English    Türkçe    فارسی   

6
3031-3080

  • Kimsede karşı duracak cüret yoktu. Gemidekilerin ne hadleri vardı ki timsaha karşı koysunlar.
  • زهره نه کس را که پیش آید به جنگ  ** اهل کشتی را چه زهره با نهنگ 

  • Padişah, vezire yüz çevirip “Seninle danışıyorum, böyle bir zamanda ne çare var, ne yapalım?” dedi.
  • روی آورد آن ملک سوی وزیر  ** که چه چاره‌ست اندرین وقت ای مشیر 

  • Vezir dedi ki: Kibri, hileyi bırakıp eline bir kılıç al, boynuna bir kefen at, huzuruna git.
  • گفت آنک ترک گویی کبر و فن  ** پیش او آیی به شمشیر و کفن 

  • Padişah peki ama dedi, bu tek bir kişi değil mi? Vezir, doğru, fakat onun tek oluşunu görüp de bunu ehemmiyetsiz bulma.
  • گفت آخر نه یکی مردیست فرد  ** گفت منگر خوار در فردی مرد 

  • Gözünü aç, kaleye dikkat et. Önünde cıva gibi titreyip durmada. 3035
  • چشم بگشا قلعه را بنگر نکو  ** هم‌چو سیمابست لرزان پیش او 

  • O ise eyerin üstüne öyle bir oturmuş ki sanki doğudakiler de onunla berabermiş, batıdakiler de. Hiçbir şeye aldırmıyor.
  • شسته در زین آن‌چنان محکم‌پیست  ** گوییا شرقی و غربی با ویست 

  • Birkaç fedai, ona saldırdı; kendilerini onun önüne attılar.
  • چند کس هم‌چون فدایی تاختند  ** خویشتن را پیش او انداختند 

  • Fakat hepsini de gürzüyle öldürdü. Hepsi de onun atının ayakları altına baş aşağı düştüler.
  • هر یکی را او بگرزی می‌فکند  ** سر نگوسار اندر اقدام سمند 

  • Tanrı kudreti, ona öyle bir ordu vermiş ki tek başına bir ümmete saldırıyor.
  • داده بودش صنع حق جمعیتی  ** که همی‌زد یک تنه بر امتی 

  • Gözüm, o eri görünce sayı çokluğu gözümden düştü. 3040
  • چشم من چون دید روی آن قباد  ** کثرت اعداد از چشمم فتاد 

  • Yıldızlar çoksa da güneş birdir ve bütün yıldızlar da onun önünde darmadağın olur, görünmezler.
  • اختران بسیار و خورشید ار یکیست  ** پیش او بنیاد ایشان مندکیست 

  • Binlerce fare baş kaldırsa kedi, ne korkar, ne çekinir.
  • گر هزاران موش پیش آرند سر  ** گربه را نه ترس باشد نه حذر 

  • Nasıl olur da fareler, toplanıp kedinin karşına çıkarlar? Onlarda böyle bir yürek yoktur ki.
  • کی به پیش آیند موشان ای فلان  ** نیست جمعیت درون جانشان 

  • Topluluk, suret bakımından olursa beyhudedir. Kendine gel de Tanrı’dan mâna topluluğu iste.
  • هست جمعیت به صورتها فشار  ** جمع معنی خواه هین از کردگار 

  • Topluluk, bedenlerin çokluğundan meydana gelmez. Cismi de isim gibi yel üstünde durur bir şey bil! 3045
  • نیست جمعیت ز بسیاری جسم  ** جسم را بر باد قایم دان چو اسم 

  • Farelerin yüreklerinde topluluk kudreti olsaydı kızarlar, gayrete gelirlerdi de birkaç tanesi bir araya gelir;
  • در دل موش ار بدی جمعیتی  ** جمع گشتی چند موش از حمیتی 

  • Fedai gibi aman vermeden kediye saldırırdı.
  • بر زدندی چون فدایی حمله‌ای  ** خویش را بر گربه‌ی بی‌مهله‌ای 

