English    Türkçe    فارسی   

6
3077-3126

  • Her an bu aynadan elli düğün halkı doyar. Aynayı işit fakat nasıldır? Sorma!
  • هر دمی زین آینه پنجاه عرس  ** بشنو آیینه ولی شرحش مپرس 

  • Hâsılı Musa’da bu elbiseden nikap yaptı, yüzünü örttü. Çünkü o yay gibi parlak nurun tesirini anlamıştı.
  • حاصل این کزلبس خویشش پرده ساخت  ** که نفوذ آن قمر را می‌شناخت 

  • Elbisesinden başka bir şeyden nikap yapsaydı sağlam ve yüce bir dağ olsa, hatta dağdan da sağlam bulunsa yine paramparça olurdu.
  • گر بدی پرده ز غیر لبس او  ** پاره گشتی گر بدی کوه دوتو 

  • Tanrı nuru demir duvarlardan bile geçtikten sonra artık nikap ona ne yapabilir? 3080
  • ز آهنین دیوارها نافذ شدی  ** توبره با نور حق چه فن زدی 

  • O nikap, hararetli bir ârifin coşkunluk zamanındaki hırkasına benziyordu âdeta.
  • گشته بود آن توبره صاحب تفی  ** بود وقت شور خرقه‌ی عارفی 

  • Kav, önce yakılır, alıştırılır da ondan sonra ateş alır.
  • زان شود آتش رهین سوخته  ** کوست با آتش ز پیش آموخته 

  • O doğru yolu gösteren nurun aşkıyla Safura, iki gözünü de yele verdi.
  • وز هوا و عشق آن نور رشاد  ** خود صفورا هر دو دیده باد داد 

  • Önce bir gözünü kapatıp baktı, Musa’nın gözündeki nuru görünce o gözü uçtu, kör oldu.
  • اولا بر بست یک چشم و بدید  ** نور روی او و آن چشمش پرید 

  • Ondan sonra sabrı kalmadı, o gözünü de açıp baktı, öbür gözünü de o ayın uğruna harcadı. 3085
  • بعد از آن صبرش نماند و آن دگر  ** بر گشاد و کرد خرج آن قمر 

  • Savaş eri de önce yoksulara ekmek verir. Fakat ibadet nuru ona vurdu mu canını bağışlar.
  • هم‌چنان مرد مجاهد نان دهد  ** چون برو زد نور طاعت جان دهد 

  • Bir kadın Safura’ya, “O nergis gibi gözlerin elden gitti, acıklanıyor musun?” diye sordu.
  • پس زنی گفتش ز چشم عبهری  ** که ز دستت رفت حسرت می‌خوری 

  • Safura dedi ki: Yüz binlerce gözüm olsaydı da hepsini feda etseydim. Fakat ne fayda, yok ki! Buna acıklanıyorum.
  • گفت حسرت می‌خورم که صد هزار  ** دیده بودی تا همی‌کردم نثار 

  • Göz pencerem, ayın nuru ile yıkıldı ama ay, define gibi bu yıkık yeri yurt edindi.
  • روزن چشمم ز مه ویران شدست  ** لیک مه چون گنج در ویران نشست 

  • Define, artık bu yıkık yurdu, ev mi, dam mı, düşünmeye vakit bırakır mı? 3090
  • کی گذارد گنج کین ویرانه‌ام  ** یاد آرد از رواق و خانه‌ام 

  • Yusuf sokaktan geçerken yüzünün nuru her evin kafesinden içeri vururdu.
  • نور روی یوسفی وقت عبور  ** می‌فتادی در شباک هر قصور 

  • Evdekiler, Yusuf bir yere gidiyor yine derlerdi.
  • پس بگفتندی درون خانه در  ** یوسفست این سو به سیران و گذر 

  • Köşede bucakta oturanlarda duvarda bir nur gördüler mi Yusuf’un geçtiğini anlarlardı.
  • زانک بر دیوار دیدندی شعاع  ** فهم کردندی پس اصحاب بقاع 

  • O tarafa penceresi bulunan ev, Yusuf’un geçişişinden ululanır, şeref bulurdu.
  • خانه‌ای را کش دریچه‌ست آن طرف  ** دارد از سیران آن یوسف شرف 

