English    Türkçe    فارسی   

6
2769-2818

  • Onların gevşek ve taklitçi inanışlarından, görmez gözlerinin gördüğü hayalden halâs oldu.
  • ز اعتقاد سست پر تقلیدشان  ** وز خیال دیده‌ی بی‌دیدشان 

  • Şaşılacak şey! Onların anlayışı, bu nişanesiz denizin met ve cezrine ne yapabilecek ki? 2770
  • ای عجب چه فن زند ادراکشان  ** پیش جزر و مد بحر بی‌نشان 

  • Bu yapılmış, düzülmüş mamureler, o çölden geldi. Saltanat, padişahlık, vezirlik, oradan verildi.
  • زان بیابان این عمارت‌ها رسید  ** ملک و شاهی و وزارتها رسید 

  • Yokluk çölünden bu görünen âleme iştiyaklarla bölük bölük varlıklar gelip durmada.
  • زان بیابان عدم مشتاق شوق  ** می‌رسند اندر شهادت جوق جوق 

  • Bu çölden her akşam, her sabah kervan üstüne kervan geliyor.
  • کاروان بر کاروان زین بادیه  ** می‌رسد در هر مسا و غادیه 

  • Geliyor, biz geldik, nöbet bizim, siz gidin diye yerimizi yurdumuzu alıyor.
  • آید و گیرد وثاق ما گرو  ** که رسیدم نوبت ما شد تو رو 

  • Oğul, akıl gözünü açtı mı baba, hemencecik yükünü kağnıya koyuyor. 2775
  • چون پسر چشم خرد را بر گشاد  ** زود بابا رخت بر گردون نهاد 

  • O âlemden buraya bir ana yol var. Oradan buraya geliyorlar, buradan oraya gidiyorlar.;
  • جاده‌ی شاهست آن زین سو روان  ** وآن از آن سو صادران و واردان 

  • İyi dikkat et. Oturmuşuz ama gidiyoruz, yeni bir yere hareket etmişiz, fakat görmüyorsun sen.
  • نیک بنگر ما نشسته می‌رویم  ** می‌نبینی قاصد جای نویم 

  • Sermayeni ağzını bugün için değil, ilerisi için, ileride bir iş yapmak için hazırlarsın.
  • بهر حالی می‌نگیری راس مال  ** بلک از بهر غرض‌ها در مل 

  • Ey yola tapan, yolcu odur ki yüzü ve gidişi, ileriyedir.
  • پس مسافر این بود ای ره‌پرست  ** که مسیر و روش در مستقبلست 

  • Nitekim gönül perdesi ardından da anbean yorulmadan, usanmadan hayal alayı gelip durur. 2780
  • هم‌چنانک از پرده‌ی دل بی‌کلال  ** دم به دم در می‌رسد خیل خیال 

  • O düşünceler, hep bir fidanlıktan kopup gelmese nasıl olur da hepsi yol bulur, gönle gelip çatar?
  • گر نه تصویرات از یک مغرس‌اند  ** در پی هم سوی دل چون می‌رسند 

  • Bölük, bölük düşünce ordumuz, susamış bir halde gönül çeşmesine geliyor.
  • جوق جوق اسپاه تصویرات ما  ** سوی چشمه‌ی دل شتابان از ظما 

  • Testilerini doldurup gidiyorlar. Daima meydanda ve daima gizli bunlar.
  • جره‌ها پر می‌کنند و می‌روند  ** دایما پیدا و پنهان می‌شوند 

  • Düşünceleri, gökyüzünün yıldızları say. Fakat bunlar, başka bir gökyüzünde dönmedeler.
  • فکرها را اختران چرخ دان  ** دایر اندر چرخ دیگر آسمان 

  • Kutluluk gördün mü şükret, ihsanda bulun. Kötülük gördün mü sadaka ver, yargılanma dile! Çark vur. 2785
  • سعد دیدی شکر کن ایثار کن  ** نحس دیدی صدقه و استغفار کن 

