English    Türkçe    فارسی   

6
2021-2070

  • İçine bir kıl bile sığmayan şaraba gurur, izzeti nefis filân sığar mı hiç?
  • باد سبلت کی بگنجد و آب رو  ** در شرابی که نگنجد تار مو 

  • Sâki, büyük bir sağrak sun da şu zengini sakalından, bıyığından kurtar.
  • در ده ای ساقی یکی رطلی گران  ** خواجه را از ریش و سبلت وا رهان 

  • Gururundan bize bıyık buruyor, fakat bize hasedinden de sakalını yolup durmada.
  • نخوتش بر ما سبالی می‌زند  ** لیک ریش از رشک ما بر می‌کند 

  • Onun bütün riyalarını, düzenlerini biliyoruz. O mattır, mattır, mat.
  • مات او و مات او و مات او  ** که همی‌دانیم تزویرات او 

  • Pir, beş yüz yıl sonra, ondan ne doğacak? Kıldan kıla ve apaçık görür. 2025
  • از پس صد سال آنچ آید ازو  ** پیر می‌بیند معین مو به مو 

  • Halkın aynada gördüğünü, pir, pişmemiş kerpiçte görür.
  • اندر آیینه چه بیند مرد عام  ** که نبیند پیر اندر خشت خام 

  • Kaba sakallının evinde görmediği, köseye bir bir görünür.
  • آنچ لحیانی به خانه‌ی خود ندید  ** هست بر کوسه یکایک آن پدید 

  • Denize git, sen balık oğlusun. Neden çerçöp gibi sakalına düştün böyle?
  • رو به دریایی که ماهی‌زاده‌ای  ** هم‌چو خس در ریش چون افتاده‌ای 

  • Çerçöp değilsin sen, bu senden uzaktır. Sana inciler bile haset eder. Denizde, dalgalar arasında olman daha doğrudur.
  • خس نه‌ای دور از تو رشک گوهری  ** در میان موج و بحر اولیتری 

  • Deniz birdir. Eşi, ortağı yoktur. İncisi balığı da dalgasından başka bir şey değildir. 2030
  • بحر وحدانست جفت و زوج نیست  ** گوهر و ماهیش غیر موج نیست 

  • Ona eş, ortak olsun... Buna imkân yoktur. Böyle şey, o denizden, o denizin pak dalgasından uzaktır.
  • ای محال و ای محال اشراک او  ** دور از آن دریا و موج پاک او 

  • Denizde ikilik ve ıstırap yoktur. Fakat şaşıya ne söyleyeyim? Hiç, hiç!
  • نیست اندر بحر شرک و پیچ پیچ  ** لیک با احول چه گویم هیچ هیچ 

  • Ey şemen, şaşılara arkadaşız madem, müşrikçe konuşmak gerek.
  • چونک جفت احولانیم ای شمن  ** لازم آید مشرکانه دم زدن 

  • O birlik, vasıf ve hal bakımındandır. Fakat söz meydanına ancak ikilik gelebilir.
  • آن یکیی زان سوی وصفست و حال  ** جز دوی ناید به میدان مقال 

  • Ya şaşı gibi bu ikiliği iç, yahut ağzını yum, güzelce sus! 2035
  • یا چو احول این دوی را نوش کن  ** یا دهان بر دوز و خوش خاموش کن 

  • Yahut da nöbetle gâh sus, gâh söyle. Hâsılı şaşıca davul döv vesselâm.
  • یا به نوبت گه سکوت و گه کلام  ** احولانه طبل می‌زن والسلام 

  • Bir mahrem gördün mü can sırrını söyle. Gül gördün mü bülbüller gibi nâra at.
  • چون ببینی محرمی گو سر جان  ** گل ببینی نعره زن چون بلبلان 

  • Hileyle, geçici şeylerle dolu bir tulum görürsen dudağını kapat, kendini küp haline sok.
  • چون ببینی مشک پر مکر و مجاز  ** لب ببند و خویشتن را خنب ساز 

