیست و در فنا 

  • Firavun ben Tanrıyım dedi alçaldı. Mahsur Ben Hakkım dedi kurtuldu. 2035
  • گفت فرعونی انا الحق گشت پست  ** گفت منصوری اناالحق و برست 

  • O “Benim” deyisin ardından hemen Tanrı laneti ulaştı. Fakat ey seven kişi, bu“Benim” deyişin ardından hemen Tanrı rahmeti ulaştı.
  • آن انا را لعنة الله در عقب  ** وین انا را رحمةالله ای محب 

  • Çünkü, o kara taştı, bu akik. O, nura düşmandı bu aşık.
  • زانک او سنگ سیه بد این عقیق  ** آن عدوی نور بود و این عشیق 

  • Bu “Benim” demek, a boşboğaz, hakikatte “Odur” demektir. Fakat iki nurun birleşmesi gibi de değil, bir şeyin bir şeye sızması gibi de değil.
  • این انا هو بود در سر ای فضول  ** ز اتحاد نور نه از رای حلول 

  • Çalış da taşlığın azalsın, laal ol da taşın nurlansın.
  • جهد کن تا سنگیت کمتر شود  ** تا به لعلی سنگ تو انور شود 

  • Savaşta, zahmet çekmede sabırlı ol da anbean yoklukta varlık bul. 2040
  • صبر کن اندر جهاد و در عنا  ** دم به دم می‌بین بقا اندر فنا 

  • Sende her zaman taşlık sıfatı azalsın, laal sıfatı kuvvetlensin.
  • وصف سنگی هر زمان کم می‌شود  ** وصف لعلی در تو محکم می‌شود 

  • Bedenden varlık sıfatı gitsin, başındaki sarhoşluk çoğalsın.
  • وصف هستی می‌رود از پیکرت  ** وصف مستی می‌فزاید در سرت 

  • Kulak gibi tamamı ile kulak ol da sana laal küpe takılsın.
  • سمع شو یکبارگی تو گوش‌وار  ** تا ز حلقه‌ی لعل یابی گوشوار 

  • Kuyu kazan adam gibi sen de adamsan su bedenin kuyusunu kaz da suya ulaş.
  • هم‌چو چه کن خاک می‌کن گر کسی  ** زین تن خاکی که در آبی رسی 

  • Fakat duru suyun rabbinden bir cezbe gelirse kuyu kazmadan da su, yerden fışkırır. 2045
  • گر رسد جذبه‌ی خدا آب معین  ** چاه ناکنده بجوشد از زمین 

  • Yalnız sen buna kulak asma da kazmaya savaş. Yavaş,yavaş kuyunun toprağını deş derinleştir.
  • کار می‌کن تو بگوش آن مباش  ** اندک اندک خاک چه را می‌تراش 

  • Kim zahmet çekerse defineyi elde eder. Kim çalışır çabalarsa devlete ulaşır.
  • هر که رنجی دید گنجی شد پدید  ** هر که جدی کرد در جدی رسید 

  • Peygamber, Rukü ve secde varlık halkasını Tanrı kapısına vurmaktır dedi.
  • گفت پیغمبر رکوعست و سجود  ** بر در حق کوفتن حلقه‌ی وجود 

  • Kim o kapının halkasını döverse elbette ona devlet baş gösterir.
  • حلقه‌ی آن در هر آنکو می‌زند  ** بهر او دولت سری بیرون کند 

  • O kovucu beyin gece yarısında çavuşlarla gelip Eyaz'ın odasını açması, odada asılı bulunan çarıkla postu görmesi, bunu düzen sanıp odanın her tarafını kazması, şüphe ettiği yerlerini deşmesi, kuyucuları getirmesi, duvarları delmesi ve nihayet hiçbir şey bulamayıp utanması, ümitsizliğe düşmesi. Nitekim kötü düşüncelerle hayale kapılanlar da peygamberlerle velilere büyücü dediler, bunlar, bu işi kendiliklerinden yapıyorlar, bununla yücelik ve ululuk diliyorlar diye söylendiler. İşin içyüzünü araştırdıktan sonra da utandılar, hiçbir fayda elde edemediler.
  • آمدن آن امیر نمام با سرهنگان نیم‌شب بگشادن آن حجره‌ی ایاز و پوستین و چارق دیدن آویخته و گمان بردن کی آن مکرست و روپوش و خانه را حفره کردن بهر گوشه‌ای کی گمان آمد چاه کنان آوردن و دیوارها را سوراخ کردن و چیزی نایافتن و خجل و نومید شدن چنانک بدگمانان و خیال‌اندیشان در کار انبیا و اولیا کی می‌گفتند کی ساحرند و خویشتن ساخته‌اند و تصدر می‌جویند بعد از تفحص خجل شوند و سود ندارد 

  • O emin adamlar, hazine, altın ve altın dolu küpler bulmak üzere oda kapısına geldiler. 2050
  • آن امینان بر در حجره شدند  ** طالب گنج و زر و خمره بدند 