  • Hadi Yusuf’un geçeceği tarafa bir pencere aç da oraya otur, seyrine bak! 3095
  • هین دریچه سوی یوسف باز کن  ** وز شکافش فرجه‌ای آغاز کن 

  • Âşık olmak, o yana bir pencere açmaktır. Çünkü gönül, dostun cemali ile aydınlanır.
  • عشق‌ورزی آن دریچه کردنست  ** کز جمال دوست سینه روشنست 

  • Şu halde daima sevgilinin yüzüne bak. Babacığım, dinle, bu senin elindedir.
  • پس هماره روی معشوقه نگر  ** این به دست تست بشنو ای پدر 

  • Gönüllere girmeye yol bul, başkalarını düşünmeyi bırak.
  • راه کن در اندرونها خویش را  ** دور کن ادراک غیراندیش را 

  • Kimya elinde, deriyi bununla tedavi et de bu sıfatla düşmanları kendine dost edin!
  • کیمیا داری دوای پوست کن  ** دشمنان را زین صناعت دوست کن 

  • Güzelleştin mi o güzele ulaşırsın da o, ruhu kimsesizlikten kurtarır. 3100
  • چون شدی زیبا بدان زیبا رسی  ** که رهاند روح را از بی‌کسی 

  • Onun rutubeti can bahçelerini besler, yetiştirir. Soluğu gamdan ölmüş kişiyi diriltir.
  • پرورش مر باغ جانها را نمش  ** زنده کرده مرده‌ی غم را دمش 

  • Yalnız aşağılık cihan saltanatını vermez, yüz binlerce çeşit çeşit saltanatlar bağışlar.
  • نه همه ملک جهان دون دهد  ** صد هزاران ملک گوناگون دهد 

  • Tanrı, Yusuf’a güzellik saltanatını bağışlamakla beraber bir de ders vermeden, meşk etmeden rüya yorma saltanatını bağışlamıştı.
  • بر سر ملک جمالش داد حق  ** ملکت تعبیر بی‌درس و سبق 

  • Güzelliği onu zindana çekti, bilgisi de Zuhal yıldızına dek yüceltti onu.
  • ملکت حسنش سوی زندان کشید  ** ملکت علمش سوی کیوان کشید 

  • Bu bilgi ve hüner yüzünden padişah, ona kul oldu. Bilgi padişahlığı, güzellik saltanatından da üstün oldu ve takdir edildi. 3105
  • شه غلام او شد از علم و هنر  ** ملک علم از ملک حسن استوده‌تر 

  • Borçlu adamın, o muhtesibin yardımını umarak Tebriz’e gelmesi
  • رجوع کردن به حکایت آن شخص وام کرده و آمدن او به امید عنایت آن محتسب سوی تبریز 

  • O dertlere uğramış garip de borç korkusu ile yola düştü, o esenlik yurduna hareket etti.
  • آن غریب ممتحن از بیم وام  ** در ره آمد سوی آن دارالسلام 

  • Tebriz’e gül bahçelerinin yurduna yöneldi. Ve gül bahçesinde sırt üstü yatarak ümit uykusuna dalmıştı.
  • شد سوی تبریز و کوی گلستان  ** خفته اومیدش فراز گل ستان 

  • Şimdi, yüce Tebriz ülkesinden, o saltanat yurdundan parlayıp aydınlanmakta, nura nur katmaktaydı.
  • زد ز دارالملک تبریز سنی  ** بر امیدش روشنی بر روشنی 

  • O erlerin oturduğu bahçeyi görünce canı gülüyor Yusuf’un kokusunu alıyor, vuslat Mısrını duyuyordu.
  • جانش خندان شد از آن روضه‌ی رجال  ** از نسیم یوسف و مصر وصال 

  • Dedi ki: Ey deveyi süren, devemi ıhlat, bana yardım geldi, yoksulluğun uçup gitti. 3110
  • گفت یا حادی انخ لی ناقتی  ** جاء اسعادی و طارت فاقتی 

  • Çök ey devem, işler güzelleşti. Şüphe yok ki Tebriz, gönüllerin çöktükleri bir yurttur.
  • ابرکی یا ناقتی طاب الامور  ** ان تبریزا مناخات الصدور 