  • Padişahım biz kimiz ki devlete, kutluluğa layık olalım? Sen gel, talihimi devlete döndür.
  • ما کییم این را بیا ای شاه من  ** طالعم مقبل کن و چرخی بزن 

  • Ayın nuru ile ruhu parlat. Çünkü tutulma yerine geldi, zararlar gördü, can simsiyah oldu.
  • روح را تابان کن از انوار ماه  ** که ز آسیب ذنب جان شد سیاه 

  • Onu yine hayalden vehimden, zandan kurtar. Yine kuyudan çıkar, cefa ipinden halâs et.
  • از خیال و وهم و ظن بازش رهان  ** از چه و جور رسن بازش رهان 

  • Bu suretle de bir gönül, senin güzel gönül alışınla kanatlansın, uçsun, şu balçıktan kurtulsun!
  • تا ز دلداری خوب تو دلی  ** پر بر آرد بر پرد ز آب و گلی 

  • Ey Mısır azizi, ey ahdinde duran zat,mazlum Yusuf, senin zindanındadır. 2790
  • ای عزیز مصر و در پیمان درست  ** یوسف مظلوم در زندان تست 

  • Onu kurtarmak için çabucak bir rüya görüver, Tanrı, ihsan sahiplerini sever.
  • در خلاص او یکی خوابی ببین  ** زود که الله یحب المحسنین 

  • Yedi arık ve hasta öküz, yedi semiz öküzü yutmada.
  • هفت گاو لاغری پر گزند  ** هفت گاو فربهش را می‌خورند 

  • Yedi kuru ve çirkin beğenilmeyecek başak, yedi taze ve yemyeşil başağı otlamada.
  • هفت خوشه‌ی خشک زشت ناپسند  ** سنبلات تازه‌اش را می‌چرند 

  • Ey aziz, gönül Mısırında kıtlık başlıyor. Aman padişahım bunu caiz görme.
  • قحط از مصرش بر آمد ای عزیز  ** هین مباش ای شاه این را مستجیز 

  • Padişahım, senin hapsinde bir Yusuf’um ben. Lûtfet, beni kadınlardan kurtar. 2795
  • یوسفم در حبس تو ای شه نشان  ** هین ز دستان زنانم وا رهان 

  • Arşta oturup duruyordum. Anamın şehveti “inin” emri ile beni buraya attı.
  • از سوی عرشی که بودم مربط او  ** شهوت مادر فکندم که اهبطوا 

  • O tam yücelikten bir kocakarının hilesiyle rahim zindanına düştüm.
  • پس فتادم زان کمال مستتم  ** از فن زالی به زندان رحم 

  • Ruhu ta arştan bu yurda getirdi. Hasılı kadınların hilesi pek büyük.
  • روح را از عرش آرد در حطیم  ** لاجرم کید زنان باشد عظیم 

  • İnişim, önce de kadın yüzünden, sonra da kadın yüzünden. Ruhtum, nasıl oldu da bedene büründüm?
  • اول و آخر هبوط من ز زن  ** چونک بودم روح و چون گشتم بدن 

  • Ya bu düşkün Yusuf’un ağlayıp inlemesini duy, yahut o âşık Yakub’a merhamet et. 2800
  • بشنو این زاری یوسف در عثار  ** یا بر آن یعقوب بی‌دل رحم آر 

  • Kardeşlerimden mi feryat edeyim, kadınlardan mı? Âdem gibi cennetlerden düştüm ben!
  • ناله از اخوان کنم یا از زنان  ** که فکندندم چو آدم از جنان 

  • Kış yaprağı gibi soldum, çünkü vuslat cennetinde buğday yedim.
  • زان مثال برگ دی پژمرده‌ام  ** کز بهشت وصل گندم خورده‌ام 