  • O, suyun düşmanıdır, onun önünde oynama. Yoksa bilgisizlik taşını atar, küpü kırar.
  • دشمن آبست پیش او مجنب  ** ورنه سنگ جهل او بشکست خنب 

  • 2040
  • با سیاستهای جاهل صبر کن  ** خوش مدارا کن به عقل من لدن 

  • Cahilin eziyetlerine sabretmek, ehil olanlara cilâdır. Nerede bir gönül varsa sabırla cilâlanır.
  • صبر با نااهل اهلان را جلاست  ** صبر صافی می‌کند هر جا دلیست 

  • Nemrut’un ateşi, İbrahim’e bir ayna temizliği verdi, aynayı cilalâr gibi onu da arıttı, cilâladı.
  • آتش نمرود ابراهیم را  ** صفوت آیینه آمد در جلا 

  • Nuh kavminin cefası ile Nuh’un sabrı, Nuh’a ruh cilâsı oldu.
  • جور کفر نوحیان و صبر نوح  ** نوح را شد صیقل مرآت روح 

  • Allah,sırrını kutlasın Şeyh Hasan-ı Harkani’ye ait hikâye
  • حکایت مرید شیخ حسن خرقانی قدس الله سره 

  • Bir derviş, Ebül-Huseyn-i Harkan’ın şöhretini duyup Talkan şehrinden yola çıkmıştı.
  • رفت درویشی ز شهر طالقان  ** بهر صیت بوالحسین خارقان 

  • Dağlar aştı, uzun ovalar geçti. Şeyh’i görmek için özü doğru olarak, Allahya yalvarıp yakararak bunca yol aldı. 2045
  • کوهها ببرید و وادی دراز  ** بهر دید شیخ با صدق و نیاز 

  • Yolda gördüğü cefalar, çektiği eziyetler, anlatılmaya değer ama ben kısa kesiyorum.
  • آنچ در ره دید از رنج و ستم  ** گرچه در خوردست کوته می‌کنم 

  • O genç, yolu bitirip maksadına ulaştı. O padişahın evini sordu.
  • چون به مقصد آمد از ره آن جوان  ** خانه‌ی آن شاه را جست او نشان 

  • Öğrenip kapısına geldi, yüzlerce saygıyla kapı halkasını vurdu. Şeyhin karısı, kapıdan başını çıkardı.
  • چون به صد حرمت بزد حلقه‌ی درش  ** زن برون کرد از در خانه سرش 

  • Ey kerem sahibi, ne istiyorsun? dedi. Derviş, ziyaret için geldim deyince.
  • که چه می‌خواهی بگو ای ذوالکرم  ** ژگفت بر قصد زیارت آمدم 

  • Kadın kahkahayla gülüp dedi ki: Sakalına bak yahu. Hele şu yolculuğa, şu uğradığın derde bak. 2050
  • خنده‌ای زد زن که خه‌خه ریش بین  ** این سفرگیری و این تشویش بین 

  • Yerinde, yurdunda işin yok muydu da beyhude yere yollara düştün?
  • خود ترا کاری نبود آن جایگاه  ** که به بیهوده کنی این عزم راه 

  • Bir ahmağı görmek hevesine mi düştün, yoksa yurdundan mı usandın?
  • اشتهای گول‌گردی آمدت  ** یا ملولی وطن غالب شدت 

  • Yahut da şeytan sana bir boyunduruk urdu, vesveseler verdi, sana bu yolculuk kapısını açtı.
  • یا مگر دیوت دو شاخه بر نهاد  ** بر تو وسواس سفر را در گشاد 

  • Birçok kötü sözler söyledi, küfürlerde bulundu, dırıldandı durdu. Onların hepsini söyleyemem ben.
  • گفت نافرجام و فحش و دمدمه  ** من نتوانم باز گفتن آن همه 

  • Kadının sayısız gülümsemesinden, hikâyeler söylemesinden derviş, pek dertlendi, dertlere uğradı. 2055
  • از مثل وز ریش‌خند بی‌حساب  ** آن مرید افتاد از غم در نشیب 