  • Ey devem bahçelerin kenarlarında yayıl. Tebriz, bize ne güzel de bir feyiz yeri ya!
  • اسرحی یا ناقتی حول الریاض  ** ان تبریزا لنا نعم المفاض 

  • Ey deveci develerin yükünü çöz. Burası Tebriz şehri, gül bahçelerinin bulunduğu yer.
  • ساربانا بار بگشا ز اشتران  ** شهر تبریزست و کوی گلستان 

  • Bu bağda cennet parlaklığı, cennet güzelliği var. Bu Tebriz’de arş nuru var.
  • فر فردوسیست این پالیز را  ** شعشعه‌ی عرشیست این تبریز را 

  • Her an Tebrizlilere arşın yücesinden cana canlar katan bir koku gelmededir. 3115
  • هر زمانی نور روح‌انگیز جان  ** از فراز عرش بر تبریزیان 

  • O garip, muhtesibin evini arayınca halk dediler ki: O dost, vefat etti.
  • چون وثاق محتسب جست آن غریب  ** خلق گفتندش که بگذشت آن حبیب 

  • Evvelsi gün dünya yurdundan göçtü. Onun ölümü yüzünden erkeğin yüzü de sapsarı, kadının yüzü de.
  • او پریر از دار دنیا نقل کرد  ** مرد و زن از واقعه‌ی او روی‌زرد 

  • O arş tavusuna hatiflerden arş kokusu geldi, o da arşa gitti.
  • رفت آن طاوس عرشی سوی عرش  ** چون رسید از هاتفانش بوی عرش 

  • Halk, onun gölgesine sığınırdı. Fakat güneş, o gölgeyi tez tez dürüverdi.
  • سایه‌اش گرچه پناه خلق بود  ** در نوردید آفتابش زود زود 

  • Evvelsi gün, bu kıyıdan gemisini sürdü. O büyük zat, bu gam yurduna doymuştu zaten. 3120
  • راند او کشتی ازین ساحل پریر  ** گشته بود آن خواجه زین غم‌خانه سیر 

  • Garip bunu duyunca bir nâra attı, kendisinden geçip gitti. Sanki o da, muhtesibin ardından can verdi.
  • نعره‌ای زد مرد و بیهوش اوفتاد  ** گوییا او نیز در پی جان بداد 

  • Hemen yüzüne gül suyu serptiler, sular saçtılar. Yol arkadaşları, haline ağladılar.
  • پس گلاب و آب بر رویش زدند  ** همرهان بر حالتش گریان شدند 

  • Adam, geceye kadar kendisine gelemedi, gece yarısında gayb âleminden canı geri geldi, yarı ölü bir halde ayıldı.
  • تا به شب بی‌خویش بود و بعد از آن  ** نیم مرده بازگشت از غیب جان 

  • Garibin, muhtesibin ölümünü duyunca mahlûka dayandığından, mahlûkun ihsanına güvendiğinden dolayı tövbe etmesi ve Tanrı nimetlerini anarak suçundan vazgeçip Tanrı’ya yüz tutması. “ Kâfir olanlar, bu kadar nimetleri görürler de sonra yine rablerinden dönerler.”
  • باخبر شدن آن غریب از وفات آن محتسب و استغفار او از اعتماد بر مخلوق و تعویل بر عطای مخلوق و یاد نعمتهای حق کردنش و انابت به حق از جرم خود ثم الذین کفروا بربهم یعدلون 

  • Aklı başına gelince dedi ki: Yarabbi, suçluyum. Halka ümit bağladım.
  • چون به هوش آمد بگفت ای کردگار  ** مجرمم بودم به خلق اومیدوار 

  • Muhtesip cömertti ama cömertlikte hiç de senin eşin olamaz. 3125
  • گرچه خواجه بس سخاوت کرده بود  ** هیچ آن کفو عطای تو نبود 

  • O külâh bağışlar, sen, akılla dolu baş verirsin. O kaftan verir, sen boy pos ihsan edersin.
  • او کله بخشید و تو سر پر خرد  ** او قبا بخشید و تو بالا و قد