- Senin gibi bir kötü, o makbul ruha eş olmuş, Nuh’un nikâhındaki kâfir gibi âdeta. 2110
- چون تو ننگی جفت آن مقبول‌روح ** چون عیال کافر اندر عقد نوح
- Bu yurda mensup olmasaydın şimdi seni paramparça ederdim.
- گر نبودی نسبت تو زین سرا ** پاره‌پاره کردمی این دم ترا
- O Nuh’u da senden halâs ederdim, ben de kısasa uğrar, Şeyh’in yolunda ölmek şerefiyle yücelirdim.
- دادمی آن نوح را از تو خلاص ** تا مشرف گشتمی من در قصاص
- Fakat zamanın padişahlar padişahının evinde bu çeşit küstahlıkta bulunamam.
- لیک با خانه‌ی شهنشاه زمن ** این چنین گستاخیی ناید ز من
- Yürü, dua et ki bu yurdun köpeğisin. Yoksa şimdi yapacağımı yapardım sana.
- رو دعا کن که سگ این موطنی ** ورنه اکنون کردمی من کردنی
- Dervişin, Şeyh’in evinden dönmesi ve Şeyh’i halktan sorması, onların da filân ormana gitti diye haber vermeleri
- واگشتن مرید از وثاق شیخ و پرسیدن از مردم و نشان دادن ایشان کی شیخ به فلان بیشه رفته است
- Ondan sonra derviş, herkese sormakta, Şeyh’i her tarafta araştırmadaydı. 2115
- بعد از آن پرسان شد او از هر کسی ** شیخ را می‌جست از هر سو بسی
- Birisi dedi ki: O kutup, odun getirmek üzere ormana gitti.
- پس کسی گفتش که آن قطب دیار ** رفت تا هیزم کشد از کوهسار
- O Zülfikâr düşünceli ve ateşli derviş Şeyh’in havasına uyup ormanın yolunu tuttu.
- آن مرید ذوالفقاراندیش تفت ** در هوای شیخ سوی بیشه رفت
- Şeytan, aklına ayı tozla örten bir gizli vesvese vermekteydi.
- دیو می‌آورد پیش هوش مرد ** وسوسه تا خفیه گردد مه ز گرد
- Bu din şeyhi neden böyle bir kadını evinde tutuyor, onunla düşüp kalkıyor?
- کین چنین زن را چرا این شیخ دین ** دارد اندر خانه یار و همنشین
- Zıt, nasıl olur da zıddıyla beraber bulunur? Halkın imamı olan bir zat nerede, maymun nerede? diyordu. 2120
- ضد را با ضد ایناس از کجا ** با امام‌الناس نسناس از کجا
- Sonra yine ateş gibi dönüyor, Lâ havle okuyor, ona itirazım küfürdür, kindir diyordu.
- باز او لاحول می‌کرد آتشین ** که اعتراض من برو کفرست و کین
- Ben kim oluyorum ki Tanrı’nın işlerine karışıyorum? Nefsimden neden böyle şüpheler, kınamalar geliyor?
- من کی باشم با تصرفهای حق ** که بر آرد نفس من اشکال و دق
- Derken nefsi yine saldırıyor, bu yüzden, gönlünden kuyumcular potasından çıkar gibi duman tütüyordu.
- باز نفسش حمله می‌آورد زود ** زین تعرف در دلش چون کاه دود
- Şeytan’la, diyordu, Cebrail’in ne münasebeti var ki onunla konuşsun, düşüp kalksın, beraber yatsın, uyusun!
- که چه نسبت دیو را با جبرئیل ** که بود با او به صحبت هم مقیل
- Azer, nasıl olur da Halil’le geçinebilir? Yol kesen, nasıl olur da kılavuzla beraber bulunur? 2125
- چون تواند ساخت با آزر خلیل ** چون تواند ساخت با ره‌زن دلیل
- Müridin, muradını bulması, dervişin, ormana yakın bir yerde Şeyh’le buluşması
- یافتن مرید مراد را و ملاقات او با شیخ نزدیک آن بیشه
- O, bu düşüncedeyken ünlü Şeyh, bir aslana binmiş, çıkageldi.
- اندرین بود او که شیخ نامدار ** زود پیش افتاد بر شیری سوار
- Kükremiş aslan odununu çekmekteydi. O kutlu zat da odunlarının üstüne binmişti.
- شیر غران هیزمش را می‌کشید ** بر سر هیزم نشسته آن سعید
- Kamçısı bir yılandı. Yücelikle yılanı bir kamçı gibi eline almıştı.
- تازیانه‌ش مار نر بود از شرف ** مار را بگرفته چون خرزن به کف
- İyice bil ki, her şeyh, sarhoş aslanın üstüne biner.
- تو یقین می‌دان که هر شیخی که هست ** هم سواری می‌کند بر شیر مست
- O görünür, bu görünmez ama can gözünden gizli değildir. 2130
- گرچه آن محسوس و این محسوس نیست ** لیک آن بر چشم جان ملبوس نیست
- Onların altında yüz binlerce aslan vardır, odun çeker durur. Gayp gözü, onu görür.
- صد هزاران شیر زیر را نشان ** پیش دیده‌ی غیب‌دان هیزم‌کشان
- Fakat adam olmayan da görsün diye Tanrı, onları bir bir baş gözüne de gösterir.
- لیک یک یک را خدا محسوس کرد ** تا که بیند نیز او که نیست مرد
- O padişah, dervişi uzaktan görüp güldü. Sakın dedi, aldanma, şeytanı dinleme.
- دیدش از دور و بخندید آن خدیو ** گفت آن را مشنو ای مفتون دیو
- O ulu şeyh, gönlünün nuru ile dervişin içinden geçeni bildi. O nur, ne güzel bir delildir.