  • Bir tanesi gözünü ısırır, oyar, öbürü kulağını dişleyip yırtar,
  • آن یکی چشمش بکندی از ضراب  ** وان دگر گوشش دریدی هم به ناب 

  • Bir başkası yanını delerdi. Kedi bu topluluktan kurtulamazdı.
  • وان دگر سوراخ کردی پهلوش  ** از جماعت گم شدی بیرون شوش 

  • Fakat farede topluluk için yürek yoktur. Kedinin sesini duydu mu aklı başından gider. 3050
  • لیک جمعیت ندارد جان موش  ** بجهد از جانش به بانگ گربه هوش 

  • Hilebaz kedinin önünde kuruyup kalır. İsterse farenin sayısı yüz bin olsun ne çıkar?
  • خشک گردد موش زان گربه‌ی عیار  ** گر بود اعداد موشان صد هزار 

  • Koyun sürüsü çok olmuş kasaba ne gam? Akıl çokluğu uykuyu def edebilir mi?
  • از رمه‌ی انبه چه غم قصاب را  ** انبهی هش چه بندد خواب را 

  • Mülkün sahibi Tanrı’dır. Topluluğu o verir, bu yüreği o ihsan ederde aslan, yaban sığırı sürüsüne atılır.
  • مالک الملک است جمعیت دهد  ** شیر را تا بر گله‌ی گوران جهد 

  • On çatallı boynuzları olan yüz binlerce yiğit geyik aslanın saldırışına karşı, âdeta yok olur.
  • صد هزاران گور ده‌شاخ و دلیر  ** چون عدم باشند پیش صول شیر 

  • Mülkün sahibi O’dur. Bir Yusuf’a güzellik saltanatını verir de onu ak buluttan yağan lâtif yağmura döndürür. 3055
  • مالک الملک است بدهد ملک حسن  ** یوسفی را تا بود چون ماء مزن 

  • Bir yüze bir yıldız parlaklığı ihsan ederde koca bir padişah bir kızın kölesi kesilir.
  • در رخی بنهد شعاع اختری  ** که شود شاهی غلام دختری 

  • Bir başkasının yüzüne kendi nurunu verir, o adam, gece yarısı her iyiyi her kötüyü görür.
  • بنهد اندر روی دیگر نور خود  ** که ببیند نیم‌شب هر نیک و بد 

  • Yusuf’la Musa, Tanrı nuruna sahip oldular, yüzlerinde, gönüllerinde o nur parladı.
  • یوسف و موسی ز حق بردند نور  ** در رخ و رخسار و در ذات الصدور 

  • Musa’nın yüzü, öyle bir nur saçtı ki nihayet yüzüne bir nikap tutunmaya mecbur oldu.
  • روی موسی بارقی انگیخته  ** پیش رو او توبره آویخته 

  • Yüzünün nuru âdeta hücum eden yılanın gözünü zümrüt nasıl alırsa gözleri öyle almaktaydı. 3060
  • نور رویش آن‌چنان بردی بصر  ** که زمرد از دو دیده‌ی مار کر 

  • Musa, o kuvvetli nuru örtmek üzere Tanrı’dan nikap istedi.
  • او ز حق در خواسته تا توبره  ** گردد آن نور قوی را ساتره 

  • Tanrı da o nikabı, yürü, var, kiliminden yap. Çünkü o, emniyet sahibi bir ârifin elbisesidir.
  • توبره گفت از گلیمت ساز هین  ** کان لباس عارفی آمد امین 

  • O elbise Tanrı nurundan bir sabra nail olmuştur, dokumasında can nuru vardır.
  • کان کسا از نور صبری یافتست  ** نور جان در تار و پودش تافتست 

  • Böyle bir hırkadan başka bir şeyle korunamazsın. Nurumuza, ondan başka hiçbir şey tahammül edemez.
  • جز چنین خرقه نخواهد شد صوان  ** نور ما را بر نتابد غیر آن 