  • Yüzlerce hünerle ve istekten çırpınarak kilidi açtılar.
  • قفل را برمی‌گشادند از هوس  ** با دو صد فرهنگ و دانش چند کس 

  • Çünkü kilit pek sağlamdı, adamakıllı kilitlenmişti. Aynı zamanda başka kilitlere de benzemiyordu.
  • زانک قفل صعب و پر پیچیده بود  ** از میان قفلها بگزیده بود 

  • Eyaz bu odayı hasisliğinden, yahut malını, ham altınını gizlemek için değil, bu sırrı halktan gizlemek için kilitlemişti.
  • نه ز بخل سیم و مال و زر خام  ** از برای کتم آن سر از عوام 

  • Bazıları kötü hayallere kapılır, bir kısım halkta bana riyakar der demişti.
  • که گروهی بر خیال بد تنند  ** قوم دیگر نام سالوسم کنند 

  • Himmetli adamların öyle can sırları vardır ki lal madeni gibi onları aşağılık adamlardan gizlerler. 2055
  • پیش با همت بود اسرار جان  ** از خسان محفوظ‌تر از لعل کان 

  • Fakat ahmaklarca altın, candan yeğdir. Padişahların yanındaysa can altını saçılır.
  • زر به از جانست پیش ابلهان  ** زر نثار جان بود نزد شهان 

  • Onlar da altın hırsı ile hararetlenmişler, koşuyorlardı. Akılları böyle hızlı gitmeyin, daha yavaş olun diyordu ama dinleyen kim?
  • می شتابیدند تفت از حرص زر ** عقلشان میگفت نه آهستهتر

  • حرس تازد بیهده سوی سراب ** عقل گوید نیک بین کان نیست آب

  • Hırs üstün gelmişti, altın da can gibi sevgiliydi. Artık o anda aklın sesi duyulmaz olmuştu.
  • حرص غالب بود و زر چون جان شده  ** نعره‌ی عقل آن زمان پنهان شده 

  • Hırsları şamataları bir iken yüz olmuştu. Aklın tedbir ve irşadı artık gizlenmişti. 2060
  • گشته صدتو حرص و غوغاهای او  ** گشته پنهان حکمت و ایمای او 

  • Nihayet aldanma kuyusuna düşecekler, o vakit hikmetin kınamasını duyacaklardı.
  • تا که در چاه غرور اندر فتد  ** آنگه از حکمت ملامت بشنود 

  • Tuzağın ipine dolaşıp gururu kırılınca nefsi levvamenin kınanmasını işiteceklerdi.
  • چون ز بند دام باد او شکست  ** نفس لوامه برو یابید دست 

  • Bu çeşit adam, başını bela duvarına çarpmadıkça kulağı sağırdır, gönlün öğüdünü duymaz.
  • تا به دیوار بلا ناید سرش  ** نشنود پند دل آن گوش کرش 

  • Helva ve şeker hırsı çocukların iki kulağını sağır eder, öğütleri duymaz.
  • کودکان را حرص گوزینه و شکر  ** از نصیحتها کند دو گوش کر 

  • Fakat çıban çıkarmaya başladı mı kulakları açılır, öğütleri dinler. 2065
  • چونک دردت دنبلش آغاز شد  ** در نصیحت هر دو گوشش باز شد 

  • O birkaç kişi yüzlerce hırsla, yüzlerce hevesle odanın kapısını açtılar.
  • حجره را با حرص و صدگونه هوس  ** باز کردند آن زمان آن چند کس 

  • Kokmuş ayrana üşüsen, ayranın içine düşen sinekler gibi birbirlerini çiğneyerek odaya girdiler.
  • اندر افتادند از در ز ازدحام  ** هم‌چو اندر دوغ گندیده هوام 

  • Sinekler de ayrana debdebeyle ve koşa,koşa atılırlar ama içine düştüler mi içmelerine imkan bulunmaz, iki kanatları da ıslanır kala kalırlar.
  • عاشقانه در فتد با کر و فر  ** خورد امکان نی و بسته هر دو پر 

  • Onlar da içeri girip sağa, sola bakındılar. Fakat odada bir yırtık çarıkla bir eski kürkten başka bir şey yoktu.
  • بنگریدند از یسار و از یمین  ** چارقی بدریده بود و پوستین 

  • Tekrar burası boş olamaz. Bu çarık, işi gizlemek için konmuş. 2070
  • باز گفتند این مکان بی‌نوش نیست  ** چارق اینجا جز پی روپوش نیست 

  • Keskin kazmalar getirelim de yeri kazalım dediler.
  • هین بیاور سیخهای تیز را  ** امتحان کن حفره و کاریز را 

  • Her tarafı kazdılar estiler. Delikler açtılar, derin,derin çukurlar kazdılar.
  • هر طرف کندند و جستند آن فریق  ** حفره‌ها کردند و گوهای عمیق 

  • Çukurları kazarlarken o çukurlar, onlara, a kazıcılar, bizde bir şey yok diyordu.
  • حفره‌هاشان بانگ می‌داد آن زمان  ** کنده‌های خالییم ای کندگان