- از ضمیر او بدانست آن جلیل ** هم ز نور دل بلی نعم الدلیل
- O hünerli zat, dervişin yola düşmesinden o ana kadar aklından geçenleri bir bir söyledi. 2135
- خواند بر وی یک به یک آن ذوفنون ** آنچ در ره رفت بر وی تا کنون
- Ondan sonra o güzel güzel çileyip şakıyan zat, kadını kınaması hususunda da ağzını açıp,
- بعد از آن در مشکل انکار زن ** بر گشاد آن خوش‌سراینده دهن
- Dedi ki: O tahammül, nefis havasında değildir. Bu zan senin nefsinin havasıdır, orada durma!
- کان تحمل از هوای نفس نیست ** آن خیال نفس تست آنجا مه‌ایست
- Ben sabredip bu kadının yükünü çekmeseydim aslan, benim yükümü çeker miydi hiç?
- گرنه صبرم می‌کشیدی بار زن ** کی کشیدی شیر نر بیگار من
- Ben de Tanrı yükünün altında kendinden geçmiş sarhoş ve köpürmüş bir deveyim.
- اشتران بختییم اندر سبق ** مست و بی‌خود زیر محملهای حق
- Onun buyruğunda yarı ham bile değilim ki halkın kınaması, yermesini düşüneyim. 2140
- من نیم در امر و فرمان نیم‌خام ** تا بیندیشم من از تشنیع عام
- Bizim geri kalanımızda onun buyruğudur, ileri gidenimizde. Canımız yüz üstü koşarak onu aramadadır.
- عام ما و خاص ما فرمان اوست ** جان ما بر رو دوان جویان اوست
- Bizim tekliğimiz, çiftliğimiz, hava ve hevesten değildir. Canımız, mühre gibi Tanrı elindedir.
- فردی ما جفتی ما نه از هواست ** جان ما چون مهره در دست خداست
- O ahmağın nazını da çekeriz, onun gibi yüzlercesinin nazını da. Bu, renk aşkından, koku sevdasından değildir.
- ناز آن ابله کشیم و صد چو او ** نه ز عشق رنگ و نه سودای بو
- Bu kaza ve kader, bizim dersimizin talebeleridir. Artık savaşımızın debdebesi nereye varır, bir düşün.
- این قدر خود درس شاگردان ماست ** کر و فر ملحمه‌ی ما تا کجاست
- Nereye mi varır? Yere bile yol olmayan bir yere. Işığı, gözleri alan Tanrı ayına ancak! 2145
- تا کجا آنجا که جا را راه نیست ** جز سنابرق مه الله نیست
- O nur, bütün vehimlerden ve tasavvurlardan uzak olan nurun nurunun nurunun nurunun nurudur!
- از همه اوهام و تصویرات دور ** نور نور نور نور نور نور
- Dedikoduyu senin için aşağılattım. İbret al da kötü huylu arkadaşla arkadaş ol, uzlaş.
- بهر تو ار پست کردم گفت و گو ** تا بسازی با رفیق زشت‌خو
- “Sabır, sıkıntının anahtarıdır” sırrına ermek için gülerek hoşlanarak onun derdini çek.
- تا کشی خندان و خوش بار حرج ** از پی الصبر مفتاح الفرج
- Bu aşağılık kişilerin aşağılığını çekersen sünnetlerin nuruna ulaşırsın.
- چون بسازی با خسی این خسان ** گردی اندر نور سنتها رسان
- Peygamberler aşağılık adamların zahmetlerini çok çektiler. Bu çeşit yılanlardan nice ıstıraplara uğradılar. 2150
- که انبیا رنج خسان بس دیده‌اند ** از چنین ماران بسی پیچیده‌اند
- Yargılayan Tanrı’ nın muradı, hükmü, ta ezelden tecelli ve zuhur etmekti.
- چون مراد و حکم یزدان غفور ** بود در قدمت تجلی و ظهور
- Zıddı olmadıkça bir şey görünemez. O misli olmayan padişahın zıddı yoktur.
- بی ز ضدی ضد را نتوان نمود ** وان شه بی‌مثل را ضدی نبود
- “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” âyetindeki hikmet
- حکمت در انی جاعل فی الارض خلیفة
- Bunun için padişahlığına ayna olmak üzere bir gönül sahibini halife edindi.
- پس خلیفه ساخت صاحب‌سینه‌ای ** تا بود شاهیش را آیینه‌ای
- Ona hadsiz, hesapsız arılığını ihsan etti, ondan sonra karanlıklardan da ona bir zıt verdi.
- بس صفای بی‌حدودش داد او ** وانگه از ظلمت ضدش بنهاد او
- Ak ve kara iki bayrak dikti. Birisi Âdem’di bunların öbürü yol kesen İblis. 2155
- دو علم بر ساخت اسپید و سیاه ** آن یکی آدم دگر ابلیس راه
- O iki büyük ordu arasında savaşlar oldu, geldi geçti.
- در میان آن دو لشکرگاه زفت ** چالش و پیکار آنچ رفت رفت
- İkinci devre Habil geldi, onun pak nurunun zıddı Kaabil oldu.
- هم‌چنان دور دوم هابیل شد ** ضد نور پاک او قابیل شد
- Adalet ve zulümden ibaret olan bu iki bayrak, böylece devir devir, Nemrud’a kadar geldi dayandı.
- هم‌چنان این دو علم از عدل و جور ** تا به نمرود آمد اندر دور دور
- O, İbrahim’in zıddı ve düşmanı oldu. O iki ordu birbirine kin güttü, savaştı durdu.
- ضد ابراهیم گشت و خصم او ** وآن دو لشکر کین‌گزار و جنگ‌جو