  • Senin lûtfunu, ihsanını, o barış selâmını o güzel haberini duyunca,
  • چون بدیدم لطف و اکرام ترا  ** وآن سلام سلم و پیغام ترا 

  • Kötü göz değmesin diye ateşe çöreotu attım, fakat çöreotuma da kötü göz değdi.
  • من سپند از چشم بد کردم پدید  ** در سپندم نیز چشم بد رسید 

  • Önde de sonda da her kötü gözü def eden, ancak ve ancak mahmur gözlerindir. 2805
  • دافع هر چشم بد از پیش و پس  ** چشم‌های پر خمار تست و بس 

  • Padişahın kötü gözü, senin güzel gözlerin mat eder, mahveder; ne güzel ilâç bu.
  • چشم بد را چشم نیکویت شها  ** مات و مستاصل کند نعم الدوا 

  • Hattâ senin gözünden kimyalar erişti mi kötü göz bile iyi göz olur.
  • بل ز چشمت کیمیاها می‌رسد  ** چشم بد را چشم نیکو می‌کند 

  • Padişahın gözü, doğanın gözüne değdi mi doğan, yücelir, himmetli bir göze sahip olur.
  • چشم شه بر چشم باز دل زدست  ** چشم بازش سخت با همت شدست 

  • O bakıştan öyle bir himmete sahip olur ki, öyle yücelir ki artık erkek aslandan başka bir şey avlamaz olur.
  • تا ز بس همت که یابید از نظر  ** می‌نگیرد باز شه جز شیر نر 

  • Aslan da nedir ki? O mânevi yüce doğan, hem senin avındır, hem de seni avlar. 2810
  • شیر چه کان شاه‌باز معنوی  ** هم شکار تست و هم صیدش توی 

  • Din çayırında can doğanının ıslığı “Ben batan şeyleri sevmem” nâraları olur.
  • شد صفیر باز جان در مرج دین  ** نعره‌های لا احب الافلین 

  • Senin izinden uçup duran gönül doğanı da sayısız ihsanlarla uğradı, gözün, bir kerecik ona düştü.
  • باز دل را که پی تو می‌پرید  ** از عطای بی‌حدت چشمی رسید 

  • Burnu bir koku aldı, kulağı senin nağmelerini duydu. Her duygusu, muayyen olamayan nasipler elde etti.
  • یافت بینی بوی و گوش از تو سماع  ** هر حسی را قسمتی آمد مشاع 

  • Sen, hangi duyguya gayb âleminin yolunu açarsan o duygu, artık eskimez, yıpranmaz, ölmez.
  • هر حسی را چون دهی ره سوی غیب  ** نبود آن حس را فتور مرگ و شیب 

  • Mülk senindir. Duyguya bir şey ihsan edersin; o duygu, öbür duygulara padişahlık eder. 2815
  • مالک الملکی به حس چیزی دهی  ** تا که بر حس‌ها کند آن حس شهی 

  • Sultan Mahmud’un bir gece, hırsızların arasına düşerek “ Ben de sizlerdenim “ demesi ve onların hallerini anlaması
  • حکایت شب دزدان کی سلطان محمود شب در میان ایشان افتاد کی من یکی‌ام از شما و بر احوال ایشان مطلع شدن الی آخره 

  • Sultan Mahmut, bir gece yalnız başına şehri dolaşırken bir bölük hırsıza rastladı.
  • شب چو شه محمود برمی‌گشت فرد  ** با گروهی قوم دزدان باز خورد 

  • Hırsızlar ey vefalı adam dediler, sen kimsin? Sultan Mahmut, ben de sizlerden biriyim diye cevap verdi.
  • پس بگفتندش کیی ای بوالوفا  ** گفت شه من هم یکی‌ام از شما 

  • Hırsızların biri, ey daima hileye düzene baş vuranlar, hadi bakalım,her birimiz hünerini söylesin.
  • آن یکی گفت ای گروه مکر کیش  ** تا بگوید هر یکی فرهنگ خویش