English    Türkçe    فارسی   

6
1267-1316

  • Onun yanında hiçbir kalp red edilmez; çünkü alış verişten kâr beklemez ki.
  • هیچ قلبی پیش او مردود نیست  ** زانک قصدش از خریدن سود نیست 

  • Kocakarının hikâyesi
  • رجوع به داستان آن کمپیر 

  • O bunak sokağa bir gelin gibi çıkmak istedi; o azgın karı, kaşlarını yoldu.
  • چون عروسی خواست رفتن آن خریف  ** موی ابرو پاک کرد آن مستخیف 

  • Yanağını, yüzünü, ağzını güzelleştirip süslenmek için aynanın önüne oturdu.
  • پیش رو آیینه بگرفت آن عجوز  ** تا بیاراید رخ و رخسار و پوز 

  • 1270.Yüzüne neşeyle birkaç kere allık sürdü; fakat pörsümüş suratını bir türlü boya tutmadı. 1270
  • چند گلگونه بمالید از بطر  ** سفره‌ی رویش نشد پوشیده‌تر 

  • Kuran’ın aşır başlarındaki tezhipleri kesti, pis mundar suratına yapıştırdı.
  • عشرهای مصحف از جا می‌برید  ** می‌بچفسانید بر رو آن پلید 

  • Bu suretle yüzünün buruşuklarını örtmek, güzeller halkasına yüzük taşı olmak istiyordu.
  • تا که سفره‌ی روی او پنهان شود  ** تا نگین حلقه‌ی خوبان شود 

  • O tezhipli yerleri yapıştırdıkça yapıştırıyor, fakat çarşafını giydi mi hepsi yere düşüyordu.
  • عشرها بر روی هر جا می‌نهاد  ** چونک بر می‌بست چادر می‌فتاد 

  • Yine onları alıp tükürüklüyor, yüzüne yapıştırıyor,
  • باز او آن عشرها را با خدو  ** می‌بچفسانید بر اطراف رو 

  • Fakat yine çarşafına büründü mü hepsi, yere dökülüyordu. 1275
  • باز چادر راست کردی آن تکین  ** عشرها افتادی از رو بر زمین 

  • Bir hayli çalıştı, çabaladı. Nihayet şeytana yüzlerce lânet dedi.
  • چون بسی می‌کرد فن و آن می‌فتاد  ** گفت صد لعنت بر آن ابلیس باد 

  • Bu sözü der demez İblis göründü de dedi ki: A kademsiz kadit olmuş, kurumuş, kokmuş kahpe!
  • شد مصور آن زمان ابلیس زود  ** گفت ای قحبه‌ی قدید بی‌ورود 

  • Ben bütün ömrümde bunu düşünmediğim gibi senden başka da bu işi yapan kahpe görmedim.
  • من همه عمر این نیندیشیده‌ام  ** نه ز جز تو قحبه‌ای این دیده‌ام 

  • Kötülükte acayip bir tohum ektin, âlemde musaf bırakmadın.
  • تخم نادر در فضیحت کاشتی  ** در جهان تو مصحفی نگذاشتی 

  • Sen şeytan ordusunda yüz tane şeytan ordususun. A pis kocakarı, bırak beni! 1280
  • صد بلیسی تو خمیس اندر خمیس  ** ترک من گوی ای عجوزه‌ی دردبیس 

  • Yüzün elma gibi kızarsın diye kitap bilgisinden nice aşirler çaldın.
  • چند دزدی عشر از علم کتاب  ** تا شود رویت ملون هم‌چو سیب 

  • Satmak ve onlarla kendine şeref ve mevki satın almak için Allah erlerinin nice sözlerini aşırdın.
  • چند دزدی حرف مردان خدا  ** تا فروشی و ستانی مرحبا 

  • Fakat eğreti renk senin yüzünü kızartmadı. Hurma ağacına bağlanan dal, hurma vazifesini görmedi.
  • رنگ بر بسته ترا گلگون نکرد  ** شاخ بر بسته فن عرجون نکرد 

  • Sonunda ölüm çarşafı gelip seni bürüdü mü bütün bu ziynetler, yanağından düştü.
  • عاقبت چون چادر مرگت رسد  ** از رخت این عشرها اندر فتد 

  • O göç zamanının “Hadi... kalk, kalk” sesi geldi mi bütün dedikodular yok olur gider. 1285
  • چونک آید خیزخیزان رحیل  ** گم شود زان پس فنون قال و قیل 

  • Sükût âlemi gelir çatar. Bari sen, o gelmeden sus. Vay o kişiye ki ölümle ünsiyeti yoktur!
  • عالم خاموشی آید پیش بیست  ** وای آنک در درون انسیش نیست 

  • Gönlünü bir iki günceğiz cilâla da o aynayı kendine defter edin.
  • صیقلی کن یک دو روزی سینه را  ** دفتر خود ساز آن آیینه را 

  • Sahip kıran Yusuf’un sayesinde Züleyha yeni baştan gençleşti.
  • که ز سایه‌ی یوسف صاحب‌قران  ** شد زلیخای عجوز از سر جوان 

  • Kocakarı soğuğunun o soğukluğu, temmuz güneşiyle değişiverir.
  • می‌شود مبدل به خورشید تموز  ** آن مزاح بارد برد العجوز 

  • Meryem’in sızıldanışıyla kurumuş hurma dalı yeşerir, hurma verir. 1290
  • می‌شود مبدل بسوز مریمی  ** شاخ لب خشکی به نخلی خرمی 

  • A kocakarı, kaza ve kaderle niceye bir savaşıp duracaksın, geçmişi bırak da eldekini ara.
  • ای عجوزه چند کوشی با قضا  ** نقد جو اکنون رها کن ما مضی 