  • Derviş’in Şeyh nerede,onu nerede arayalım diye sorması,Şeyh’in karısının da kötü kötü cevap vermesi
  • پرسیدن آن وارد از حرم شیخ کی شیخ کجاست کجا جوییم و جواب نافرجام گفتن حرم 

  • Dervişin gözlerinden yaşlar aktı, dedi ki: Bütün bunlarla beraber o adı tatlı padişah nerede? Söyle bana!
  • اشکش از دیده بجست و گفت او  ** با همه آن شاه شیرین‌نام کو 

  • Kadın dedi ki: O bomboş riyâkar bir hilebazdır. Ahmaklara tuzaktır. Yol azıtanlara kementlik eder.
  • گفت آن سالوس زراق تهی  ** دام گولان و کمند گمرهی 

  • Senin gibi sakalını değirmende ağartan yüz binlerce kişi azgınlıktan ona düşmüştür.
  • صد هزاران خام ریشان هم‌چو تو  ** اوفتاده از وی اندر صد عتو 

  • Onu görmez, esenlikle yerine yurduna dönersen senin için daha hayırlıdır. Onu görüp de azmazsın hiç olmazsa.
  • گر نبینیش و سلامت وا روی  ** خیر تو باشد نگردی زو غوی 

  • Onun işi gücü lâftır, kâse yalayıcı, hazır sofraya oturucu bir heriftir. Fakat davulunun sesi, etrafa yayılmış nasılsa. 2060
  • لاف‌کیشی کاسه‌لیسی طبل‌خوار  ** بانگ طبلش رفته اطراف دیار 

  • Bu kavim İsrail oğullarına benzer, öküze taparlar. Böyle bir öküze el vurup adarlar işte.
  • سبطیند این قوم و گوساله‌پرست  ** در چنین گاوی چه می‌مالند دست 

  • Bu hazır sofraya oturan adama kapılan, geceleyin bir leştir, gündüzün işsiz güçsüz bir adam.
  • جیفة اللیلست و بطال النهار  ** هر که او شد غره‌ی این طبل‌خوار 

  • Bunlar, yüzlerce bilgiyi, yüceliği bırakmışlardır da bir hileye, bir riyâya kapılmışlardır. İşte hal bu.
  • هشته‌اند این قوم صد علم و کمال  ** مکر و تزویری گرفته کینست حال 

  • Nerede Musa’nın soyu? Gelse de şu öküze tapanların kanlarını dökse…yazık!
  • آل موسی کو دریغا تاکنون  ** عابدان عجل را ریزند خون 

  • Şeriatı, Allahdan ürküp sakınmayı ardına atmış. Nerede Ömer? Gelse de şiddetle doğruluğu emretse! 2065
  • شرع و تقوی را فکنده سوی پشت  ** کو عمر کو امر معروفی درشت 

  • Bunlar, her kötü şeyi mübah biliyorlar. Bu ibahilik bunlardan yayıldı, fesatçı kalleşe de ruhsat oldu âdeta.
  • کین اباحت زین جماعت فاش شد  ** رخصت هر مفسد قلاش شد 

  • Nerede Peygamberle sahabesinin yolu. Nerede namaz, nerede tesbih, nerede onların edepleri.
  • کو ره پیغامبری و اصحاب او  ** کو نماز و سبحه و آداب او 

  • Kadının küfürde bulunması ve saçma sözler söylemesi üzerine o dervişin kızıp ona ağır sözlerle cevap vermesi
  • جواب گفتن مرید و زجر کردن مرید آن طعانه را از کفر و بیهوده گفتن 

  • Genç, yeter diye bağırdı, apaydın günde bekçinin ne lüzumu var?
  • بانگ زد بر وی جوان و گفت بس  ** روز روشن از کجا آمد عسس 

  • Erlerin nuru doğuyu da tuttu batıyı da. Gökler bile hayrette kalıp secde ettiler.
  • نور مردان مشرق و مغرب گرفت  ** اسمانها سجده کردند از شگفت 

  • Allah güneşi Hamel burcundan doğdu da bu güneş utancından perde arkasına girdi. 2070
  • آفتاب حق بر آمد از حمل  ** زیر چادر رفت خورشید از خجل