  • Kafdağı bile o nura mâni olmaya kalkışsa o nur, Kafdağı’nı da Tur gibi parçalar dedi. 3065
  • کوه قاف ار پیش آید بهرسد  ** هم‌چو کوه طور نورش بر درد 

  • Erlerin bedenlerine Tanrı kudretinin yüceliği öyle bir tahammül vermiştir ki neliksiz niteliksiz Tanrı nuruna dayanırlar.
  • از کمال قدرت ابدان رجال  ** یافت اندر نور بی‌چون احتمال 

  • Tur dağının zerresine tahammül etmediği nur, Tanrı kudretiyle bir sırçayı yer eder.
  • آنچ طورش بر نتابد ذره‌ای  ** قدرتش جا سازد از قاروره‌ای 

  • Kandil duracak yer ve bir sırça kandil, Kafdağı ile Tur’u paramparça eden nura mekân olur.
  • گشت مشکات و زجاجی جای نور  ** که همی‌درد ز نور آن قاف و طور 

  • Onların bedenlerini kandil konacak yer, gönüllerini de sırça bil. Bu kandilin nuru, arşa da vurur, göklere de.
  • جسمشان مشکات دان دلشان زجاج  ** تافته بر عرش و افلاک این سراج 

  • Arşın ve göklerin nuru, bu nura karşı şaşırıp kalır, kuşluk çağındaki yıldız gibi yok olur gider. 3070
  • نورشان حیران این نور آمده  ** چون ستاره زین ضحی فانی شده 

  • Peygamberlerin sonuncusu, bunu hiçbir an zevali olmayan padişahlar padişahından nakletmiştir.
  • زین حکایت کرد آن ختم رسل  ** از ملیک لا یزال و لم یزل 

  • Tanrı demiştir ki: Ben göklere, boşluğa, yüce akıllarla nefislere sığmadım da,
  • که نگنجیدم در افلاک و خلا  ** در عقول و در نفوس با علا 

  • Konuk gibi vardım, müminin gönlünde keyfiyetsiz, mahiyeti anlaşılmaz bir şekilde yurt tuttum, oraya konuk oldum.
  • در دل مومن بگنجیدم چو ضیف  ** بی ز چون و بی چگونه بی ز کیف 

  • Bu gönül vasıtası ile yücelerde bulunanlar da benden padişahlılar, baht ve devletler bulurlar, aşağıda bulunanlar da.
  • در دل مومن بگنجیدم چو ضیف  ** بی ز چون و بی چگونه بی ز کیف 

  • Böyle bir ayna olmadıkça güzelliğinden hiçbir şey görünmez, ne yeryüzünde, ne de zaman içinde nurum tecelli etmez. 3075
  • بی‌چنین آیینه از خوبی من  ** برنتابد نه زمین و نه زمن 

  • İki âleme de merhamet atını sürdüm de geniş bir ayna düzdüm.
  • بر دو کون اسپ ترحم تاختیم  ** پس عریض آیینه‌ای بر ساختیم 

  • Her an bu aynadan elli düğün halkı doyar. Aynayı işit fakat nasıldır? Sorma!
  • هر دمی زین آینه پنجاه عرس  ** بشنو آیینه ولی شرحش مپرس 

  • Hâsılı Musa’da bu elbiseden nikap yaptı, yüzünü örttü. Çünkü o yay gibi parlak nurun tesirini anlamıştı.
  • حاصل این کزلبس خویشش پرده ساخت  ** که نفوذ آن قمر را می‌شناخت 

  • Elbisesinden başka bir şeyden nikap yapsaydı sağlam ve yüce bir dağ olsa, hatta dağdan da sağlam bulunsa yine paramparça olurdu.
  • گر بدی پرده ز غیر لبس او  ** پاره گشتی گر بدی کوه دوتو 

  • Tanrı nuru demir duvarlardan bile geçtikten sonra artık nikap ona ne yapabilir? 3080
  • ز آهنین دیوارها نافذ شدی  ** توبره با نور حق چه فن زدی