  • Mademki yüzünün güzelleşmesine imkân yok; ister allık sür, ister kara mürekkep!
  • چون رخت را نیست در خوبی امید  ** خواه گلگونه نه و خواهی مداد 

  • Hekimin iyileşmesinden ümit kestiği hasta
  • حکایت آن رنجور کی طبیب درو اومید صحت ندید 

  • Birisi hastalandı. Hekime gidip dedi ki: Nabzımı ele al da,
  • آن یکی رنجور شد سوی طبیب  ** گفت نبضم را فرو بین ای لبیب 

  • İçimdeki derdi anla. Çünkü nabızdaki damar, kalbe ulaşır.
  • که ز نبض آگه شوی بر حال دل  ** که رگ دستست با دل متصل 

  • Kalp görünmez, kayıptır. Onun hali, nabızdan anlaşılır, çünkü nabızla ilişiği vardır. 1295
  • چونک دل غیبست خواهی زو مثال  ** زو بجو که با دلستش اتصال 

  • Ey emin kişi, yel de gizlidir; kopardığı tozdan, uçurduğu yapraklardan anlaşılır.
  • باد پنهانست از چشم ای امین  ** در غبار و جنبش برگش ببین 

  • Sağdan mı esiyor, soldan mı? Onu sana yaprakların hareketi söyler.
  • کز یمینست او وزان یا از شمال  ** جنبش برگت بگوید وصف حال 

  • Gönül sarhoşluğu nerededir? Görmezsin. Onu nergise benzeyen mahmur gözlerde ara.
  • مستی دل را نمی‌دانی که کو  ** وصف او از نرگس مخمور جو 

  • Allahnın zatından da uzak olduğun için onu peygamberlerle mucizelerden bile bilirsin.
  • چون ز ذات حق بعیدی وصف ذات  ** باز دانی از رسول و معجزات 

  • Gizli olan mucize ve kerametler, temiz pirlerden gönüllere akseder. 1300
  • معجزاتی و کراماتی خفی  ** بر زند بر دل ز پیران صفی 

  • Onların gönüllerinde yüzlerce hazır kıyamet vardır... En aşağısı şudur: Komşuları sarhoş olur.
  • که درونشان صد قیامت نقد هست  ** کمترین آنک شود همسایه مست 

  • Kutlu bir kişinin yanına göçen talihli, Allah ile düşüp kalkıyor demektir.
  • پس جلیس الله گشت آن نیک‌بخت  ** کو به پهلوی سعیدی برد رخت 

  • Cansız şeylere tesir eden mucize ya sopa ( nın ejderha olması) dır, ya deniz(in bölünmesi) dir, yahut da ayın ikiye ayrılışı.
  • معجزه کان بر جمادی زد اثر  ** یا عصا با بحر یا شق‌القمر 

  • Fakat vasıtasız olarak cana tesir ederse gizlice bir ilgiyle ilgilenir.
  • گر ترا بر جان زند بی‌واسطه  ** متصل گردد به پنهان رابطه 

  • Mucize ve kerametlerin cansız şeylere tesiri eğretidir,geçip gider.Fakat ruha tesiri daimidir, birbiri ardınca ulanır durur. 1305
  • بر جمادات آن اثرها عاریه‌ست  ** از پی روح خوش متواریه‌ست 

  • Bu suretle o cansız şeyden adamın gönlüne tesir eder. Ne hoştur hamur heyulası olmayan ekmek.
  • تا از آن جامد اثر گیرد ضمیر  ** حبذا نان بی‌هیولای خمیر 

  • Ne hoştur Mesih’in hiç eksilmeyen sofrası, ne hoştur Meryem’in bağsız, bahçesiz yetişen meyvesi.
  • حبذا خوان مسیحی بی‌کمی  ** حبذا بی‌باغ میوه‌ی مریمی 

  • Kamil erin canından kopup gelen mucizeler, talibin canına, gönlüne hayat gibi tesir eder.
  • بر زند از جان کامل معجزات  ** بر ضمیر جان طالب چون حیات 

  • Mucize denizdir, nakıs kişiyse karada yaşayan kuş. Suda yaşayan kuş, helâk olmadan emindir.
  • معجزه بحرست و ناقص مرغ خاک  ** مرغ آبی در وی آمن از هلاک 

  • Her namahremin canını âciz eder, fakat hem dem olan kişinin canına kudret bağışlar. 1310
  • عجزبخش جان هر نامحرمی  ** لیک قدرت‌بخش جان هم‌دمی 

  • İçinde bu kutluluğu bulamazsan her an zahirden istidlalde bulun.
  • چون نیابی این سعادت در ضمیر  ** پس ز ظاهر هر دم استدلال گیر 

  • Tesirler, insanın duygularında görünür durur. Bunlar, tesir edeni haber verirler.
  • که اثرها بر مشاعر ظاهرست  ** وین اثرها از مثر مخبرست 

  • Her ilâcın manâsı hakikati, her hünerin sanatı, sihri gibi gizlidir.
  • هست پنهان معنی هر داروی  ** هم‌چو سحر و صنعت هر جادوی 

  • Fakat yaptığı işe ve eserlerine bakarsan hakikati gizli olmakla beraber onu meydana çıkarırsın.
  • چون نظر در فعل و آثارش کنی  ** گرچه پنهانست اظهارش کنی 

  • İçinde gizli olan kuvvet, fiile gelince açığa çıkar, görünür. 1315
  • قوتی کان اندرونش مضمرست  ** چون به فعل آید عیان و مظهرست 

  • Bunların hepsi, sana eserleriyle görünür de nasıl olur. Allah, eserleriyle görünmez?
  • چون به آثار این همه پیدا شدت  ** چون نشد پیدا ز تاثیر ایزدت